Andvari - 01.01.1943, Page 57

axdvaiu
Sjálfstœðismálið
53
íullvalda ríki í þeim samningi. Það er augljóst, að um langt
skeið hafa íslendingar unnið markvíst að því að verða alfrjálsir
um meðferð allra sinna mála og koma þjóðveldi aftur á í
landinu.
Með millirikjasamningnum, sem gerður var milli íslands og
Danmerkur 1918, var ísland af hálfu Dana viðurkennt frjálst
°g fullvalda ríki. Samningurinn skyldi gilda um næstu 25 ár.
Sambandslögin eru í 20 greinum.
1- gr. laganna hljóðar svo:
..Danmörk og ísland eru frjáls og fullvalda ríki, í sambandi
Uni einn og sama konung og um samning þann, er felst í þess-
um sambandslögum. Nöfn beggja ríkja eru tekin í heiti kon-
ungs.“
6. grein laganna er þannig:
..Danskir ríkisborgarar njóta að öllu leyti sama réttar á
slandi sem íslenzkir ríkisborgarar fæddir þar, og gagnkvæmt.
Ríkisborgarar hvors lands eru undanþegnir berskvldu í
hinu.
^æði danskir og íslenzkir ríkisborgarar liafa að jöfnu, livar
seni teir eru búsettir, frjálsa heimild til fiskveiða innan land-
elgi hvors ríkis.
Dönsk skip njóta á íslandi sömu réttinda sem íslenzlt skip,
°S gagnkvæmt.
^anskar og íslenzkar afurðir og afrek skulu gagnkvæmlega
C1gf að neinu leyli sæta óhagkvæmari kjörum en nokkurs
annars lands.“
18. grein laganna er á þessa lund:
..Eítir árslok 1940 getur Ríkisþing og Alþingi hvort fyrir
S1® llvenær sem er, krafizt, að byrjað verði á samningum um
endurskoðun laga þessara.
Nú er nýr samningur ekki gerður innan 3 ára frá því að
'uafan kom fram, og getur þá Ríkisþingið eða Alþingi hvort
pUr S1S samþykkt, að samningur sá, sem felst i þessum
°gum, sé úr gildi felldur. Til þess að ályktun þessi sé gild,
'eiða að minnsta kosti % þingmanna annaðhvort í hvorri
ei d Hikisþingsins eða i sameinuðu Alþingi að hafa greitt