Fréttablaðið - 25.09.2009, Side 18

18 25. september 2009 FÖSTUDAGUR
greinar@frettabladid.is
FRÁ DEGI TIL DAGS
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
MENNING: Páll Baldvin Baldvinsson fulltrúi ritstjóra pbb@frettabladid.is VIÐSKIPTARITSTJÓRI: Óli Kr. Ármannsson olikr@markadurinn.is HELGAREFNI: Anna Margrét Björnsson amb@frettabladid.is og Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is
og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is ÍÞRÓTTIR: Henry Birgir Gunnarsson henry@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
Á kafi í Evrópusambandinu
Á forsíðu Bændablaðsins, sem kom
út í gær, má lesa athyglisverða frétt
undir fyrirsögninni „Hvað liggur
á?“ Fréttin hefst á þessum orðum:
„Þegar hringt er í íslensku stjórnsýsl-
una þessa dagana er yfirleitt sama
svarið gefið alls staðar: Nei, ég hef
ekkert getað sinnt þessu, ég er á
kafi í spurningalistanum frá Evrópu-
sambandinu.“ Ætli þetta hvimleiða
vandamál sé einskorðað við ritstjórn
Bændablaðsins?
Pólitískur uppsláttur?
Alkunn er andstaða Bændasamtak-
anna, útgefanda Bændablaðsins,
við aðild Íslendinga að Evrópusam-
bandinu. Getur verið að sú pólitíska
afstaða hafi ráðið meiru um uppslátt
þessarar fullyrðingar heldur en heið-
arlegt fréttamat?
Misskilinn maður
Forseti Íslands er misskil-
inn maður. Fyrst misskildu
viðstaddir, og í kjölfarið
fjölmiðlar, ummæli hans
í matarboði norrænna
sendiherra á þann
veg að hann hefði
boðið Rússa vel-
komna til allra verka á
Íslandi, í kjölfar þess
að enginn annar vildi
vera vinur okkar. Í raun og veru sagði
hann eitthvað allt annað. Næst mis-
skildu viðstaddir, og auðvitað fjölmiðl-
ar líka, orð hans í viðtali við þýskan
blaðamann á þann veg að hann teldi
þýska sparifjáreigendur Kaupþings þar
ytra ekki myndu fá innistæður sínar
greiddar. Því fór vitaskuld fjarri að
hann hefði sagt eitthvað á þá leið. Nú
síðast misskildu menn það sem hann
sagði í sjónvarpsviðtali við Bloomb-
erg fréttastofuna á þá leið að hann
teldi íslensku bankana hafa farið að
reglum í aðdraganda hrunsins. Þar var
orðum hans hins vegar auðvitað
algjörlega snúið á haus, þau
slitin úr samhengi og mistúlk-
uð eins og hægt var. Það
hlýtur að vera erfitt að vera
svona misskilinn.
stigur@frettabladid.is
Aldrei á minni lífsfæddri ævi hefur mér fundist Ísland eiga
jafnbágt og núna. Sundrung ríkir
og óvissa og kvíði nagar þjóðar-
sálina.
Verðbólgan fer hamförum.
Kaldhömruð verðtrygging þjak-
ar okkur eins og martröð. Við
höfum enga framtíðarsýn nema
hvað við ætlum að borga Bretum
og Hollendingum morð fjár fyrir
Icesave-hryllinginn fram til árs-
ins 2024 og jafnvel lengur. Og við
ætlum möglunarlaust að kyngja
hryðjuverkalögunum sem stjórn
Gordons Brown fannst við hæfi
að setja á okkur heittelskuð Nató-
systkini sín.
Í staðinn fyrir að dansa hugs-
unarlaust kringum gullkálfinn
hafa ráðvilltir stjórnmálamenn
breytt um takt og skuldbundið
okkur til að dansa eftir pípu
Alþjóðagjaldeyrissjóðsins um
ófyrirsjáanlega framtíð. Sá
vangadans getur orðið okkur dýr-
keyptari áður en lýkur heldur en
vímudansinn kringum gullkálf-
inn.
