Andvari - 01.01.1943, Page 50

46
Jón Blöndal
ANDVARI
konungsvaldið, verða skoðað sem óþarfa skapraun nú, er
Danir eiga við svo erí'ið kjör að búa.“
Og menn verða að muna, að Kristján konungur er nú skoð-
aður sein þjóðhetja vegna hinnar aðdáunarverðu framkomu
sinnar gagnvart kúgunarvaldinu þýzka. Einmitt þess vegna
mundi danska þjóðin líta á einliliða afsetningu hans sem
konungs á íslandi sem stórlega móðgun við sig.
En, kunna menn að spyrja, hvað gerir til, þó að vér móðg-
um Dani, þó að vér að vísu græðum eklcert á því? Höfum
vér ekki margs að minnast af þeirra hálfu, Kópavogs, Brim-
arhólms, aftöku Jóns Arasonar o. s. frv.?
Slík hefndarhugsun er bæði ógöfugmannleg og óviturleg,
og veit ég, að hún á sér formælendur svo fáa á meðal íslenzku
þjóðarinnar, að henni þarf ekki að andmæla.
En eins og ég lagði áherzlu á í upphafi þessarar greinar,
geta smáþjóðirnar á ekkert treyst í alþjóðamálum nema lög
og rétt og vinsamlega sambúð við aðrar þjóðir. Ekkert er
fávíslegra fyrir jafnlitla þjóð sem íslendinga en hrinda frá
sér með ráðnum hug vináttu og sannið þjóðar, sem þeir
sennilega þurfa að hafa mikil viðskipti við og geta notið
styrks af á alþjóðlegum vettvangi.
Reynsla smáþjóðanna af vernd og vináttu stórveldanna
hefur ekki alltaf verið svo góð, að rétt sé að treysta ein-
vörðungu á loforð þeirra og fyrirheit. Enginn veit enn, hvað
við tekur eftir þetta stríð. Enginn vafi er á því, að smáþjóð-
irnar þurfa að þjappa sér fast saman og styðja hver aðra
dyggilega, ef þær eiga að hafa von um að geta bægt frá sér
ásælni stórveldanna. Og erum vér íslendingar ekki einmitt á
einu hættusvæðinu? Höfum vér efni á að missa nokkurn
hugsanlegan bandamann, sem verðskuldar það nafn? Yrði
aðstaða vor í samvinnu Norðurlandanna eftir stríðið hægari
eftir framkomu gagnvart sambandsþjóð vorri, sem ekki að-
eins hún fordæmir, heldur a. m. k. einnig almenningsálitið i
Svíþjóð, eftir því sem fram hefur komið þar mjög greinilega?
Þeim rökum fyrir sambandsslitum nú hefur verið hamp-