Fálkinn - 18.12.1942, Blaðsíða 29

JÓLABLAÐ FÁLKANS 1942
m

23
Ansgar lekur vígslu i viðurvist Lúð-
viks fróma. Trjeskurðarmynd úr
Ordrupskirkju.
ars í liinum lieiðnu löndum og
hafi hann stofnað erkibiskups-
stól í Hamborg og lagt öll norð-
urlönd lians. Ansgar, sem þá
var rúmlega þrítugur, varð
fyrstur erkiBiskup í Hamborg,
en engar tekjur flutu biskups-
stólnum frá Norðurlöndum og
fjekk hiskupinn þvi tekjurnar
af ldaustrinu Turholt í Flandern
sjer til lífsframfæris.
Þessi erlendi álnigi fyrir bvi
að koma kristni á norðurlönd
hefir eflaust átt sjer fjárhags-
legar rætur ekki síðnr en and-
legar. Vikingarnir komu frá
hinum „siðlausu norðurlönd-
um“ og rændu og drápu, og
þjóðunum, sem fyrir yfirgangi
þeirra urðu mátti vera það
kappsmál, að víkingarnir tæki
upp mannúðlegri sið en Ása-
trúin var. Það gal orðið lil þess,
að víkingaferðir legðust niður.
En þó var þess eigi slcamt að
biða, og það fjekk Ansgar sjálf-
ur að reyna þegar Hárekur
Danakonungur sigldi stórum
flota upp Elfina, áleiðis til
Hamborgar árið 845 og rændi
og brendi borgina, svo að Ansg-
ar sjalfur varð að leita hælis i
Hamsola-klaustri. Síðar sættust
þó þeir Hárekur og Ansgar.
Konungur vildi að visu ekki
taka kristni sjálfur en halda
þó fullum friði við guð krist-
inna manna og leyfði nú ekki
aðeins að kristni væri boðuð í
í'íki sínu heldur gaf hann einn-
ig land undir kirkju i Heiðar-
bæ. Siunar sagnir segja, að
bann bafi látið skírast, en um
það eru engar heimildir. Jafn-
fátt vita menn um, live oft
Ansgar kom til Danmerkur eft-
ir þetta. En iíklegt er, að hann
hafi komið þangað eigi sjaldan,
m. a. þegar liann fór til Sví-
þjóðar árið 853, og það er senni-
legt, að liann hafi sent ýmsa
munka þangað í trúboðserind-
um. Enda varð Háreki svo vel
lil Angars, að í brjefi, sem
liann ljet bann hafa meðferðis
sem bann varð að takast á
bendur til samninga við vold-
uga ' konunga og höfðingja.
Hann fór margar ferðir til Róm
og að lokum varð hann erki-
biskup bæði i Bremen og Ham-
borg. Hann hlýtur að hafa baft
ágæta beilsu. Hann varð 64 ára
og andaðist i Bremen árið 865,
af blóðsótt, sem hafði þjakað
hann iiin hríð. Einu ári eða
tveimur eftir dauða lians tók
páfinn bann i lielgra manna
tölu.
Skiljanlega er engin mynd til
af Ansgari. Myndir þær sem
gerðar hafa verið eru alt hug-
myndir. Hann klæddist að jafn-
aði munkakufli Benediktsmunka.
Æfisaga lians er rituð af Rim-
bert, éftirmanni hans á erki-
biskupsstólnum. Hún er skrif-
uð á latínu, sem þá var alþjóða-
mál, en hefir m. a. verið þýdd
á danska tungu. Var Ansgar
grafinn undir altari Maríukirkj-
unnar í Bremen, en eftir að
liann liafði verið dýrlingaður
og skrínlagður dreifðust jarð-
neskar leifar hans víðsvegar. t
kaþólsku kirkjumii í Breiðgötu
i Kaupmannahöfn eru m. a. smá-
vegis líkamsleifar þessa mikil-
mennis, sem varð postuli norð-
urlanda.
BJarnar - JAIin
Ansgar kenntr dönskum börnum
kristindóm. Trjeskurðarmynd i 'ir
Ordrupskirkju.
Ansgar og Auðbert koma til Dan-
merkur á skipi Haralds kiakks.
til Sviakonungs, telur hann
Ansgar vera besta manninn,
sem hann hafi kynst á lifsléið-
inni og að aldrei bafi liann hitt
jafn trygglyndan mann. Um
starf Ansgars að öðru leyti vita
menn það, að hann keypti þræla
úr ánauð og annaðist kristin-
dómsfræðslu drengja, sem síð-
ar skyldu útbreiða kenningu
Krists.
En það var ekki nema veik-
gerð jurt, sem óx upp af starfi
Ansgars fvrst í stað. Ansgar
lifði ekki að sjá hana verða
stóra, því að jafnvel nær tvö
hundruð árum eftir að bann
hóf starf sitt, var kristnin ekki
enn orðin ráðandi trú norður-
landa.
