Vikan - 15.07.1971, Blaðsíða 19

Barbro Karabuda reynir að gera sig skiljanlega við konur í kúrdiska bænum, sem
liggur hátt uppi í fjöllunum. Þær geta ekki hugsað sér að flytja niður á sléttuna.
Þannig lítur hin glæsilega höll Tyrkjanna út í dag. Þarna
bjó landstjórinn og þá var þetta miðdepill héraðsins.
Við eruin ekki þau fyrstu sem
reyna að finna örkina hans Nóa.
Óteljandi vísindaleiðangrar
hafa, með leyfi tyrknesku yfir-
valdanna komizt upp á fjallið
Ararat, þar sem örkin hans Nóa
á að hafa strandað, eftir því sem
segir í Biblíunni.
Ararat stendur eins og sykur-
toppur á norð-austur fleygnum
af Tyrklandi, milli frönsku og
sovézku landamæranna. Fjallið
hefur löngum verið tákn Ar-
meníu innan Sovétríkjanna.
Þarna býr fjölmennur kyn-
flokkur af ættum Kúrda, sem
hafa aðsetur sitt í austurhluta
Tyrklands. Þetta svæði er, hern-
aðarlega séð, mjög mikilvægt
og liggur rúmum 5 þúsund
metrum fyrir norðan flutninga-
leiðina milli Tyrklands og Iran.
Við hliðina á fjallinu stendur
Litla Ararat, eins og barn við
hlið móður sinnar.
Það var þá hingað sem synda-
flóðið fleytti örkinni hans Nóa,
eftir því sem biblían segir. En
í kóraninum er sagt að örkin
hafi strandað á fjallgarðinum
Cudi, sem liggur í Tyrklandi
suð-austanverðu, milli sýr-
lenzku og írönsku landamær-
anna.
Þegar við hófum kvikmynda-
ieiðangurinn „í leit að örkinni
hans Nóa“, fórum við eftir frá-
sögnum tveggja helgra bóka um
syndaflóðið, en þar að auki
höfðum við líka góða loftmynd
af Ararat til að fara eftir.
Á oinni loftmynd af Ararat-
svæðinu, sem tekin var af
tyrkneska herforingjaráðinu,
höfðum við tekið eftir lægð,
sem að stærð og lögun líktist
örkinni.
HÁTÍÐIR TIL
MINNINGAR UM NÓA
Eftir hinni heilögu bók Is-
lams strandaði örkin á fjall-
garðinum Cudi fyrir ævalöngu
þegar Tigrisfljót flaut yfir
bakka sína og flæddi yfir land-
ið með svo ofsafengnum krafti
að það sópaði í burtu öllu lif-
andi og auðvitað öllum mann-
virkjum líka.
Á Tigrisbökkum efast enginn
um að örkin hafi strandað á
Cudi. Fólkið fer í þúsunda tali
í pílagrímsgöngu upp á fjallið,
til að minnast með eldfórnum
spámannsins Nóa og hinna
miklu náttúruhamfara, sem
eyddu land þeirra. Á nokkrum
heimilum eru til spýtur og við-
arbútar, sem eiga að vera leyf-
ar af örkinni.
Þarna búa Arabar, Kúrdar og
Tyrkir Margir lifa eingöngu á
smygli Tungan er mjög blönd-
uð, útflutningsvörur þeirra eru
aðallega sauðfé og ungar stúlk-
ur. Sauðfé selja þeir með
hundrað prósent ágóða yfir
landamærin til Sýrlands og
fyrir tólf ára stúlkur fá þeir um
það bil 170.000 krónur.
Cizre liggur 45 kílómetrum
frá Cudi fjallgarðinum, milli
sýrlenzku og írönsku landa-
mæranna. íbúarnir þar eru um
fimm þúsund. Þar er hræðilega
heitt. Fólkið sefur á þökum
húsanna, enda er mikið af eit-
urkvikindum þarna og mikið
um sjúkdóma. Hitinn er venju-
lega 50 gráður í skugganum.
Rétt fyrir innan sýrlenzku
landamærin, þar sem fljótið
tekur beygju, er hægt að eygja
Jafetsbrú. Spölkorn frá ár-
bakkanum, Tyrklands megin,
er gröf Nóa. Islamsmenn kalla
hann spámann og Cizrebúar
eru vissir um að þarna sé hann
grafinn. Feður hafa sagt sonum
sínum söguna um gamla mann-
inn og fljótið mikla, mann fram
af manni. Minningin um hann
er mikils virt og menn þyrpast
að grafhýsi hans, til að sjá hin-
ar helgu minjar; kistuna, kór-
aninn og steininn frá árinu 817,
þar sem rúnirnar á steininum
segja að Nói sé grafinn í Cizre.
Gröf Nóa er á svæði sem sagt
er að vitrir menn hafi búið og
leyfar af fornminjum, sem
hafa fundizt þar, bera með sér
að þarna hafi áður búið menn-
ingarþjóð.
í bæjunum í kringum Cizre
er trúin á samband Nóa við
Cudi og Cizre mjög sterk. Þar
hefir enginn heyrt talað um
fjallið Ararat í sambandi við
spámanninn Nóa.
En dagleið þaðan í vestur, að
Mardin, komum við í lítinn bæ
— Kilit. Þar búa kristnir Sýr-
lendingar og kirkjan og prest-
urinn eru miðdepill alls sem
þar lifir. Þarna hafa orð biblí-
unnar um Nóa og syndaflóðið
aldrei verið dregin í efa og
Ararat er heilagt fjall í þeirra
augum.
„ÖRKIN“
HERNAÐARLEYNDARMÁL
Síðar tók það okkur marga
daga að þræða austasta hlutann
af Tyrklandi múhameðstrúar-
manna, til að komast til Ararat,
þar sem von var til að við
fyndum örkina.
í Dogubeyazit vorum við svo
heppin að fá flugvél og aðstoð
hernaðaryfirvaldanna — og
fundum, eftir ótal flugferðir yf-
ir fjallið, hina arkarformuðu
lægð milli Ararat og Tendúruk-
fjallsins. Svo fórum við að út-
búa leiðangurinn. Þar sem
„örkin“ var á hernaðarsvæði
var allt umhverfið hernaðar-
leyndarmál og við þurftum alls-
konar leyfi og öryggisútbúnað
frá hernum, svo við dvöldum í
vikutíma við rætur Ararat, áð-
ur en við lögðum í hina löngu
ferð á jeppum til Tendiirúk. Við
vorum fyrsti leiðangurinn, sem
sneri baki við Ararat.
Eftir nokkurra klukkutíma
akstur var okkur ljóst að við
komumst ekki lengra akandi og
þá urðum við að halda ferðinni
áfram á hestum og ösnum, upp
að þorpinu sem lá hæst, þar sem
við náttuðum.
Aðeins einn maður í þessum
bæ Kúrdanna talaði tyrknesku.
Okkur var boðið te úr tyrk-
nezkum samovar, sem hann
hafði keypt upp á krít í Jran.
Um hver mánaðarmát laumað-
ist hann ólöglega yfir landa-
mærin til að borga af skuld-
inni. Við sátum svo þarna á
gólfinu og hlustuðum á mann-
inn raula þunglyndislega
söngva, þangað til næturkuld-
inn lagðist yfir okkin-.
Ekkert af íbúum þessa bæjar
gat hugsað sér að búa niðri á
Framhald á bls. 34.
28. TBL. VIKAN 19