Andvari - 01.01.1943, Side 16

12
Þorstcinn Jónsson
ANDVAHI
viðbjóður. Þetta gerði hann sterkari og óviðráðanlegri sem
lilaðamann og göfugri og miklu meiri sem skáld. Bæði Matthíasi
og Einari var stundum brugðið um nokkur óheilindi. Fæstir
menn hafa alltaf ráð á því að segja fulla meiningu sína, enda
ekki alltaf rétt né heppilegt að gera það. En um „óheilindin"
má sannast segja, að sagan um þau hafi verið sprottin af því,
að þessir öndvegismenn frjálsrar hugsunar, skáldskapar, bók-
mennta og manndáðar hafi haft svo miklu betri mátt og vilja
á að skilja fortíð og samtíð en flestir aðrir, að sjónarsvið
þeirra hafi verið stærra og að þeir hafi litið á fleiri hliðar
málanna en almenningur, svo að allflestir hafi ekki íullkom-
lega skilið þá, eða þá ekki viljað viðurkenna yfirburði þeirra,
fyrr en ekki varð hjá því komizt. Öfundarlausir liafa þeir
ekki komizt gegnum lífið.
III.
Fáir eða engir íslendingar munu hafa ritað meira en Einar
H. Kvaran. Allt frá unglingsárum og fram til hárrar elli var
hann sistarfandi að ritstörfum. Að þekkingu og mannkostum
fór hann stöðugt vaxandi, hann las og lærði alla ævi, bæði af
öðrum mönnum og þó einkum í skóla lífsins, sem hann kunni
inanna bezt að nota. Allan siðari hluta ævinnar var hann ger-
samlega hafinn yl'ir þau miklu óþægindi, sem efi og úrræða-
leysi valda mönnum svo oft, — lífsskoðun hans var algerlega
inótuð í stórum dráttum. En opinn stóð hann ætið fyrir ölliím
þeim nýungum, sem honum þóttu þess verðar, að þeim væri
gaumur gefinn.
Eftir. 10 ára dvöl í Vesturheimi bauðst Einari ritstjórastaða
við blaðið ísafold. Björn Jónsson, síðar ráðherra, var þá eigandi
og ritstjóri blaðsins. Einar fluttist þá heim og var ritstjóri Isa-
foldar, ásamt Birni Jónssyni, til ársins 1900, er hann fluttist
til Akureyrar og tók við ritstjórn Norðurlands. A þessum árum
dvaldist Einar sér til heilsubótar og hressingar um hér um bil
misseris skeið á eynni Korsiku í Miðjarðarhafi. Þar ritaði hann
söguna Litli-Hvammur, allrómantiska sögu og ágætlega gerða.