Vikan - 24.03.1966, Blaðsíða 43

APPELSÍN
SÍTRÓN
LIME
Svalandi - ómissandi
á hverju heimili
Sufifíesk
annan kurteislega í friði. Vináttan
er næsta skrefið, og það tekur tíma,
en ef æsingjaseggir, ribbaldar og
annar óþjóðalýður af báðum litum
heldur sig í burtu, hef ég engan
efa um að að þv( kemur.
Börnin verða til að flýta fyrir
þessu, því þau verða að ráða úr
sínum vandamálum fyrst. Það er
í eðli barna að vera forvitin, vin-
gjarnleg og óþolinmóð. Ein vin-
kona mín, sem býr hér í McGregor
Place á fimm börn, þar á meðal
eru tvær telpur 7 og 9 ára. í húsi
einu við sömu götu býr negrafjöl-
skylda, sem 3 börn tilheyra, þar
á meðal 6 ára gömul telpa. Einn
daginn voru hvítu telpurnar að
svippa í innkeyrslunni heima hjá
sér, en svarta telpan var að hjóla
í götunni. Varð henni oft litið til
hvítu telpnanna og leið ekki á löngu
unz hún stoppaði og spurði hvort
hún mætti taka þátt í svippuleik
þeirra. Sú yngri, sem verið hefur í'
skóla með svertingjum frá því hún
hóf sína skólagöngu 5 ára gömul,
fann ekkert athugavert við svörtu
telpuna svaraði aðeins játandi, sú
eldri aftur á móti hafði heyrt nóg
um svertingjavandamál til að vera
ekki alveg viss hvort þetta væri nú
allt í lagi, svo hún hljóp inn til að
spyrja mömmu, og þar með voru
hin aldagömlu svertingjavandamál
komin alla leið heim til vinkonu
minnar og tími sálarrannsókna og
skoðanakannana og heildarálykt-
ana runnin út, hún varð að svara
dóttur sinni. Svarið var ekki auð-
velt. Ef hún leyfði sér að fara eft-
ir hjarta sínu yrði svarið játandi,
þvl hún hafði enga löngun né á-
stæðu til að særa þessa 6 ára
gömlu telpu með að senda hana í
burtu á þeim forsemdum að hör-
und hennar væri svart, en heilinn
komst ( spilið og samkvæmt henn-
ar praktisku hugsun var heldur ekki
rétt að særa hennar eigin dóttur,
með að láta hana leika með svert-
ingjatelpunni, en missa svo vin-
skap sumra af hennar hvítu vin-
konum vegna þess að foreldrar
þeirra mundu ekki láta þær leika
við dóttur hennar ef það fréttist
að henni væri leyft að leika með
negrum. Vinkona mfn tók það ráð
( vandræðum slnum að skýra málið
eins einfaldlega og hún gat fyrir
dóttur sinni og láta hana ákveða
fyrir sig sjálfa. Telpan hugsaði
málið í nokkrar sekúndur og svo
kom svarið: „En mamma, ef ég
segi nei við negratelpuna, mundi
það vera af þv( að mér finnst hún
of lítil til að leika við mig, ekki
af því að hún er svört, þó hún
kynni að halda það, svo f raun-
inni verð ég að segja já við hana,
af því að hún er svört, til þess
að særa hana ekki. Þetta er alltof
flókið, þegar ég fer að hugsa um
það eins og þú gerir mamma, svo
ég ætla bara að hugsa um það
eins og ég geri. Ég ætla að leika
við hana í dag og ef okkur fellur
vel, þá verðum við vinkonur. Hvað
hinar vinkonur mfnar snertir, þá
trúi ég bara ekki að foreldrar þeirra
hugsi svona asnalega, því þau eru
nú fullorðið fólk. Ég held, að þeg-
ar þau sjá, að ég má leika við
negra og er enn heil á húfi, þá
leyfi þau sínum stelpum að gera
það líka". Þar með hafði þessi níu
ára gamla telpa þorað að gera
sitt til að leysa vandamál, sem full-
orðna fólk þjóðar hennar hefur ver-
ið að glíma við í áratugi. Aratugi
af úreltum erfðavenjum og ótta við
allar breytingar, ótta við hið ó-
þekkta. Það er þessi ótti við að
húsið falli í verði, þegar negrarnir
flytja í hverfið, við að negrabörnin
komi með lús og óþrifnað í skól-
ana væri þeim leyfður aðgangur
að þeim, ótti við að nágrannar og
vinir útskúfi sér úr þjóðfélaginu,
ef það fréttist að maður sé „negra-
vinur", ótti við að ef negrum væri
veitt sama þjónusta í matsölustað
og þeim hvítu, þá fari þeir hvítu,
og maður sitji svo eftir með tóma
negra sem vini og viðskiptamenn,
ótti við að negrar hafi ekki nóg
vit og menntun til að kjósa fær-
asta manninn í opinberar stöður.
