Vikan - 03.09.1964, Blaðsíða 16

Síðasta andlitsgervi herra Kane
Ásjóna hans varl
guðdómlega fögur, sálinl
heltekin djöfulleguml
losta.l
Leiksviðið var honum
lokað, hann var dauðurj
aðdáendum sínumj
óafturkallanlega sviptur
allri aðstöðu til að vinna
nýja sigra.
Og samt sem áður varðl
hann sér úti uml
tækifæri til að fá
varmennsku sinni
fullnægt í leik...
William Leland lét fara notalega um
sig í djúpum, leðurdregnum hæginda-
stólnum, ó meðan hann hvarflaði aug-
um um hreiður sitt og festi þau loks ó
leikaravangamynd sína, þar sem hún
skartaði ó auglýsingaspjöldunum, sem
hengu í umgerðum á veggnum. Hann
gretti sig gremjulega og öskraði:
„Morgan . . . hvar í fjandanum ertu
Morgan?" Enn var greinilegur leik-
sviðshreimur ( röddinni. Kane lét hann
vel í eyrum og öskrarði enn, enda þótt
þjónninn kæmi inn í sömu svifum:
„Morgan . . . hvar heldurðu þig eigin-
lega, mannskratti?"
Morgan, maður nokkuð við aldur,
allfeitlaginn, rauður í andliti, svipur-
inn grófhögginn, setti glas með óblönd-
uðu viskýi á borðið, hið næsta Kane,
og svaraði með jökulkaldri virðingu:
„Ég biðst afsökunar, herra — en ég
varð að ná í nýja flösku."
Kane laut fram og lagði tóma glas-
ið á hliðina á gólfið, sparkaði í það
og horfði með krakkalegri ánægju á
eftir því, þar sem það skondraði á
Ikínverskri gólfábreiðunni. Og þar
[sem það kom í hlut Morgan, að
[hirða glasið upp af gólfinu, var
[þetta einskonar refsing á hann fyr-
[ir að gegna kallinu ekki fyrr og
[Kane hló og spurði: „Hvernig líður
[litlu, fallegu tátunni þinni, Morg-
[an?"
„Hún er að jafna sig, herra
[minn . . . liggur fyrir, herra minn."
„Hvað dvelzt hún lengi hérna?"
„Nokkrar vikur, herra minn.
[Nema eitthvað verði til þess að
[koma henni úr jafnvægi aftur."
Kane brosti. „Heldurðu að það
[hafi heillavænleg áhrif á hana, að
|vera í návist minni?"
Morgan beit sem snöggvast í vör-
jina, en svo mælti hann: „Það er
[svo að sjá, sem henni líði betur,
[herra minn, þakka yður fyrir." Hann
[tók að tína upp tómu glösin, sem
lágu út um alla gólfábreiðuna í
fhreiðrinu.
Kane sagði: „Láttu glösin liggja
[þar sem þau eru, Morgan. Láttu þau
[liggja."
„Já, herra minn. Nokkuð annað,
herra minn?"
„Þú veizt þáð ósköp vel, fjand-
inn hafi það, að það er dálítið
annað. Er hún kannski enn jafn „frá-
bitin", Morgan?" Og Kane hló,
kumrandi ölvímuhlátri. „Er ....
hvern fjárann heitir hún nú aft-
ur . . . þjáist dóttir þín enn af þess-
ari meyjardyggð?"
„Ég get ekkert um það sagt,
herra minn."
Kane gaf honum bendingu um
að fara, rétt eins og hann hefði
þegar gleymt því, sem þeir voru
að tala um; hafði líka raunar gleymt
því að vissu leyti. „Og um leið og
þú ferð," sagði hann, „þá lagfær-
irðu auglýsingaspjaldið þarna á
veggnum. Það hangir ekki nákvæm-
lega rétt."
„Hvert af þeim, herra minn?"
Kane starði um hríð á vegginn.
„Þetta þarna — „Broddflugan",
1946. Fyrir aðalhlutverkið í því leik-
riti hlaut ég stórkostlegt hrós. Eitt af
mörgum, Morgan, eitt af mörgum.
Komdu þér að þessu, Morgan, fljót-
ur, maður!"