Enn þá halda menn dauðahaldi
í dýrustu tískubólu nútímans:
Blinda trú á hagfræðinga, laga-
tækna og sérfræðinga. Í ofsa-
skelfingu hafa jafnvel þeir sem
áttu enga sök á hruninu gripið
til þess ráðs að hætta að treysta
heilbrigðri skynsemi og trúa á
hagfræðinga í staðinn.
Hallelújasöfnuður frjálshyggjunnar
Allra síst er nokkur glóra í að
trúa að sá hallelújasöfnuður
frjálshyggjunnar sem kallar sig
Alþjóðagjaldeyrissjóðinn muni
bjarga okkur frá okkur sjálfum.
Þetta bandaríska einkafyrirtæki
er ekki góðgerðarstofnun eins
og dæmin sanna og staða okkar
gagnvart honum er staða lambs-
ins gegn sauðfjárbónda. Eftir
réttir.
Við ringulreið og ráðleysi
bætist svo að það eina sem
landsforeldrarnir Jóhanna og
Steingrímur lofa er að niður-
skurðarhnífnum verði beitt ótt og
títt á næstunni og við skorin út
úr vandræðunum af mikilli fimi
með því að skera niður það sem
við eigum verðmætast og gerir
samfélag okkar eftirsóknarvert
svo sem heilbrigðis- og mennta-
kerfi.
Okkur er í stuttu máli boðið
upp á undirlægjuhátt við Breta
og Hollendinga, þjónkun við
Alþjóðagjaldeyrissjóðinn, niður-
skurð á innviðum þjóðfélagsins,
áframhaldandi verðtryggingu
og blinda trú á að hagfræðingar
muni bjarga okkur með trúarhita
sínum og súrrealískum spádóm-
um.
Og höfundur vitlausustu pen-
ingamálastefnu allra tíma hefur
verið gerður að seðlabankastjóra.
Auglýst eftir framtíðarsýn
og samfélagssáttmála
Við erum á villigötum. Rammvillt
og stefnum í vitlausa átt. Til að
ráða bót á sundrungunni, óviss-
unni og kvíðanum vantar okkur
samstöðu um skýr markmið.
Okkur vantar samfélagssátt-
mála þar sem við heitum hvert
öðru jöfnuði og réttlæti, veikum
skjóli og aðhlynningu, börnum
okkur öryggi og góðri menntun
og hinum eldri áhyggjulausri elli
og góðum aðbúnaði.
Óljós draumur um norrænt
velferðarsamfélag einhvern tím-
ann og einhvern veginn er ekki
samfélagssáttmáli og í besta falli
óljós framtíðarsýn.
Við segjumst vera sjálfstæð
þjóð. Af hverju liggjum við þá á
hnjánum fyrir Bretum og Hol-
lendingum? Af hverju liggjum við
þá á fjórum fótum fyrir Alþjóða-
gjaldeyrissjóðnum sem nú þegar
hefur sýnt okkur þvílíkan dóna-
skap að starfsmenn hans ættu að
hafa verið gerðir landrækir allir
með tölu?
Af hverju hugsum við bara um
að bjarga bönkum og fjármála-
stofnunum úr rústunum eftir
hrunið? Hvar er skjaldborgin um
heimilin? Hvar er skilningurinn
á því að undirstöðueining þjóð-
félagsins er manneskja en ekki
fyrirtæki? Karl eða kona. Ekki
krónupeningur.
Stöndum í lappirnar!
Hvernig væri að reyna að standa
í lappirnar? Treysta á okkur sjálf
en ekki að jólasveinar komi okkur
til bjargar með fangið fullt af gjöf-
um á vegum Alþjóðagjaldeyris-
sjóðsins eða Evrópusambandsins?
