Vikan - 24.03.1966, Blaðsíða 8

Vínrauða sóltjaldið framanvið
Brasserie Lipp, sem um langan ald-
ur hafði verið mótstaður franskra
bókmennta- og stjórnmólamanna,
tók ó sig blóðlit í daufu síðdegis-
sólskininu þann tuttugasta og nl-
unda október 1965. Stuttvaxinn
maður og þrekinn, einbeittur ó svip
og olívubrúnn á hörund, klæddur
stuttfrakka og með grænan týróla-
hatt á höfði, stóð við innganginn,
að því er virtist dálítið hissa og
óráðinn. „Skilríkin yðar, monsieur,
ef þér vilduð gera svo vel". Litli
maðurinn rétti fram alsírskt dipló-
matavegabréf, sem gefíð hafSi ver-
ið út fyrir Mehdi Ben Barka. Tveir
menn höfðu stöðvað hann, og sá
hávaxnari þeirra sagði: „Gerið svo
vel að koma með okkur. Þér eigið
að hitta yfirmann okkar". Mehdi
Ben Barka, sem var marokkanskur
útlagi og hafði tvöfaldan dauða-
dóm yfir höfði sér heimafyrir, var
Lögregluforingjarnir Souchon og
Voitot handtaka Ben Barka fram-
anvið Brasserie Lipp fyrir augum
kunningja hans, sagnfræðistúdents-
ins Thami Azemmouri, sem einnig
er Marokkómaður. Vitnisburður
hans varð hinn fyrsti, er varpaði
nokkru Ijósi á málið. Nóttina áður
en von var á Ben Barka til Parísar,
talaði starfsmaður við Air France,
Antoine Lopez, við lögregluforingj-
ann Louis Souchon og fullyrti að
háttsettir menn vildu láta handtaka
marokkanska útlagann. Souchon var
efablandinn, en sannfærðist er
hringt var í hann daginn eftir.
skiljanlega var um sig. „Hverja tala
ég við"? spurði hann. Sá hávaxn-
ari sýndi honum plagg, sem kom
honum kunnuglega fyrir sjónir; það
var með þrílitum stimpli í einu
horninu, auk myndar af handhafa
og nafns hans: „Souchon, Louis —
Commissaire de Police". „Er það f
raun og veru franska lögreglan,
sem ég hef þann heiður að tala
við"? spurði Ben Barka, sem enn
var ekki alveg tortryggnislaus. Hinn
maðurinn sýndi honum þá sitt kort,
sem gaf til kynna að einnig hann
væri lögregluforingi og héti Roger
Voitot. Ben Barka leyfði þeim þá
að leiða sig inn í svartan bíl —
gerðin var Peugeot 403 — sedan —
sem einnig var merktur lögregl-
unni. Auk þeirra þriggja stigu
tveir menn inn í bflinn, stór-
vaxnir og þögulir. Peugeotinn ók
af stað og annar bíll fylgdi honum
eftir. A gangstéttinni stóð ungur
Marokkómaður, svartur yfirlitum,og
horfði skelfdum augum á eftir bíl-
unum. Hann hafði verið að skrafa
við Ben Barka rétt áður en menn-
irnir tveir stöðvuðu hann. Hann hét
Thami Azemmouri, var að læra
mannkynssögu í háskóla og hafði
nú séð eitt atriði hennar verða til.
Hann hafði verið vottur aS upphafi
hneykslis, sem átti eftir að valda
tveimur ríkisstjórnum ólýsanlegum
vandræðum, steypa háttsettum em-
bættismönnum af stóli og gera ná-
lega að engu þá virðingu, sem
menn áður kunna að hafa borið
fyrir hinu fyrirferðarmikla franska
lögreglubákni.
Mehdi Ben Barka var einn af sjö
sonum efnalítils kaupmanns í Rab-
at. Hann hafði þegar orðið sér úti
um margháttaða reynslu af hinum
ýmsu hliðum fransks réttlætis. Þeg-
ar á unglingsaldri hafði hann gerzt
liðsmaður í sjálfstæðishreyfingu
lands síns og komizt þar skjótlega
til áhrifa. Menntun sína hlaut hann
fyrst í múhameðskum skólum, sfð-
an í frönskum. Hann tók stærðfræði
fyrir sem sérgrein. „En hann var
efstur í öllu", hefur einn skólafélaga
hans sagt. „Ben Barka var efstur
í sögu, efstur í vísindum, efstur f
frönsku. Við vorum orðnir leiðir á
að heyra nafn hans lesið upp".
Síðari heimsstyrjöldin kom í veg
fyrir, að Ben Barka og aðrir greind-
ir unglingar gætu stundað fram-
haldsnám í Frakklandi. ( staðinn
innritaðist hann í háskólann í Al-
geirsborg og varð þar forseti Sam-
bands norður-afrískra stúdenta, sem
samanstóð af róttækum þjóðernis-
sinnum frá Túnis, Alsír og Marokkó.
Franska lögreglan hneppti hann
hvað eftir annað í fangelsi, en á-
hrifamiklir vinir hans við háskól-
ann sáu ævinlega til þess, að hann
yrði leystur út.
Ben Barka sneri aftur til Rabat
1943 og tók til starfa sem stærð-
fræðikennari við menntaskóla og
leynilegur forustumaður Istiqlal
(sjálfstæðis) flokksins. Hann var tutt-
ugu og fjögra ára þegar flokkurinn
gaf út sjálfstæðisyfirlýsingu sína
1944 og sá yngsti sem undirritaði
hana. Hann sat um árs skeið f
fangelsi f Rabat og varði sfðan öll-
um tfma sínum til stjórnar á Istiqlal-
flokknum og reyndist óhemju dug-
legur við að skipuleggja hann. Þeg-
ar Múhameð fimmti Marokkósoldán
gekk f lið með sjálfstæðissinnum
1947, var Ben Barka kynntur fyrir
hirðinni og varð þá um hrfð einka-
kennari hins glaðlífa krónprins,
Moulay Hassans, en ekki varð hann
sérlega heppinn f þvf starfi. Sam-
kvæmt skoðun hans var Hassan
„prýðilega gefinn en skorti ein-
beittni", en Hassan, sem kunni bet-
ur við sig í hópi marokkanskra
hægrisinna, sagði hinsvegar um
ÞAGGADINIBORI
Enn einu sinni
mesta hneykslí
aldarinnar
f Fpakklandi
FRAM TIL ÞESSA HAFÐI THAMI AZEMMOURI
EINUNGIS LÆRT SÖGU f SKÖLA - NÚ SÁ
HANN HANA GERAST. HANN HAFÐI VERIÐ
VOTTUR AÐ UPPHAFI HNEYKSLIS, SEM ÁTTI
EFTIR AÐ VALDA TVEIMUR RfKISSTJÓRNUM
MIKLUM VANDRÆÐUM, STEYPA HÁTTSETT-
UM EMBÆTTISMÖNNUM AF STÖLI 0G GERA
NÁLEGA AÐ ENGU ÞÁ VIRÐINGU, SEM MENN
ÁÐUR KUNNA AÐ HAFA BORIÐ FYRIR HINU
FYRIRFERÐARMIKLA FRANSKA LÖGREGLU-
BÁKNI
g VIKAN 13. tbl.