Vikan - 05.09.1968, Qupperneq 14

Ástarsögu hinnar seytján ára
gömlu barónessu Maríu Vetsera
og Rúðólfs ríkiserfingja Austur-
ríkis lauk með blóðugum harm-
leik í veiðihöllinni Mayerling að-
faranótt þrítugasta janúar 1889.
Þegar krónprinsinn skaut ást-
konu sína og síðan sjálfan sig,
gaf hann samtíð sinni hrífandi
hneykslismál og framtíðinni
ágætis efni í kvikmyndir, leikrit
og bókmenntir.
Ástarævintýrið sjálft var ærið
hneyksli — krónprinsinn var
nefnilega kvæntur annarri konu
— en hin harmrænu endalok
voru enn verri. Þegar Frans Jós-
ef keisara voru sögð tíðindin,
reyndi hann eftir megni að
hindra útbreiðslu þeirra og vildi
hafa fyrir satt að Rúðólfur hefði
dáið úr hjartabilun.
Yfir sögu þessara elskenda
hvílir rómantískur ljómi. Þetta
er hin fullkomna saga um hina
einu og sönnu og miklu ást, sem
aðeins getur endað með dauðan-
um.
Raunveruleikinn var ekki iíkt
því eins rómantískur. Það kann
að vísu vera að María Vetsera
hafi dáið út af ást. En ekki
Rúðólfur. ...
Og enginn veit nákvæmlega
hvað gerðist á Mayerling þessa
örlagaríku nótt. Frömdu elsk-
endurnir sjálfsmorð í raun og
veru? Eða var krónprinsinn
myrtur? Og hver gerði það þá?
Gerði María Vetsera það í bræði
og örvæntingu? Og skaut svo
einn af þjónum krónprinsins
hana á eftir?
VÍN, VÍF OG SÖNGUR
Inngangur harmleiksins var
langur og dramatískur. Keisar-
inn faðir Rúðólfs auðsýndi hon-
um enga elsku, heldur þvert á
móti kulda og lítilsvirðingu.
Móðirin, Elísabet drottning, var
stórfögur en taugaóstyrk og full
með duttlunga. Hjónabandið var
því langt frá því að vera til fyr-
irmyndar, og ekki bætti móðir
keisarans um betur. Hún hataði
tengdadóttur sína, hafði mikil
áhrif á son sinn og kom fram
við barnabörnin eins og harð-
stjóri.
Það var því varla nema eðli-
legt að Rúðólfur yrði, þegar
hann óx upp, taugaóstyrkur,
stærilátur og fullur með sálar-
flækjur. Hann var haldinn þeirri
áráttu að hafa í mestum háveg-
um það, sem faðir hans hafði
andstyggð á, til dæmis þjóðfé-
lagsumbætur og sjálfstæðisvið-
leitni Ungverja. Hann svallaði
gríðarlega, jafnvel á mælikvarða
kóngafólks, og lét hjónaband sitt
og Stefaníu prinsessu ekki vera
lifnaði sínum til neinnar hindr-
unar. Hann safnaði að sér vilj-
ugum og laglegum kvenmönn-
um —- sérstaklega var hann
spenntur fyrir ungri dansmey
sem Mitzi Kaspar hét. Sam-
kvæmt ábyggilegum heimildum
var hann hjá Mitzi síðustu nótt-
ina í Vín, áður en hann fór út á
Mayerling, þar sem María beið
hans.
Margt bendir til að krónprins-
inn hafi verið búinn að fá sjálfs-
morð á heilann löngu áð-
ur en hann lét til skarar skríða,
en hann vildi yfirgefa þennan
heim með alveg sérstöku móti.
Hann vildi deyja að aflokinni
ástarnótt með fallegum kven-
manni, sem átti svo til uppbót-
ar á næturgreiðann að fylgja
honum í dauðann.
Hann á oft að hafa fært sjálfs-
HARMLEIKURINN i
Róinantískur hlær hvílir yfir ástarsögu
hinnar sautján ára gömlu barónessu,
Maríu Vetsera, og Rúðólfs, ríkiserfingja
Austurríkis. Þetta er sagan um hina
fullkomnu ást, sem aðeins getur endað
með dauðanum. En raunveruleikinn var
því miður ekki eins rómantískur og
lnngað til hefur verið álitið. Frá því
segir í þessari grein.
MAYRLING