Andvari - 01.01.1943, Page 71

ANOVAIU
Skilnaður íslands og Danmei-kur
67
stund Islands einnig upp, og samningar milli þess og Dan-
Uierkur leiddu til ótvíræðrar fullveldisviðurkenningar oss til
^unda með sáttmálanum (sambandslögunum) 1918.1)
Af sambandslögunum leiddi aftur, að Alþingi setti landinu
nýja stjórnarskrá (1920), með því heiti, sem íslenzk stjórn-
s'upunarlög fá þá í fyrsta skipti: Stjórnarskrá konungsrikis-
'Us Islands.
II.
^að mun nú ávallt verða litið svo á, að sambandslagasátt-
“lálinn 1918 hafi verið íslendingum hinn mesti fengur, þótt
sdthvað megi að suinuin ákvæðum hans finna, sem þó er
vafasamt, hvort hentari hefði verið á annan hátt, ])egar á
a a aðstöðu er litið.2) Síðar óx þjóðinni enn meir fiskur um
og var þá einsætt, að hiín gat orkað meiru en menn
, lnennt höfðu gert sér í hugarlund, þótt margt af því væri
þegar komið í ljós fyrir 1918. Hitt er og annað mál, að nú
svo komið, og hefur verið um hrið, að enginn málsmet-
andi maður efar, að vér getum sjálfir annazt öll vor mál betur
erir^n°þkur erlend þjóð hefði tök á vor vegna.
^ Vo ern þau efnisákvæði sambandslaganna, sem einkum
, a Verið þyrnir í augum ýmissa góðra Islendinga: Jafn-
e lsákvæði 6. gr. og meðferð utanrikismála samkv. 7. gr. En
^ess er þó vel að gæta, að inn á þetta var gengið af hinu full-
a c a Islandi, meðan samningurinn stæði, en á valdi þess að
, na llndan því við samningslok. En um þau, þ. e. uppsögii
malans, mátti vissulega segja, að þau geta torveldazt af
fUln ástæðum, eins og mönnum mun nú nokkuð Ijóst
Ákvæði 18 gr. sbl., sem hér eiga við, eru eins og kunn-
rtiT f)cUa er nánar skráð m. a. í grein eftir höf. í timaritinu Eim-
2; 111 !937, 2. hefti: Sjálfstæði íslands og sambandslögin, og í Vísi 23. og
er l CS" Skilnaður — konungssamband. Um sambandslögin yfirleitt
J , )ezla greinargerð að finna í riti Einars Arnórssonar: Þjóðréttarsam-
■ ands 0g Danmerkur (1923).
son f^CSS ma Seta ller’ e'nn samninganefndarmannanna, Bjarni Jóns-
g, . la V og’» var meðal hinna einbeittustu „landvarnarmanna“. Sbr. og
11 hans i Andvara 1923: fsland og fullvcldi þess.