Vikan - 17.01.1974, Blaðsíða 39

synjandi frá læknum, þegar
rauöu hunda faraldurinn gekk hér
áriB 1967. Börnin, sem fæddust
vanheil vegna' þess, geta verið
þyngri kross á foreldrum og jafn-
vel læknum, sem synjuðu um að-
gerðina, en nokkurn getur órað
fyrir. Ég held lika, að áhöld séu
um, hvort fóstrinu er sýnd meiri
virðing með þvi að láta það fæð-
ast óvelkomið i þennan heim, eöa
með þvi að nema það burt. Frjáls-
ar fóstureyðingar hafa einnig
þann óumdeilanlega kost, aö þær
koma i veg fyrir allt ólöglegt
kukl. Margir hafa bent réttilega
á, að sumt fólk getur ekki eignast
börn og sækist eftir fósturbörn-
um, Fósturforeldrar geta reynzt
vel og kannski enn betur en aðrir
foreldrar, en það kostar mikil
átök að gefa barn og þaö getur
sett mark sitt á konur allt þeirra
lif, ef þær neyðast til aö gera það.
Ég hef orðið vitni að mjög sorg-
legum örlögum stúlkna, sem gef-
ið hafa börn sin. Með þessu er ég
ekki að segja, að fóstureyöing sé
saklaust meðal, enda vonast ég til
að fólk geri sér grein fyrir að hún
er ekkert til að leika sér að. En ég
vil leggja megináherzlu á þörfina
á fræðslu um kynferðismál. Það
þarf skelegga og opinskáa
fræðslu en ekkert hálfkák. Ef slik
fræösla er nógu öflug og viötæk þá
kemur hún i veg fyrir að gripa
þurfi til fóstureyðingar, sem hlýt-
ur alltaf að vera neyðarúrræði.
Að lokum spurði ég Helgu, hvað
hún hefði tekið á móti mörgum
börnum alls. Hún fletti upp i
„Fæðingarpostillunni” og þar
stóð að þau væru orðin 3464 börn-
in, sem hún hefur hjálpað i heim-
inn á þeirri tæpu hálfu öld, sem
liðin er sfðan hún lauk ljósmóður-
prófi.
BRÚÐKAUPSFERÐ
Framhald af bls. 25
Þegar Magnús ætlaði að fara og
skila lyklinum, stóð litli maöurinn
I anddyrinu. Þau komu auga á
hann i tæka tið og ákváðu að taka
lykilinn með sér og smeygja sér
út á götuna, ekki laus við sektar-
tilfinningu: Treystu sér ekki til
langrar rökræðu við litla mann-
inn til þess að reyna að skýra það
fyrir honum, að þau hefðu ekki
efni á að ráða sér leiðsögumann
fyrir allán timann. Magnús leit
niöur á slitna skóna sina. Hvernig
haföi nokkrum dottið i hug aðtaka
hann fyrir rikan Amerikana?
Hestvagnarnir stóöu i langri
röð á árbakkanum. Þegar eklarn-
ir komu auga á tvo ferðamenn i
annars auðri götunni, upphófst
æðislegt kapphlaup þeirra til að
verða fyrstir að bjóða þeim far
með einum af þessum háu, hrikt-
andi vögnum I ensku handbók-
inni stóö. að það kostaði fjörutiu
pjastra að láta aka sér til
Karnakhofanna, en sá, sem vann
kapphlaupið, krafðist hundraö
pjastra. Liv og Magnús tóku það
gott og gilt, reyndu að sannfæra
sig um, að það hefði verið átt við
fjörutiu pjastra á mann i bókinni
og liklega hefði verðið stigiö, siö-
an bókin kom út.
A leiðinni sagði ekillinn þeim,
að innan tiðar mundi ekki nokkur
ferðamaður láta sjá sig svo
sunnarlega vegna hitans. Magnús
spurði hann, hvað hann gæti þá
gert. Hann svaraði þvi til, að
Hassan sem ætti vagninn og niu
aðra vagna, væri vanur að senda
sig niður með Nil, allt til
Alexandriu, til þess að stunda
aksturinn þar. En gæti hann þá
tekið fjölskyldu sina með? Amal,
ekillinn, hristi túrbanklætt
höfuðið. Ég á sex börn!
