Vikan - 19.10.1972, Blaðsíða 31

að ræöa en ekki einkallf tveggja
ungmenna,” skrifar Lady Bird I
dagbókina sina 30. október 1965.
Og svo er brúökaup Luci haldiö
I ágúst 1966. Undirbúningurinn
stendur i margar vikur. Fjölda
gesta er boöiö aö búa I Hvita
húsinu um helgina, sem
brúðkaupiB fer fram, það þarf að
hugsa fyrir blómum um allt,
brúðarkjól, brúBarmeyjum,
móttöku fyrir fréttamenn,
kökuskuröinum, sem er
ómissandi I öllum ameriskum
brúökaupum, og þaö þarf aö
ákveða, hvar á aö eyöa hveiti-
brauösdögunum. Brúöhjónin
langar mest til Evrópu, en þora
þaö ekki af ótta viö aö
Amerikanar haldi, aö þeimfinn-
ist Amerika ekki nógu góö
handa þeim. Aö lokum er sætzt á
Nassau, og þaö eru pantaöir fjórir
farmiöar, tveir handa ungu
hjónunum og tveir .handa
leynilögreglumönnum.
BrúÖkaupiB gekk allt eftir
áætlun. Eina vandamáliö, sem
upp kom, var þegar brúöhjónin
voru aö búa sig af staö I
brúökaupsferöina og bleika
dragtin, sem Luci ætlaöi aö
klæöast, fannst hvergi. Þaö kom I
ljós, aö hún hafði fariö ásamt
öörum farangri út á flugvöll meö
leynilögreglumönnunum. Sent
var eftir dragtinni meö miklum
hraöa, og brúöhjónin gátu
yfirgefið samkvæmiö i réttum
klæðum á viöeigandi hátt I
hrisgrjóna- og pappirsmiöaregni.
I október 1966 er dagbókin full
af gleöirikum frásögnum af
feröinni um Filippseyjar,
Thailand, Malaysiu og Kóreu. 1
feröalok er Lady Bird alveg upp-
gefin, en hún veit, aö þetta er
nokkuB, sem hún upplifir aöeins
einu sinni um ævina, og hún vill
njóta hvers augnabliks út I yztu
æsar, fá eins mikiö út úr feröinni
og frekast er unnt. Heima á nýjan
leik gerir hún þá athugasemd, aö
llklega eigi venjulegt hversdags-
lif betur viB hana. En venjulegt
hversdagslif á hún ekki fyrir
höndurp fyrr en aö lokinni for-
setatíð Lyndons, og „kannski er
það einmitt þess vegna,” skrifar
hún, „aö hver dagur I Hvita
húsinu er svo þýöingarmikill”.
Einn þessara mikilvægu daga er i
desember, þegar hún fyllir húsiö
af börnum af barnaheimilum,
sem fá mat, hitta jólasveininn og
ganga i kringum jólatréö meö
allri forsetafjölskyldunni. Daginn
eftir barnaboöiö skrifaöi eitt
blaöanna, aö þaö heföi brakaö i
máttarviöum Hvita hússins, og
hinir æruveröugu fyrrverandi
forsetar heföu skolfiö i mynda-
römmunum og önduöu nú léttar,
þvi aö nú væri heilt ár til næstu
jóla!
t janúar má lesa eftir-
farandi i dagbókinni: „Þaö
erfiöa viö þetta starf er aö þurfa
stööugt aö skipta um gir, fara úr
einu hugarástandi i annaö, Maöur
þarf si og æ aö hafa hamskipti,
andlega og likamlega. Aö morgni
er jaröarför tveggja geimfara,
stundu siöar fer fram afhending á
málverki af Roosevelt forseta,
næst kemur hádegisverður til
heiöurs hinum fræga málara
Marc Chagall, þá þarf að lita inn
á ráöstefnu um mengun, og
dagurinn endar meö sýningu á
„Manninum frá la Mancha.”
Næsta morgun erum viö vakin
meö fréttum af sex daga stríöinu i
löndunum fyrir botni Miöjaröar-
hafs.”
Sumarið 1967 taka þau I sam-
einingu ákvöröun um, aö Lyndon
gefi ekki aftur kost á sér I forseta-
embættiö. Hjarta forsetans er
ekki I góöu lagi, vinnuálagiö eykst
jafnt og þétt, taugarnar eru aö
gefa sig, hann óttast sjúkdóma og
óþægindi og ekki sizt þaö, aö
heilsan hindri hann I að rækja
forsetastörf sln.sem skyldi.