Það er þessi ótrúlegi, óeðlilegi,
en auðskildi ótti, sem heldur aftur
af hinum hvíta almenningi, þegar til
lausnar negravandamálanna kem-
ur, en ekki neitt hégómlegt ógeð
á litarfari hörunds negranna. Þessi
ótti verður að hryllingi, þegar til
giftingamála kemur. Ég þekki eng-
an hvítan mann, sem mundi taka
það í mál að samþykkja að dóttir
hans giftist negrapilti, það mun
taka langan tíma og margar kyn-
slóðir að útrýma þeirri tilfinningu.
í Tímariti Máls og Menningar,
25. hefti 1. árg. 1964 er grein eft-
ir Mr. James Boggs er nefnist
„Bandarísk bylting" og fjallar hún
um negravandamál Bandaríkjanna.
í þeirri grein er á meðal margra
undarlegra hugmynda, þeirri „stað-
reynd" haldið fram, að „Negrarn-
ir hafi lyft bandarísku þjóðinni á
herðum sér og gert hana að iðnað-
arstórveldi". — „Hver einasti inn-
flytjandi sem steig á land klifraði
í rauninni um leið uppá bak negr-
anna". Það eru fullyrðingar sem
þessar, á báða bóga, sem hafa
margfaldað hatrið og vandræðin
milli kynþáttanna hér í landi.
Á árunum 1860—1910 stigu hér
á land yfir 22 milljón evrópskir
innflytjendur. Þetta fólk var ungt,
hraust og hugrakkt, sem margra
hluta vega yfirgaf land sitt f leit
að betri lífsskilyrðum. Ég er hrædd
um, að nokkuð margir þeirra góðu
manna mundu umturnast f gröf
sinni, ef þeir sæu því haldið fram,
að þeir hefðu legið f ómannúðlegri
leti og látið negrana sjá um að
gera landið að stórveldi. Enda þarf
ekki annað en að líta á fólksfjölda-
tölurnar til að fá smáhugmynd um
hversu fráleit slík hugmynd er. Ár-
ið 1910 voru í þessu landi rúmlega
81 millj. hvítir menn, en rúmlega
8 millj. negrar. Það hlýtur að segja
sig sjálft að 8 millj. manns getur
ekki séð fyrir 81 millj. og byggt
stórveldi f tómstundum sfnum.
Auðvitað voru plantekrur Suðurs-
LILUU
LILUU
LILJU BINDI
ERU BETRI
Fást í næstu búð
ins með sínu þrælahaldi sterkur
liður í efnahagsmálum þjóðarinn-
ar, fyrir borgarastyrjöldina, en eft-
ir þau átök var Suðrið í rúst og
það má ekki gleymast með Suðr-
ið tapaði því stríði. Það er dýrara
að tapa strfði en að vinna. Að
segja að Suðrið hafi hjálpað Norðr-
inu með fjármagn til iðnvæðingar,
er eins og að segja að Þýzkaland
hafi gert Frakklandi endurreisnina
kleifa eftir seinni heimsstyrjöldina,
með fjármagni sínu.
Mr. James Boggs heldur því samt
fram að Norðrið og Suðrið hafi
ÁLFHEIMAR 6
SÍIVII 33378
RE YKJAVÍK
VIKAN 12. tW.