Hofin i Tarmak — reist fyrir
þúsundum ára til þess að sýna
manneskjunum fram á mikilleik
guðanna og sina eigin smæð. f
rústum þeirra fundu norsku
ferðamennirnir einnig til smæðar
sinnar. Syfjulegur varðmaður lét
þau i friði, þegar þau uppástóðu,
aö þau skildu ekki ensku, og þau
fengu óáreitt að kynna sér staðinn
og sögu hans af ferðabæklingn-
um. Magnús og Liv héldust i
hendur og voru þögul, þau fundu
til ólýsanlegrar auðmýktar, næst-
um lotningár, eins og þau langaði
til að falla á kné, þau vissu ekki
fyrir hverju, kannski fyrir eilifð-
inni. Og samt— undir hinni geysi-
stóru Amenopisstyttu stóð
Magnús sig allt i einu að þvi aö
vera að velta fyrir sér, hvort
hundrað pjastrarnir hefðu átt. að
nægja fyrir heimferðinni lika, eða
hvort ekillinn, sem beið þeirra við
hliðið, mundi heimta meir.
Ösjálfrátt herti hann för þeirra,
vildi ekki láta hana biða lengi.
Þau óku aðra leið til baka,
gegnum sjálfan bæinn, lengri og
dýrari leið, óttaðist Magnús i
fyrstu, en svo hugsaði hann með
sér, að þau fengju andvirði
peninganna. Gráhvit húsin
minntu einnig á eilifðina, og þau
náðu aö sjá sem snöggvast inn i
litil verkstæði og eldhús, og þau
sáu, hvernig konurnar og börnin
voru klædd, og þau fundu, að
þetta var allt önnur Afrika en þau
höföu skynjað i Kairó með allri
sinni stórborgarfátækt. Þetta
kostar liklega eitthvað, sagði
hann við Liv, við sleppum bara
hádegisverðinum, við getum
fengið okkur eitthvað á hótelinu.
Hún mótmælti ekki, en mótmælin
hófust inni i þeim, þegar þau
fundu ilminn af kryddi og kinda-
kjöti, sem lagöi út úr litlu eld-
húsunum, þegar þau óku gegnum
þetta timalausa, óreunverulega,
ömurlega þorp, og þau urðu glor-
hungruð.
Amal ók þeim ekki upp að aðal-
inngangi hótelsins. Þau áttuðu sig
ekki á staðháttum og báðu hann
að aka lengra, en hann hristi
höfuðið og benti þeim, hvert þau
áttu að fara. Þau skildu ekki,
hvers vegna hann fékkst ekki til
þess að aka þessa hundrað metra,
sem eftir voru.
Magnús byrjaði á þvi að rétta
honum umsamda borgun. en
Amal dembdi yfir hann heilu flóði
af útskýringum á þvi, hvað hann
hefði tekið á sig langan krók
þeirra vegna og sýnt þeim mikið
umfram það, sem honum bar.
Magnús bætti fimmtiu pjöstrum
við, en Amal var enn ekki sáttur
við þá upphæö. Magnús
skammaðist sin. Hvar i Noregi
hefði hann svo sem getað tekiö
hest, vagn og ekil á leigu fyrir
þetta fé? Liv fór að toga i hann,
þetta væri orðið meira en nóg.
Magnús hélt áfram að gramsa i
vösum sinum, og loks varð Amal
ánægður, tók við peningunum og
þakkaði fyrir:
Hún gekk þegjandi á undan
honum til hótelsins. Honum
gramdist þögn hennar. En hvað
maður verður fljótt nizkunni að
bráð i landi fátæktarinnar,
hugsaöi hann. Hvað maður venst ■
þvi fljótt, að allt eigi að vera
ódýrara en heima, og svo finnst
manni undir eins, að maður hafi
verið hlunnfarinn.
Þau ákváðu að fá sér smurt
brauð á sundlaugarbakkanum,
héldu að það mundi kosta minna
en inni i matsalnum. Þau skildu
ekki fyrr en um seinan, að þar
hafði þeim laglega skjátlast. Einn
hljóp eftir hvitum dúk, annar eftir
diskum, sá þriðji sótti blóm á
borðið, og tveir i viðbót tóku sér
stöðu hjá þeim til þess að veifa
frá þeim flugunum, meðan þau
snæddu. Þetta hefði verið hlægi-
legt, ef þau hefðu ekki átt eftir sex
daga i Egyptalandi, og það var
augljóst, að peningarnir mundu
ekki hrökkva til.
