Vikan - 14.09.1967, Blaðsíða 10

MEDAN MENN-
IRNIR HAFA
MALID HALDA
SÖGURNAR
AFRAMAD
VERDA TIL
Rætt við Hallfreð
örn Eiríksson, cand. mag.
um rímur, nútímaþjóðsögur o.fl.
TEXTI:
DAGUR ÞORLEIFSSON
Á einu stóru festívali fyrir
austan tjald — mig minnir að það
hafi verið í Búkarest — þar sem
saman voru komnir að sýna sig
og sjá aðra, fulltrúar velflestra
þjóðflokka á heimsbyggðinni,
voru meðal annarra staddir
nokkrir ungir menn utan af ís-
landi, róttækir í viðhorfum og
gæddir þjóðlegum þenkingar-
máta, eins og gjarnan fer saman.
Þar lögðust allir á eitt að gera
nokkuð, sem verða mætti til
gamans allri samkomunni, og
sýndi hver þjóð þá kúnst, er mest
var talin einkennandi fyrir henn-
ar land. Þegar röðin kom að fs-
lendingum, var ekki nema eðli-
legt, að þeir gripu til þeirrar
sönglistar, sem þeir iðkuðu
næstum eina lista margar aldir
í samt og fór óskaplega í taug-
ar Jónasar Hallgrímssonar og
enskra togaramanna. Sem sagt:
upp stóð Hallfreður Örn Eiríks-
son frá Fossi í Hrútafirði og kvað
rímur. Það fylgir sögunni, að á-
heyrendum, sem að meirihluta
til voru af slavneskum stofni, hafi
þótt lítið til koma og hvorki átt-
að sig á lagi né texta. Þangað
til Hallfreður, sem mikla kunn-
áttu hefur á Slövum, tók á því
sem hann átti til og kvað:
Ríkir slen í Rússa her,
Rauði Lenín fallinn;
Prípet-fenin bröltir ber
Búdíení kallinn.
Þá hýrnaði heldur yfir áheyr-
endum, því að nú skildu þeir orð í
hverri línu, og var heiðri íslands
á festivalinu borgið, eftir því sem
föng voru á. Af þeim tveimur
höfðingjum, sem í vísunni eru
nefndir, mun sá fyrrnefndi kunn-
ari en svo að um hann þurfi að
hafa fleiri orð, en öðru máli
gegnir um hann síðarnefnda.
Hann byrjaði feril sinn sem sol-
dáti í her sars allra Rússa, og
þegar bolsévikkar stofnuðu
Rauðaherinn, settu þeir hann yf-
ir riddaraliðið af því að hann gat
setið hest. Hann hafði yfirskegg
sem teygðist langt út fyrir andlit-
ið eins og vængir og hafði gaman
að kvenfólki og brennivíni, en
lét herstjórn verr, og væri betur
að allir hershöfðingj ar hefðu ver-
ið með því marki brenndir. Um
hann er sögð sú saga, að í veizlu
er haldin var honum til heiðurs
í Bessarabíu, hafi hámark hátíð-
haldanna verið að nokkrar lag-
lega vaxnar konur tóku sér bað
— í evuklæðum auðvitað — í
keraldi fylltu með rauðvíni. Þeg-
ar Búdíení karlinn sá þetta,
snaraðist hann hið skjótasta úr
úníforminu og vippaði sér ofan
í kerið til stelpnanna, og slíkt
hið sama gerðu viðstaddir und-
irforingjar hans. Það spillti þá
fagnaðinum nokkuð, að einn liðs-
foringjanna, sem ekki komst ofan
í kerið sökum þrengsla, reiddist
og skaut nokkrum skammbyssu-
skotum í kássuna, og drap og
10 VEKAN 37- tbl'