Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.1952, Síða 42

Andvari - 01.01.1952, Síða 42
38 Þorkell Jóhannesson ANDVARl til. Ég minnist hér á þetta vegna þess, að niálið sjálft og úrslit þess hafði eflaust djúptæk áhrif á Skúla og afstöðu hans til ein- okunarinnar. Rangsleitni og spillingu þessa verzlunarlags hafði hann kynnst rækilega við rekstur þessa máls og raunar var honum það allt kunnugt áður, og svo áhrif kaupþrælkunarinnar á lands- hagi yfirleitt. Honum hafði fyrstum manna tekizt að koma lögum yfir einokunarverzlunina. Hann átti eftir að þjarma betur að henni. í raun réttri átti liann eftir að ganga af henni dauðri. Vorið 1750 fluttist Skúli suður að Bessastöðum og tók til fulls við landfógetaembættinu. A Alþingi það sumar urðu um- ræður með mönnum um það, að eitthvað yrði aðhafzt til þess að koma að nýju fóturn undir atvinnu- og fjárhagi í landinu. Vanda- málið var ekki nvtt og þarf enginn að ætla, að það væri ekki öll- um lýðum sæmilega Ijóst, rnörg atriði þess a. m. k. Þessar umræður manna á Alþingi 1750 voru því út af fyrir sig engin nýlunda, og þeir, sem þarna ræddust við, höfðu sjálfsagt oftlega hugleitt málið og rætt við ýmis tækifæri og á ýmsa lund. Eitt af mörgum og harla mikilvægum vandamálum þjóðarinnar var ullariðnaðurinn. A þessum tímum og enn um langa hríð var mest allt klæðaefni unnið innanlands. Elér var um heimilisiðnað að ræða, en áhöld þau, sem menn notuðu, voru í öllum höfuðatriðum af sömu gerð og títt var í upphafi landsbyggðarinnar, ullin spunnin á hand- snældu og dúkurinn ofinn í hinum ævaforna svo kallaða íslenzka vefstól. Var slíkt verk ákaflega seinunnið og fylgdi því mikið erfiði. í öðrum löndum var verklag við dúkagerð og garnspuna löngu breytt til meiri afkasta og léttari og auðveldari vinnu- bragða. Þetta var mörgum íslendingum kunnugt og ýmsir þeirra, sem þarna ræddust við, höfðu sjálfir haft nokkra reynslu af hin- um nýju áhöldum, eða þekktu til þeirra. Lárus Gottrúp, lögmað- ur á Þingeyrum, mun fyrstur ntanna liafa flutt hingað nýtízku vefstól og rokka um 1712, að því er Jón sýslumaður Jakobsson telur, en því næst Jón biskup Árnason í Skálholti, um tíu árum síðar. Mest mun þó Skúli Magnússon hafa að því unnið að kynna mönnum áhöld þessi, bæði á Hólum, er hann var þar stólsráðs-
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100

x

Andvari

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.