Vaka - 01.01.1927, Síða 51

[ \ A K A
HELGAK TILGANGURINN TÆKIN?
45
Það væri sem máttug og frjóvgandi eli'ur, er breiddi
gróður og farsæld á báðar hendur. Ef til vill mundi
auður og vald kirkjunnar hafa vaxið hægar framan
af með þessum hætti. Meðan hún var fámenn og fá-
tæk, mundu þeir, sem utan hennar stóðu, hafa virt
breytni hennar fyrir sér með uridrun og talið kenning-
ar hennar um þetta sérvizku eina. En með góðum verk-
um sínum mundi hún smám saman hai'a dregið fleiri
og fleira að sér, og þar sem hún þá aldrei illa fengið
fé til sinna þarfa, hefði hún í gerðum sínum ekki þurfl
að iáta þá i söfnuðinum, sem ekki höfðu hreinar hend-
ur, ráða neinu um þær. Ranglega fengið fé gat þá,
svo langt sem áhrif kirkjunnar náðu, hvorki orðið
mönnuin til upphefðar hér í heimi né sáluhjálpar síð-
ar. Því víðar sem kenningar kirkjunnar náðu, því
skýrari hefði þessi greining milli rógmálms og góð-
málms orðið, en af því mundi hafa leitt verðfall á illa
fengnu fé. Svo hlýtur jafnan að fara um það
fé, sem ekki er gjaldgengt til hvers sem er.
Jafnframt rnundi það fé, er slíkur Iöstur var á, hafa
orpið skugga á þá, er höl'ðu það til meðferðar. En
að sama skapi sem einhver tegund fjár fellur í verði,
liverfur hvötin til að afla hennar. Með því að hal’na
stranglega allri hlutdeild í illa fengnu fé hefði kirkjan
þannig smám saman bægt ranglátri fjársöfnun burt úr
heiminum, og varla þurft að dansa kring um gull-
kálfinn lil að koma sínu fram.
Um gjafir til vísindastofnana væri svipað að segja.
Markmið slíkra stofnana væri að leita sannleikans og
boða hann, hvort sem niðurstöðurnar væru fleirum eða
færri ljúfar eða leiðar. Vísindastofnanir væru þá fyrst
á traustum grunni, er þær ættu nóg fé til starfa sinna
sjálfar og væru algerlega sjálfráðar um allt sitt far.
Raunar væri þeim óhætt að þiggja að gjöf það fé, er
vel væri aflað, því aðr það kæmi frá réttlátum riiönn-
um. Réttlátir menn mundu aldrei vilja hefta frjálsa