Á meðan Morgan var að lag-
færa spjaldið á veggnum, veitti
Kane tifi klukkunnar á arinhillunni
athygli, varð litið á hana og sá að
hún var stundarfjórðung gengin í
níu. „Fimmtán mínútur þangað til
sýningin hefst," hugsaði hann og
starði upp í Ijósakrónuna; kipraði
hvarmana, eins og hann fengi glýju
í augun f ofbirtu sviðsljósanna. Og
hann sagði upphátt: „Á meðan ég
var stjarna, þá var ég stór og skær
stjarna. Ég var snillingur, fjandinn
hafi það, það var ég!" Hann hló
tilgerðarlega. „Þá elskuðu þær mig,
þessar heimsku læður, það vantaði
ekki. Margar, margar . . ." En svo
heyrði hann klukkuna slá hálf níu
og varð, sér til sárrar gremju að
horfast í augu við þá staðreynd, að
leiksýningin mundi hefjast án hans,
eins og ekkert hefði í skorizt. Og
hann spurði hranalega: „Veiztu
hvers vegna ég hef dregið mig í
hlé, Morgan? Hvers vegna ég stend
ekki framar á leiksviðinu, veiztu
það?"
„Maður hefur heyrt orðróminn,
herra minn. Maður kemst ekki hjá
því."
„Hvaða orðróm?"
„Að það hafi staðið í einhverju
sambandi við herra Walker og herra
Oldbury, leikhússtjórana. Og þó öllu
heldur í einhverju sambandi við
konur þeirra." Og Morgan svaraði
án þess að snúa sér frá auglýsinga-
spjaldinu og veggnum.
Kane fékk sér vænan teyg úr
glasinu. „Svipað og með dóttur
þína?" Og hann bætti við, þegar
Morgan svaraði honum ekki: „Hvað
gerir, að þú tollir hjá mér, Morg-
an?"
Morgan sneri sér að honum. „Mér
fellur vistin, herra minn."
„Auk þess sem þú veizt fullvel,
að ég hef tekið . . . kannski helzt
til mikið . . . tillit til þín í erfða-
skránni", sagði Kane.
Það varð löng þögn.
Kane tæmdi glasið í einum teyg
„Hvernig er veðrið?" spurði hann.
„Ég er að hugsa um að skreppa
út sem snöggvast mér til hressing-
„Það gæti komið skúr, herra|
minn."
Kane reis úr stólnum með nokkr-
um erfiðismunum. „Það sakar ekki,"
sagði hann.
„Munduð þér þurfa frekar á|
minni aðstoð að halda í kvöld,|
herra minn?" spurði Morgan.
„Ég vek þig þá," svaraði Kane.J
„Láttu flöskuna og glasið standa|
þarna á borðinu." Kane gekk, dá-|
lítið reikull í spori en einbeittur,]
út úr hreiðrinu, fram ganginn að|
útidyrunum. Morgan fylgdi honumj
fast eftir og dró hurð frá stöfum,|
laut honum og bauð honum góða|
nótt, hélt aftur inn í hreiðrið og bjó|
allt eins og með þurfti undir það, að|
húsbóndi hans gæti fengið sér hress-|
ingu, þegar hann kæmi aftur úr|
gönguferð sinni. Að því búnu héltI
hann til síns heima upp á loftinu og|
gekk til náða.
William Kane gekk um myrkan|
garðinn. Það var talsverður næð-
ingur úti, en hann var of drukkinn|
til þess að hann yrði kuldans var.j
Yfirhöfn hans flaksaðist til, og þá•
minntist hann Lears konungs, og
hann byrjaði að þylja setningar úr
hlutverkinu, háum rómi. Hann rugl-
aðist á orðunum, en veitti því ekki
neina athygli; öll hans athygli
beindist að sjálfum honum, þar sem
hann stóð í bjarma sviðsljósanna.
Hann var allur á valdi aðdáunar-
innar á ímynd sinni — glæsileik
hennar og karlmennsku — sjálft
hlutverkið var honum algert auka-
atriði. Allt var gersamlega þýðing-
arlaust, annað en þessi ímynd hans,
sem leið tígulega fram á sviðið,
umvafinn skini Ijósanna.
Það var tekið að rigna, en hann
veitti því ekki heldur neina athygli
fyrr en tennurnar tóku allt í einu
að glamra í munni hans af níst-
andi hrolli og hann fann að hann
var gegndrepa. Þá snerist hann á
hæli unz hann kom auga á Ijósið
í glugganum heima; tók stefnuna
á það og flýði eins hratt og reikul-
ir fæturnir gátu borið hann, undan
skúrinni.
Innan stundar stóð hann í and-
dyrinu, skjálfandi af kulda, snakaði
Jg — VIKAN 36. tbl.