Hvernig væri að standa saman
og sýna sjálfum okkur og umheim-
inum að við erum sjálfstæð þjóð í
frjálsu landi? Standa saman um að
byggja upp nýtt og betra íslenskt
þjóðfélag en það sem frjálshyggju-
fíflin lögðu í rúst?
Hvernig væri að snúa vörn í
sókn; sjálfsvorkunn í sjálfstraust,
sundrungu í samstöðu, kvíða í til-
hlökkun?
Hvernig væri að hirða landið
okkar aftur úr höndum erlendra
stofnana og innlendra skilanefnda
og fela það aftur í hendur heil-
brigðri skynsemi?
Hvernig væri að við hættum
að hegða okkur eins og hagfræði-
lega heilaþvegin hænsnahjörð og
færum aftur að hegða okkur eins
og vitiborin þjóð?
Helst áður en Sjálfstæðis-
flokkurinn fer yfir 50% í skoðana-
könnunum til að setja þjóðina á
hausinn. Aftur.
Höfundur er alþingismaður.
Úr vörn í sókn!
A
tvinnurekendur vita að á tímum mikilla breytinga er
gríðarlega mikilvægt að halda vel utan um starfsfólk
sitt. Sameiningar fyrirtækja sem líta vel út á pappírnum
geta oft mistekist vegna þess eins að stjórnendur gæta
ekki að mannlega þættinum. Á breytinga- og umbrota-
tímum er nauðsynlegt að halda starfsfólki vel upplýstu, draga úr
óvissu eins og kostur er og tryggja þannig stuðning við fyrirhugað-
ar breytingar. Án stuðnings starfsfólks eru meiri líkur en minni að
illa fari – að breytingar nái ekki þeim árangri sem stefnt er að.
Þetta er gryfja sem ríkisstjórnin er óðfluga að falla í. Hún vinnur
og vinnur að lausn vandamála, en gleymir að tala við „starfsfólk“
sitt – íslensku þjóðina. Vandamálin vegna fjármála- og gjaldeyris-
kreppunnar eru mörg og flest afar flókin og má segja að engin
þjóð hafi staðið frammi fyrir vanda af þessu tagi. Engum dylst því
að ríkisstjórnin er undir gríðarlegu vinnuálagi og hefur verið svo
mánuðum skiptir.
Þetta skynjar þjóðin og skilur að vandinn er ekki auðleystur.
Hún skynjar líka að til að komast í gegnum erfiðleikana þarf ríkis-
stjórnin að taka margar óvinsælar ákvarðanir – lækka laun, hækka
skatta og skerða þjónustu. Þetta eru langflestir tilbúnir að leggja
á sig svo lengi sem sanngirnis og jafnræðis er gætt. Hlutirnir hafa
hins vegar gengið of hægt og tekið of langan tíma og á meðan hafa
fyrirtæki og heimili beðið milli vonar og ótta. Og það eru einmitt
þessar kringumstæður – bið í óvissu og öryggisleysi vikum og mán-
uðum saman – sem fara verst með þjóðina. Flestir landsmenn fá
það á tilfinninguna að ekkert sé verið að gera – að enginn beri hag
þeirra fyrir brjósti. Afleiðingin verður sú að margir missa móðinn
– gefast hreinlega upp.
Við þessar aðstæður er hrópað eftir leiðtoga og leiðsögn. Lands-
menn vilja fá vissu fyrir því að verið sé að vinna í þeirra málum,
leysa þeirra vandamál – að einhver hafi stjórn á atburðarásinni.
Þessu verður ríkisstjórnin að átta sig á. Ef hún ætlar að leiða þjóð-
ina í gegnum þessa erfiðleika og fylkja sem flestum á bak við sig
verður hún að vera í nánu sambandi við þjóðina – sannfæra hana
um að hún ráði við ástandið.
