Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.1952, Síða 57

Andvari - 01.01.1952, Síða 57
andvaiu Nútízka í ljóðagerð 53 að leikni. Andi og þungi alvörunnar þokaði fyrir tækni. Á því stigi málsins tóku ýmis ung skáld úti á hjara veraldar að leika tæknina eftir, en úr því gat ekki orðið annað en andvana fæddur eftirhermuskáldskapur. En upp úr jarðvegi fyrri heimsstyrjaldar spratt fleira en stað- reyndaskáldskapurinn. Þá kom T. S. Elios fram með sína há- spekilegu tómhyggju, sem var kunnáttusamlega byggð upp úr mótsagnakenndum hugtökum og lærðri klassík. Það sem við telj- um vera okkar líf er í raun réttri undirbúningur dauðans, sem hins vegar getur tálcnað upphaf nýs lífs. Tómhyggja og tilgangs- leysi á alltaf vel við vonsvikna menn. En ég drep á Eliot hér, af því að hann er nokkurs konar átrúnaðargoð ungu skáldanna núna, þótt kærleikurinn byggist á röngum og úreltum forsendum. Heim- urinn nú er ekki the waste land Eliots frá 1922, heldur nýsáinn urtagarður, sem menn annast um í von og kvíða. Millistríðstímabilið varð í bókmenntunum bæði hugsjónaleg og siðferðileg uppgjöf. Mótsagnaorðlist tómhyggjunnar og frétta- stílstækni hinna harðsoðnu höfunda, sem skópu andstæðurnar að sýnast og vera, kæruleysið í hættunni, persónurnar sem báru auglýsingaspjaldið á bakinu: „mér stendur á sama um allt“, bentu ekki á nein jákvæð verkefni. Tæknin ól af sér eftirhermuskáld- skap, sem stirðnaði í haglega gerðu formi. Bölsýnin og tilgangs- leysið átti sér ekki lengur eðlilegar forsendur, en var haldið uppi með stílbrellum í óeðlilegum og ímynduðum lífsleiða. En engin kynslóð getur lifað án raunhæfra verkefna. Það var því mikill hvalreki á fjörur verkefnasnauðra listamanna, þegar kenn- ingar Freuds fóru að breiðast út og mönnum varð kunnug hin núlda orka hvatalífsins. Strax var hafið nýtt landnám í undir- heimum mannssálarinnar. Hér voru raunhæf verkefni, sem gátu staðið undir sjálfum sér án óeðlilegra bragða. Að vísu var landnámið ekki stórt að flatarmáli en dýptin virtist nær ómælan- leg, enda skapaðist þá hugtakið dýptarsálarfræði. Duldastefnan eða súrrealisminn kom bæði fram í línum og Ijóðum og opnaði nýja útsýn og nýja möguleika í listarinnar ríki,
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100

x

Andvari

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.