Andvari - 01.01.1952, Blaðsíða 69

ANDVARl
Sveinbjörn Egilsson
65
kenndi honum þó, að elskan er ekki ætíð einhlýt í öllum atvikum
mannlegs lífs. Jón Árnason þjóðsagnamaður segir, að hinar hörðu
þjáningar, er Sveinbjöm tók út í legunni, hafi hann borið með
hugarrósemi og trúartrausti, sem einkenndi allt lífs hans. Ráði
og rænu hélt hann fram í andlátið. 4. dag legunnar gerði hann
hoð eftir yfirdómara Þ. Sveinbjörnsyni, er hann trúði bezt allra
nærstaddra vina sinna, og bað hann annast um konu sína eftir sinn
dag. Síðasta dag legunnar, um morguninn, bað hann að bera
kveðjur vinum sínum, er margir höfðu vitjað hans í legunni.
Þannig eru samtímafrásagnir um ævilok Sveinbjamar Egils-
sonar.
En þó að dagurinn í dag sé minningardagur um andlát Svein-
bjarnar Egilssonar, er það þó líf hans og lista- og menningarafrek,
sem minnast skal öðm fremur.
Sveinbjörn varð ekki gamall maður, rúmleg sextugur, fæddur
6. marz 1791 í Innri-Njarðvík, sonur gilds útvegsbónda þar,
Egils ríka Sveinbjarnarsonar, og Guðrúnar Oddsdóttur. Frá því
hann var 10 ára var hann um skeið hjá Magnúsi Stephensen,
en séra Árni Helgason, síðar stiftsprófastur í Görðum, útskrifaði
hann úr heimaskóla 1810. Síðan las hann guðfræði við Hafnar-
háskóla, en fékkst jafnframt við íslenzk fræði, fyrst Sturlungu
útgáfu Bókmenntafélagsins, síðan forn kvæði. Hann varð adjunkt
í Bessastaðaskóla 1819, giftist þremur árum seinna Helgu, dóttur
skáldsins Benedikts Jónssonar Gröndals dómara, flutti að Ey-
vindarstöðum á Álftanesi 1835 og byggði þar upp. Á Bessastöð-
um eignuðust þau hjón 6 börn og 4 á Eyvindarstöðum, og varð
Benedikt Gröndal þeirra þekktastur og fyrirferðamestur í sög-
unni. Egill sonur hans varð kaupsýslumaður og alþingismaður,
Þorsteinn kaupsýslumaður og rithöfundur og Þuríður Kúld, dóttir
hans, var þjóðkunn kona. Sveinbjöm varð rektor við Reykjavíkur-
skóla 1846, fyrsti rektor hans, en fékk lausn 1850, tveimur árum
áður en hann dó.
Svo fábreytt vom ytri lífskjör og atvik í friðsamlegri ævi ein-
hvers starfsamasta manns aldarinnar, þess sem lifði einhverju