Vikan - 24.03.1966, Blaðsíða 22

Klegrar í Bandaríkjunum eiga
bágt, og eitthvað verður að gera
í málinu. Ég held að ekki sé til I
þessu landi maður eða kona, svört
eða hvit, sem ekki mundi sam-
þykkja þessa yfirlýsingu. Hvernig
á að fara að þvl, hver á að gera
það og hveneer eru svo spurningar
sem hafa næstum eins mörg mis-
munandi svör og ibúar landsins eru
margir. Ástæður svaranna eru einn-
ig margvíslegar, því hver lítur á
málið frá sínum eigin sjónarhól,
hversu þröngt sem útsýnið þaðan
kann að vera.
Sálfræðingar, félagsfræðingar,
stjórnmálamenn, blaðamenn og há-
skólaprófessorar keppast við að
stúdera málið og skrifa svo með
kökk ( hálsi um vesæld og fátækt
negranna og hvað gera ætti til úr-
bóta lífsskilyrða þeirra. Myndir þær
sem sKkum greinum fylgja eru sorg-
legar á að Kta, ekki síður en hreysi,
óhreinindi og drasl það sem ber
fyrir augu, þegar ekið er um fá-
tæku negrahverfin.
Fátækt, óréttlæti og menningar-
leysi hefur mörg andlit, öll hvert
öðru átakanlegra. Eitt furðulegasta
svipbrigði sKkra hverfa er hið hrör-
lega hreysi með hálfnöktum óhrein-
um börnum að leik fyrir utan, en
gljáfægðum nýjum b(l í innkeyrsl-
unni og stærðar sjónvarpsloftneti á
þakinu. Fátækt negranna hér er
annars eðlis en fátækt fólks ( Ind-
landi eða K(na, það er meira sam-
anburðarfátækt, þv( fátæklingar
hér eru fátækir í samanburði við
meðal fjölskyldu í þessu landi og
það er sá samanburður sem gerir
þeim fátæktina enn sárari, þv( það
er erfiðara að vera fátækur ( landi
alsnægtanna þar sem hlutir, sem
annars staðar eru taldir óþarfir
lúxushlutir, eru hér taldir nauðsyn
og aðeins gler búðargluggans er á
milli fátæklinganna og allsnægt-
anna. Fátækt og hungur eru hug-
tök sem fara saman ( Indlandi en
ekki í Texas. Hér deyr enginn úr
hungri nema af eigin ósk sé, allir
geta fengið læknishjálp af einhverju
tagi, þó oft sé hún ekki veitt á sem
æskilegastan hátt.
Meðaltekjur negra f Bandaríkj-
unum eru $3.465 á ári samkvæmt
tölum frá Dept. of Commerce, Bur-
eau of the Census 1163, þ.e. svip-
aðar og meðaltekjur Englendinga,
og það eru 45 negrar margmilljón-
erar ( landinu. SKkar tölur hafa
litla þýðingu, aðra en að sýna að
ekki allir negrar eru ósjálfbjarga
fátæklingar, sérlega þegar miðað
er við meðaltekjur hvítra (búa þessa
lands, sem voru helmingi meiri, eða
$6.548 fyrir sama árið.
Vandamál negranna eru ekki ein-
göngu efnahagslegs eðlis, heldur
einnig menntunar og siðferðislegs
eðlis. Ein hin bezta af þeim ótelj-
andi skýrslum sem komið hafa fram
um hlnn bandarfska negra og hans
vandamál á seinastliðnum áratugi
var gerð af fyrrverandi aðstoðar-
verkamálaráðherra (Assistant Sec-
retary of Labor) Daniel P. Moyni-
han. í skýrslu hans er m.a. sagt:
„Hvttir menn eru svo blindaðir af
hinum auðsjáanlegu hörmungará-
hrifum sem fátækt og „discrimina-
tion" hefur á þjóðfélagslegt líf negr-
anna að þeir taka ekki eftir einu
því róttækasta atriði sem er sundr-
un fjölskyIdulífsins þeirra á meðal.
