Vikan - 10.01.1974, Blaðsíða 31

Jurij Dolgorukij var furstinn, sem stofnaði
Moskvu, eða réttara sagt, skrifaði plaggið.
Árið 1147-stóð óþekkt býli á hæðinni. þar sem
Kreml gnæfir" nú. Dolgorukij bauð Svjato
slav stórfursta af Novogorod þangaö til
veizlu. Þar var mikið um dýrðir. Svjatoslav
hafði i för með sér fjögur hundruð striðs-
manna og hver þeirra hafði eina stúlkukind
sér til skemmtunar. Sá var háttur Novogord-
ara.
Jurij Dolgorukij lagði i þessari veizlu
grundvöllinn að borginni, sem nú búa sjö
milljónir manna i.
Skip eru undarleg. Sum þeirra getur maður
aldrei fellt sig við, en öðrum kann maður vel
frá þeirri stundu, sem maður stigur um borð i
þau. Þannig var það með Jurij Dolgorukij.
Skipið var smiðað i Wismar og var hleypt af
stokkunum árið 1960. Það er 96 metra langt
og 14,3 metrar á breidd. Það tekur 339 far-
þega og á þvi er 66 manna áhöfn.
Farþegar á fyrsta farrými höfðu til um-
ráða eins og tveggja koju klefa. Þeir mötuð-
ust ofan þilja og sáu yfir ána úr borðsalnum.
Flestir farþeganna bjuggu þó i tveggja til
fjögurra manna klefum og mötuðust i borðsal
undir þiljum. Maturinn var hinn sami i báð-
um matsölunum. Þrjár máltiðir á dag, um
hádegi og á kvöldin var fjórréttað og fimar
og aðlaðandi stúlkur þjónuðu til borðs. Þær
nutu þess að bera fram dæmigerða rússneska
rétti: Borschtsch, soljanka og blinis. Þessir
réttir eru matreiddir á pönnum og með þeim
er borið mikið af kaviar.
Farþegarnir voru á aldrinum frá átján ára
til sjötiu og niu ára og höfðu aðeins tvennt
sameiginlegt. Þeir voru allir frá Vestur-
Þýzkalandi og ferðuðust með það i huga að
sjá sem mest og vita sem flest.
Um kvöldið, þegar viðarbryggjurnar i
Volgagrad voru horfnar i móðu, sátum við og
drukkum egypzkan bjór. Við veltum þvi fyrir
okkur, hvers vegna Rússar flyttu inn bjór frá
Kairó og sögðum hvert öðru hver tilgangur
ferðalagsins væri. Það kom i ljós, að gömul
kona ætlaði að sjá Kasan, af þvi að þar fædd-
ist Schaljapin, sumir ætluðu að skoða hús for-
eldra Lenins i Uljanovsk, aðrir vildu kynnast
af eigin raun sögusviðinu i sögum Gorkis.
Einni stúlkunni var kalt af þvi að hún var i
allt of þunnri blússu. Hún hafði með sér
rússneskar ljóðabækur þegar hún las ljóðin,
leit hún við og við til himins og horfði á skýja-
farið yfir móðunni miklu.
öllum var ljóst, að ekki var hægt að ferðast
um þetta land án þess að verða fyrir sterkum
áhrifum af þvi. Hér sveif ekki aðeins ljóð-
rænn andi yfir, heldur stóðu staðreyndirnar á
bökkum árinnar, svo að þær gátu ekki farið
framhjá neinum.
Fyrsta daginn i Volgagrad sáum við
minnismerkið „Móður ættjörð”, se.m gnæfir
yfir óteljandi striðsmenn með sveróið i hend-
inni.
t nánd við styttuna voru tvenns konar Þjóð-
verjar, annars vegar friðsamir ferðamenn og
hins vegar 146.300 nafnlausir hermenn, sem
féllu i orrustunni um Stalingrad og eru austur
þar kallaöir Hitlersvillimennirnir.
Þessi staður, þar sem hrun þriðja rikisins
hoist og Sovétrikin stigu fyrsta skrefið til að
verða heimsveldi, er helgur dómur þjóðar-
innar. Allir bera virðingu fyrir honum. En þó
gerirefinnum gildi steinmynda vart við sig,
hvað varðar að svipta grimunni af fánýtri
styrjalda.
Það er enn erfitt fyrir þjóðirnar að komast
i snertingu hver við aðra, eins og var fyrir
Þjóðverjana og Rússana, sem féllu i orrust-
unni um Stalingrad. Við lögðum blómsveigi
okkar i minningu um fallna hermenn, bæði
rússneska og þýzka. Og þarna stóðu afkom-
endur beggja hlið við hlið og hugleiddu hvort
staður sem þessi ætti ekki fremur að vera
tákn sameiningar en sundrungar.
Framhald á bls. 47
2. TBL. VIKAN 31