Vikan - 11.02.1965, Blaðsíða 16

STJARNA
ÞEIM FANNST HANN VERA ORÐINN ÞEIM ÓKUNNUGUR EN ÞESSI HELGIDAGUR í S
Hann vaknaði í dögun þennan jólamorgun. í fyrstu mundi hann
ekki hvar hann var, en svo skírðist hugsunin, og minningar fró æsku-
órunum streymdu yfir hann. Hann var á búgarðinum, æskuheimilinu.
Það var í gær, jó, — það var ekki lengra síðan en í gær, að hann
hafði ókveðið að þau færu öll þangað, og þrótt fyrir andmæli fjöl-
skyldunnar, hafði hann fengið vilja sínum framgengt.
— Ó, pabbi, hafði Anna dóttir hans sagt með kvörtunarrómi. — Eigum
við að fara út ó búgarðinn núna? Á sjólfan jóladaginn? Við vorum
búin að ákveða . . .
Hún hafði maldað í móinn, næstum því á örvæntingarfullan hátt, og
hann hafði snúið sér að henni og sagt reiðilega: — Það eru fleiri ár
síðan ég hefi beðið þig um að gera nokkurn hlut fyrir mig!
Sonurinn sagði stuttaralega: — Ég er boðinn út, pabbi.
— Þú verður að senda afboð, Hal, var ég ekki búinn að segja
þér það?
Svo sneri hann sér frá þessum tveim sárreiðu, þöglu börnum sín-
um, að Helenu, konu sinni. — Það er ekki lengur neitt sem maður
getur kallað jól hér í húsinu, sagði hann.
Hún hafði brosað góðlátlega: — Það er nú
meira hvað þú æsir þig upp, vinur minn. Er þetta
ekki eins og það hefir verið síðan striðinu lauk?
Þá var svo margt sem breyttist, og síðan hefir
það verið svona, er það ekki?
— Undirstöðuatriðin breytast aldrei, hélt hann
áfram. — Við verðum að byggja fjölskyldulífið
upp aftur. Ég hefi bílinn tilbúinn eftir klukkutíma.
Honum var sjálfum fullkomlega ljóst, hve drottn-
unargjarn hann var. Hann var vanur því á stríðs-
árunum að gefa skipanir, og ekki síður eftir strið-
ið, þegar hann hélt áfram við kjarnorkurannsóknir
sinar. Hann var vanur því að vísindamennirnir
og starfsfólkið á rannsóknastofu hans sýndi skil-
yrðislausa hlýðni, og honum datt ekki í hug að
hlusta á fleiri mótmæli, hér á sínu eigin heimili.
Þar sem fjölskyldan vissi hve stundvís hann
var, stóðu þau öll ferðbúin eftir klukkufíma, og
steinþegjandi lögðu þau af stað í ferðalagið. Jæja,
jæja, — þau höfðu þó alltént hlýtt honum. Nú voru
þau hér öll saman, óralangt í burtu frá dansi og
drykkju, innantómum skemmtunum, sem hann fyrir-
leit af öllu hjarta.
Og nú var jóladagur. Einhverntíma yfir daginn hlaut hann að geta
sameinað þau aftur, því að það var satt, hann hafði einhvern veginn
fjarlægzt fjölskyldu sína á þessum árum, þar sem starf hans gleypti
hverja einustu stund.
Nafn hans og frægð, — Arnold Williams, einn af færustu kjarnorku-
fræðingum heimsins, — hafði einhvern veginn gagntekið þau, já, og
hann sjálfan raunar líka. Visindamenn alls staðar að úr heiminum
sneru sér til hans, til að leita ráða og fá aðstoð, og hann hafði hrifizt
með af hinni öru þróun kjarnorkuvísindanna, og gengið algerlega upp
í verkefnum sínum.
Meðan á stríðinu stóð var það einfaldlega skylda hans við ættjörð-
ina að helga henni alla sína krafta, en markalínan á milli skyldu og
eldiegs áhuga á stafrinu, var ekki sem greinilegust, þegar stríð-
inu lauk.