26. september skrifar Lady
Bird: „Viö áttum erfiöa nótt I
nótt. ViB vöknuBum um kl.
hálffjögur og ræddum fram og
aftur um þaB, hvernig viB getum
sagt kjósendum frá þvi, aö
Lyndon verBi ekki frambjóBandi 1
næstu kosningum. Lyndon leitar
slfellt ráBa hjá mér, og þaB er
öruggt merki um þaB, aB hann er
að gera þaö eina rétta. Eg get
ekki gefiö honum ráö, ég get bara
fullvissað hann um, aö ég sætti
mig vel viö aB yfirgefa þetta allt
saman, enda þótt ég hafi notiB
þess allan timann, lika erfiBu
daganna.”
1 desember 1967 er haldiö nýtt
brúökaup, enn á ný allur undir-
búningurinn, sömu vandamálin,
aftur táraflóöiö, en nú eru allir
reynslunni rikari, svo állt er auö-
veldara. 1 marz 1968 fer tengda-
sonurinn til aö gegna herþjónustu
I Vietnam. I júnl er Robert
Kennedy drepinn, I ágúst er
Eisenhower lagBur inn á sjúkra-
hús, og dagbókin lýsir umhyggju-
semi Lyndons fyrir þessum
fyrrverandi kollegum sinum.
19. október skýrir dagbókin
stuttlega frá giftingu frú Kenne-
dys og Onassis. „Nú munu
fleiri konur en nokkru sinni lesa
meira en nokkru sinni um eitt
brúökaup”, skrifar hún.
t desember byrja allar kveöju-
veizlurnar og móttökurnar. Eftir
róleg jól I Texas koma siöustu
stundirnar i Hvita húsinu. 20.
janúar er skrifaö:
„Ég var snemma á fótum.
Þetta var eins og á æskuárunum,
þegar viö ætluöum á markaöinn,
og ég vildi ekki missa af neinu.
Ég fékk kaffi kl. sjö. Ég sendi
stóra, góöa rúminu minu siöasta
brosiö, sömuleiöis þjóninum
góöa, sem færöi mér bakkann. Ég
var fegin, aö ég haföi kvatt
marga strax á laugardag,
dagurinn I dag heföi annars ekki
dugaö til. t morgunkjólnum meö
kaffibollann i hendinni fór ég
pílagrlmsferö mina um gamal-
kunn herbergin. Ég vildi fullvissa
mig um, aö ekkert hefBi gleymst,
og ég vildi sjá þetta allt i siöasta
skipti, litla Lincoln herbergiö,
fallega gula herbergiö og barna-
herbergin. Aö hringferöinni
lokinni fór ég aftur til herbergis
mins og fór i ferskjulitu dragtina
mina' áöur en ég gekk niöur i
Rauöa herbergiö, þar sem
þjónarnir voru I óöa önn aö pússa,
þvo og ryksuga. Salmlaksþefur
og bónlykt fyllti vitin, en ég var
fullvissuö um, aö lyktin hyrfi
fljótt, og eldur myndi loga á arni,
þegar nýja fjölskyldan flytti inn
siBdegis.”
Seinna um daginn skrifar frúin
um móttökuathöfnina fyrir
framan húsiö og vandamálið,
sem allt I einu skaut upp
kollinum, hvort fráfarandi eöa
verBandi forsetahjónin ættu aö
ganga inn á undan. Lady Bird
leysti máliö meö þvi aö taka undir
handlegginn á frú Nixon og leiöa
hana inn um dyrnar.
Kveöjurnar og brottförin bera
svo brátt aö, aö henni finnst hún
engu geta lýst. Allt i einu eru þau
setzt upp i stóra, svarta bflinn, og
öll fjölskyídan ekur burtu meö
lögreglufylgd. Eftir kvöldverö
meö góöum vinum flýgur þyrlan
meö þau til búgarösins I Texas, og
þar skrifar Lady Bird á siöustu
blaösiðuna: „Og þarna stóö húsiB
og beið okkar meö flöktandi
arineldinn og góöu stólana, allar
bækurnar og gömlu fjölskyldu-
myndirnar”.
Lady Bird Johnson:
A White House Diary
Dell Book.