Þessi veikleiki negrafjölskyldunnar
er einn af þýðingarmestu veikleik-
um samfélags negranna sem heild".
Um Va hluti af fjölskyldum negra
eru tvístraðar með skilnaði, í sam-
anburði við %o hluta af hvítum
fjölskyldum. Um Va af negrabörnum
fæðast óskilgetin, en um 3,07%
af hvítum. Ástæður þessara fjöl-
skylduvandamála negranna má
rekja allt aftur til hins svívirðilega
þrælahalds, eins og reyndar allra
þeirra vandamála. Einna mest á-
berandi ástæðan er karlnegrinn.
Hann finnur meira og sárara til
vanmáttar síns á sviði hinnar kröfu-
þungu lífsbaráttu í hinni hörðu sam-
keppni hvíta mannsins og ómennt-
aður og svartur eins og hann nú
er, eru það hérumbil ógerningur
fyrir hann að sjá sómasamlega fyr-
ir sinni fjölskyldu, sem er sáldrep-
andi fyrir hann og alla meðlimi
fjölskyldu hans.
Það er oft auðveldara fyrir eig-
inkonu hans að finna atvinnu en
hann og eru það konurnar sem
eru fyrirvinnur og þar af leiðandi
höfuð fjölskyldunnar í um fjórðungi
af negrafjölskyldunum.
Glæpaverknaður af öllu tagi er
á hlutfallslega hærra stigi meðal
negra en hvltra manna, og hefur
veikleiki fjölskyIdulífs þeirra ekki
minni hlut ( þeim málum en fá-
tæktin. Þótt hægt væri með einni
sprautu að kippa í lag efnahags-
legum og siðferðislegum vandamál-
um hinna bandarísku negra væri
ekki nema hálfur björninn unninn.
Hinn helmingurinn eru svo stéttar-
fjötrar sem negrar landsins hafa
vernið hnepptir í í heila öld, og er
úrlausn þess vandamáls þeirra erf-
iðari viðfangs, en allra hinna til
samans, þar sem hún krefst ekki
eingöngu breytinga á meðal negr-
anna sjálfra, heldur róttækra breyt-
inga á hugsunarfari, erfðavenjum
og tilfinningalífi hinna hvítu íbúa.
Öll þessi vandamál bíta svo ( skott-
ið hvert á öðru, hvíta fólkið vill
ekki auka sambúð sína með negr-
unum fyrr en siðferði, menntun og
menning þeirra er komin á hærra
stig, en það er ekki hægt að hækka
stig þeirra fyrr en hvíta fólkið tek-
ur betri og jákvæðari afstöðu til
þeirra. Negrarnir eru, sem von var
á, orðnir óþolinmóðir og háværir
og finnst ein öld hafa verið nógur
tími fyrir hvíta fólkið til að taka
ákvörðun.
Fyrsti negri, sem ég sá, McDon-
ald Baley, var hlaupari. Hann var
í Reykjavík að þjálfa sig undir ein-
hverja keppni sem fara átti fram
( köldu loftslagi. Frænka mín, sem
ég var ( heimsókn hjá, bjó nálægt
íþróttavellinum og ég man hvernig
börnin [ nágrenninu plskruðu og
kvtskruðu og góndu á þessa furðu-
„Hann hefur sömu stöðu í
flughernum og við og því öll
þau réttindi, sem við höfum
og er velkominn í þennan
klúbb, en hann má ekki vera
á íslandi samkvæmt
samningum stjórnar okkar við
íslenzku ríkisstjórnina, en í
þeim er tekið fram að engir
negrar verði sendir hingað.
Þessi herstöð er sennilega
sú eina, sem við höfum í
heiminum, þar sem negrar
mega ekki vera“.
22 VIKAN 12. tM.