Tímaskortur og vinnuálag geta aldrei verið afsökun fyrir að van-
rækja sitt fólk. Landsmenn hungrar í upplýsingar þannig að þeir
geti áttað sig á stöðunni – gert áætlanir um hvernig þeir geti best
unnið sig upp úr núverandi ástandi. Ef hlutirnir taka lengri tíma
en ráð var fyrir gert þá verður ríkisstjórnin að útskýra það fyrir
þjóðinni – að setja ný tímamörk þannig að þjóðin fá nýjan viðmið-
unarpunkt. Ríkisstjórnin getur ekki lokað sig af á meðan málin eru
í vinnslu og skilið alla í lausu lofti á meðan. Við þessar aðstæður
þarf ríkisstjórnin að vera beintengd við þjóðina – atvinnulífið og
heimilin sætta sig aldrei við annað.
Ríkisstjórnin getur ekki lokað sig af.
Að tala við
þjóðina
MARGRÉT KRISTMANNSDÓTTIR SKRIFAR
UMRÆÐAN
Örlygur Hnefill Jónsson
skrifar um álver
Þingeyingar hafa nú um nokk-urra ára skeið unnið að
atvinnuuppbyggingu í samvinnu
við Alcoa og stjórnvöld. Hófst
þessi vinna í tíð meirihluta
vinstrimanna í Húsavíkurlistan-
um sem voru við völd í bæjar-
stjórn Húsavíkur frá 1998 til 2006.
Verkefni þetta getur gefið af sér yfir 1.000 ný
störf, sem mikil þörf er fyrir á þeim erfiðleikatím-
um sem nú eru. Verkefni þetta mun styrkja byggð
í Eyjafirði og Þingeyjarsýslum og snúa þannig við
þeirri fólksfækkun sem orðið hefur á undanförn-
um árum. Þá skiptir það miklu fyrir allar fjöl-
skyldur þessa lands að aflað sé gjaldeyristekna
til að taka af þau miklu og vondu högg sem þegn-
arnir hafa orðið fyrir. Það verður gert með því að
nýta þær miklu orkuauðlindir Þingeyjarsýslu sem
varlega áætlað eru yfir 600 MW, samkvæmt svari
þáverandi iðnaðarráðherra við fyrirspurn minni á
Alþingi 2004.
Þannig fær þjóðin gjaldeyri og tekjur sem nýt-
ast til að verja heilbrigðis-, velferðar- og mennta-
kerfi landsins. Þannig fær þjóðin gjaldeyri og
tekjur til þess að snúa við fólksflótta úr landinu.
Þannig fær þjóðin dýrmætan gjaldeyri og tekjur
til að styrkja krónuna og vinda ofan af þeim rang-
indum sem fjölskyldur hafa þurft að líða með
gengistryggð lán og verðtryggð til frumþarfa eins
og húsnæðiskaupa. Þannig er hægt að endurreisa
bygginga-, verkfræði- og tækniiðnað í landinu
með nýjum verkefnum. Þannig fá atvinnulausar
fjölskyldur í höfuðborginni og á landsbyggðinni
vinnu og tekjur til framfærslu barna og buru.
Þannig fær þjóðin vopn til að snúa vörn í sókn á
því augnabliki þegar engan tíma má missa. Þess
vegna treystum við velferðarstjórn Jóhönnu og
Steingríms til góðra verka í þágu þjóðar.
Höfundur er formaður Skógræktarfélags Reyk-
hverfinga og varaþingmaður Samfylkingarinnar.
Af góðum landmæðrum og -feðrum
ÖRLYGUR HNEFILL
JÓNSSON
ÞRÁINN BERTELSSON
Í DAG | Ísland og framtíðinTímaskortur og vinnuálag geta aldrei verið afsökun
fyrir að vanrækja sitt fólk.
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Jón Kaldal jk@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt
að fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu
formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
Sími: 4 600 700
Glerárgötu 28
600 Akureyri
www.asprent.is