Það er engum vafa bundið,
að Ansgar befir verið mikil-
menni. Hann hefir eigi aðeins
verið guðbræddui' maður og
með trúareldmóði, heldur hefir
hann og verið afburða starfs-
maður og ljet aldrei hræðast.
Á þeim kostum þurfti hann
mjög að halda bæði í trúboðs-
starfi og langferðalögunum,
Frh. af bls. 21.
auðkýfingur, sem hann ætlaði
sjer að verða kvöldið sæla, þeg-
ar þeir fundu gullið, Samúel og
hann.
Um það leyti' sem máninn
faldi sig norðanvert við ásinn
voru allir búnir að fá sig á-
nægða af dansinum nema ívar
og Gunnhildur.
O ÆMUNDUR var svo glaður
^ yfir sáttum sínum og Sam-
úels, að bann átti engin orð til
að lýsa því. Allan þann tíma
sem fjandskapurinn hafið verið
milli þeirra liafði hann ekki
átt fyllilega glaðan dag. En
hjeðan i frá skyldi aldrei fara
misjafnt orð milli þeirra Þeir
ætluðu að kalla þessi jól bjarn-
arjólin þau skyldu ávalt
verða þeim báðum sæl endur-
minning. Já, nú var Sæmundur
glaður!
— Þau dansa fallega, Samúel!
sagði Sæmundur og benti á
Gunnhildi og Ivar.
—- Jaeja, finst þjer það. þrjót-
urinn þinn? sagði hann og greip
ölkolluna og leit til Sæmundar
með glettnum augum um leið
og hann skálaði við bann.
JAlagestirnir
Frh. af bls 1S).
„Jeg viðurkenni það, en maður-
inn hefir hætt lífi sínu okkar vegna.
Og okkur liefir verið veitl alt það,
sem heimilið gat í tje látið.“
„Já. Hvítkál með sykri ok kanel.“
„Gleymdu ekki hænsnunum þrem-
ur — hvítu hænsnunum.“
„Alveg rjett. Jeg er reiðubúinn lil
að láta tíkall -— kanske tvo. Við
hefðum dvalið á gistiliúsi fyrir það
verð.“
„Jeg hafði hugsað mjer að borga
hundrað krónur.“
IÆJA, afsakaðu, en maður þarf
ekki að smitast þó maður sofi
í herbergi með brjáluðum manni.
Má jeg lieyra hvaða reginrök þú
færir fyrir jiví, að borga þessu fólki
hundrað krónur?“
„Við komum hjer sem óboðnir
gestir og þau taka opnum örmuni
á móti okkur. Mat á borðið — og
ribsvin úr kjallaranum.“
„Já, við erum húnir að tala um
það.“
„Hjónin ganga úr rúmi fyrir okk-
ur og hýrast í fjósinu lijá kúnum."
„Já, það er nú eiginlega aðdáan-
legt, þegar jeg hugsa um það.“
„Við truflum heimilisfriðinn og
útbijum alt — í stuttu máli: við
högum okkur eins og tartaralýður.“
„Alveg rjett, en það getur ekki
afsakað svona fáránlega horgun.
Maður getur farið til útlanda fyrir
hundrað krónur.“
„Þarna hitturðu á það: utanlands-
ferð! Eigum við ekki að vera sam-
mála um að við sjeum í utanför, að
við vissum ekki að svona fólk væri
til í landinu. Svona gestrisið í aliri
fátæktinni. Við höfum farið utan-
landsferð i okkar cigin landi, og
þessvegna getum við vel varið það,
að .......“
„Jæja, jeg borga hundrað krónur
fyrir að þurfa ekki að lilusta á þenn-
an raunalestur þinn lengur,“ sagði
Crone.
Sá digri fór á fætur og hjelt fund
með hinum gestunum. Og enginn
andmælti —- allir lögðu dávæna
fúlgu i sjóðinn.
XT JÁLPIN kom um hádegið - -
** tveir ljettisleðar, sem fluitu
hrakningsfólkið á járnbrautarstöð-
ina — í siðmenninguna.
„Þakka ykkur fyrir og verið þið
sæl. Blessuð og sæl!“
Laust og Mína stóðu eftir á hlað-
inu. Þau veifuðu viðvaningslega
hendinni, þurkuðu sjer um augun
og fóru inn.
„Hverju stakk hann i lófann A
þjer?“ spurði Mina.
„Umslagi — jeg held að það sjeu
peningar í því.“
„Það var nú alveg oþarfi.“
„Það er svo hljótt lijerna núna."
Laust opnaði umslagið og góndi á
alla peningana — þessi ósköp af
peningum.
„Ef þetta er ekki draumur, Mina,
þá höfum við bjargast úr slæmri
klipu.“