En á meðan hann fór sínar eigin leiðir, höfðu börnin vaxið úr grasi
og Helena var óþarflega ellileg fyrir aldur sinn. Gamla, notalega sam-
bandið milli þeirra var horfið. í gær hafði það allt í einu hvarflað að
honum, að þrátt fyrir venjulegt jólastrit, innkaup á síðustu stundu
og nýtízku gervijólatré, voru þetta engin jól.
Hann hugsaði um dóttur sína, Önnu, hve falleg hún var, áköf en
alls ekki glöð á svipin, þegar hún hljóp í símann í hvert skipti sem
hann hringdi og kom til baka vonsvikin á svipinn. Það var víst aldrei
sá rétti sem hringdi . . . Hver var hann þá þessi maður, sem hún þráði
svo að heyra til? Ó, Anna, þetta elskaða barn, ef til vill var það
aðallega hennar vegna, sem hann var svona ákveðinn í að sameina
fjölskylduna, hérna úti i sveitinni í dag.
Og hvernig var það með stjörnuna? Þegar hann, sem smástrákur
lá í rúminu sínu hérna á jóladagsmorgun, var það alltaf sérstök stjarna,
sem lýsti svo skært, hátt yfir hlöðunni. Hann sá hana alltaf, þegar hann
fór á fætur fyrr en hann var vanur, til þess að Ijúka mjöltum áður en
dyrnar að stofunni, þar sem jólatréð stóð, voru opnaðar. Jólastjarnanl
Hann fleygði af sér sænginni og stökk fram úr rúminu, — heimska —
stjarnan var auðvitað ekki þarna lengur.
Meðan hann klæddi sig datt honum í hug, að liklega var það þessi
stjarna, sem var orsök þess, að hann valdi þetta
lífsstarf.
— Hvers óskar þú þér í jólagjöf, drengur minn?
Faðir hans hafði lagt þessa spurningu fyrir hann
þegar hann var fjórtán ára.
— Mig langar til að eignast stjörnukiki, hafði
hann svarað.
Faðir hans hafði litið á hann, innilegum, rann-
sakandi augum. — Hvers vegna, drengur minn?
— Til að skoða stjörnurnar.
Faðir hans hafði muldrað eitthvað í barminn,
en á jóiunum hafði stjörnukíkirinn legið undir
trénu. Það var einasta jólagjöfin, sem hann hafði
óskað sér. Hann beið óþolinmóður eftir kvöldinu
og myrkrinu. Þá setti hann kíkinn að auganu og
horfði á stjörnuna. En þvilík vonbrigði. — Hún var
stærri og skærari, en nákvæmlega jafn langt í
burtu og áður.
Daginn eftir hafði hann horft á sólina í kík-
inum, og sér til mikillar undrunar, tók hann eftir
nokkrum blettum á henni. Þess vegna keypti hann
bók um himinhvolfið, og án efa var þefta byrj-
unin á áhuga hans á kjarnorkuvísindum.
Hann klæddi sig í skíðabuxur, skinnjakka og
leðurstígvél. Þegar hann gekk út skellti hann hurðinni, en hrökk við, því
að hann vonaði að Helena svæfi. Ef hún hefði vaknað mundi hún sýna
honum þolinmæði, eins og alltaf. Eftir að hann byrjaði á þessu nætur-
rölti, neyddist hún til að flytja í annað herbergi. Hann þoldi enga trufl-
un, þegar hann fékk nýjar hugmyndir, þá varð hann að kryfja þær
til mergjar, þangað til hann fann rétta lausn.
— Þegar þú giftist mér, hafði hann sagt, þegar þau opinberuðu trú-
lofun sína, — giftist þú ekki manni, þú giftist, ja, — hvað skulum við
segja, — einskonar ófreskju.
Hún hló þá, en seinna, það var á stríðsárunum og þau bjuggu í
herbúðum í Los Alamos, hafði hún horft mjög hugsandi á hann.
— Hvað á þetta augnaráð að þýða? hafði hann spurt mjög undrandi.
— Ef til vill ertu einskonar ófreskja, hafði hún svarað.
Nú gat hann hlegið. En þegar hann gekk út úr eldhúsdyrunum, úf í
myrkrið, duttu honum þessi orð í hug. Kuldinn var svo mikill, að hann
sveið í andlitið. Kannske voru viðbrigðin meiri vegna þess hve heitt
var inni.
16
VIKAN 6. tbl.