VINUR MINN,
ÚVINURINN
Framhald af bls. 15
heldur sú vondslega skepna sem
nefnist „innrásaraöili.”
Ég man hve viB máttum berjast
til aB halda orBinu „morB” frá
uppkastinu, sem viö geröum aö
sameiginlegri yfirlýsingu okkar
um aö vinna aB þvl aö striöinu
lyki. StrlBiö var „siölaust”,
auövitað. Þaö var „grimmt og
óréttlátt,” viö vorum reiöubúnar
aö skrifa undir þaö. Þaö haföi
„valdiö landsmönnum
ólýsanlegri sorg og þjáningum,
sérstaklega konum og börnum.”
En viö kusum aö lita á þetta sem
hræöilega atburöi hræöilegs
striös. Viö gátum ekki sætt okkur
viö oröiö „morð”. Og minn-
isbókin vitnar aö okkur
hafi tekizt aö hindra aö það
kæmist inn I uppkastiB sem viö
geröum I Saint-Quen tuttugasta
og fimmta april 1968- fimm vikum
eftir atburöina sem kenndir eru
viB Mylai.
Þaö var ekki einungis frú Binh,
heldur og frú Ha Giang frá
Noröur-VIetnam og skurö-
læknirinn frá Hanoi og þær hinar,
sem stööugt minntu okkur á aö
þaö væriþeirra land.þeirra
þorp, þeirra risakrar og þeirra
gömlu feöur og mæöur sem veriö
væri aB eyBileggja.Hvaö var þá
eiginlega hægt aö semje um nema
brottför herja okkar? Viö gátum,
ef okkur sýndist svo, talaö eins og
báBir aöilar bæru jafna sök, eins
og báöum sviöi tjón sitt jafn sárt,
en „ef þiö hættiö aö sprengja upp
flugvellina, sem viö höfum gert I
landi ykkar, skulum viB hætta aö
brenna ofan af ykkur þorpin” -
umsagnir, ^em fólu I sér tilboB á
borö viB þetta geröu ekki annaö
en varpa ljósi á strföiö eins og þaö
er I raun og veru.
(Frú Binh minnir mig enn á aö
strlöiö sé I hennar landi, ekki
okkar. „A leiöinni heim i
nóvember, þegar ég fór um svæöi
sem ég vel þekkti, tók ég eftir
ýmsum breytingum.” skrifar
hún. „A frelsuöu svæöunum eru
nýir skólar, nýir rlsakrar. En
lika ný eyöilegging. Þú mátt ekki
gleyma þvi aö enn er daglega
varpaö á okkur sprengjum og
eiturefnum I smálestatali. Loft-
varnarbyrgi er I næsta nágrenni
hvers húss og skóla. Auk
skemmdanna eftir siöasta
fellibylinn veröur fólk okkar
stööugt aö þola eyöileggingu af
striösvöldum, sem engum tölum
tekur . .
Þegar viö yfirgáfum Saint-
Quen hvildi yfir okkur
sannkallaðurregnbogi vonar og
bjartsýni, viö trúöum þvi Iraunog
veru aö viö gætum leitt Vietnam-
ófriöinn til lykta. Vietnamar
búsettir I París héldu okkur
kveöjuboö, þar sem viö skáluöum
fyrir friöi og vináttu meöal
kvenna um viöa veröld. Ég á enn
matseðilinn, sem var frábær, og
rósina, sem var hjá diskunum
minum. Og þegar viö kvöddum
vinkonur okkar aö austan meö
kossi, hétum viö þeim aö vinna án
afláts aö þvi aö binda endi á
strlBiö.
1 hverju brujgöumst viö? HvaB
mistókst? Hversvegna stendur
striöiö enn?
(Frá Vfetnam skrifar frú Binh:
„1 Saigon eru októberkosningarn
ar skoöaöar sem skripaleikur.”
En þær kosningar fóru fram i
Saigon, og þar er þessi herra
Thieu, sem er til vandræöa. Hvað
um okkar eigin kosningar? Viö
þær siöustu voru fram-
bjóöendurnir þrlr, ekki einn.
Manni skilstaö bandaríska þjóöin
hafi kosiö meö friBi I Vietnám
1964, og aftur 1968, og þó er hún
ennþá 1972 meö stjórn, sem heyr
strlö i Vletnam. Hlustar þá
Framhald á bls. 34.
42. TBL. VIKAN 31