Hann sá, hvernig hún tútnaðiút.
Geturðu ekki beðið þá að hypja
sig, hvæsti hún. Það gat hann
ekki. Hefurðu hugsað þér að
hygla þeim öllum fimm fyrir að
bera okkur tvær brauðsneiðar?
Hann kinkaði kolli þögull. Hún
þreif allt i einu diskinn sinn og
strunsaöi að sundlaugarbrúninni
og settist þar til að borða.
Komdu! sagði hún. Kærðu þig
ekki um þá, við eigum rétt, á þvi
að fá að vera i friði! Hvitklæddu
mennirnir horfðu á hana meö
hryggðarsvip. Magnús gat ekki
fengið sig til þess aö ganga lika
frá blómprýddu borðinu. Hann
sat kyrr. Og borgaði.
Ergileg„ svöng og þyrst
neyddust þau loks til þess að
hörfa undan hitanum og skýla sér
i litla húsinu. Þau þorðu ekki aö
drekka vatnið, vildu ekki panta
sér sódavatn, og á meðan sólin
seig i NIl, tók Magnús fram vasa-
bókina og reyndi að koma skipu-
lagi á fjárreiður þeirra.
Þegarhann lagðist við hliðina á
henni og ætlaði að kyssa hana,
settist hún skyndiléga upp. Nú
skil ég, hvers vegna hann vildi
ekki aka með okkur að aðalinn-
ganginum! Hann vildi fá borgaö,
án þess að Hassan sæi til. Hann
hafði ekki bara fé út úr okkur!
Rauð i framan af sólbruna og
æsingi rauk hún út úr rúminu. Ég
ætla að komast að þvi, hvað við
hefðum i rauninni átt að borga
honum mikið! Þeir skulu ekki
halda, að þeir geti hagað sér ná-
kvæmlega eins og þeim sýnist,
Hvernig geta þeir búizt við þvi. að
við séum heiðarleg gagnvart
þeim, ef þeir eru það ekki sjálfir?
Hún var þegar á leið út úr her-
berginu, á leið niður á árbakkann,
þar sem hestvagnarnir biðu i röð-
um. Hann fór i skóna og fylgdi á
eftir. Það var búið að tendra
grænu lampana, sem héngu á
milli pálmanna, beggja megin frá
bárust stöðugt sams konar hljóð,
hann hélt það væru froskar.
Hann stanzaði, þegar hann kom
út á götuna. Hún var þegar komin
að vögnunum. Hún stóð þar og
talaði við Arhal og stóran,
skeggjaðan mann, reiðileg rödd
hennar keppti við froskakvakið.
Litill, móðgaður, norskur ferða-
maður á bakka Nilar, þar sem
ibúarnir i gömlu Thebe höfðu
fjórum öldum áður byrjað báts-
feröir sinar með þá dauðu. Yfir
henni hið þunga egypzka myrkur,
hin eilifa Nilarnótt.
Hann hætti við að elta hana,
sneri sér við og gekk inn. Nokkr
um minútum siöar kom hún aftur.
Hún tók ekki eftir svipnum á hon-
um, en gaf skýrslu sina sigri
hrósandi. Það var nákvæmlega
eins og ég hélt. Hann tók auka-
gjaldið bara handa sjálfum sér.
Þvilikur svindlari! Hlunnfer sinn
eigin vinnuveitenda! Og þú, sem
gafst honum heilmikið þjórfé i
ofanálag.
Hún gengur út að glugganum
og horfir á uppþotið úti á bakkan-
um, Amal og hinn skeggjaði
Hassan mitt i hópi æstra manna
og, horaðra hesta, og vagnarnir
eru eins og skuggar i kringum þá.
Loftkælingin er á fullu, og Liv lit-
ur furðu hressilega út i stutta
batikkjólnum sinum.
Hann virðir hana fyrir sér gegn
vilja sinum. A þessu augnabliki
finnur hann til meiri samkenndar
með Amal, fjölskylduföðurnum,
en henni. Var þetta nauðsynlegt?
spyr hann. Hugsaðu þér, ef hann
missir nú atvinnuna út af þessu!
Rétt skal vera rétt, svarar hún
með sigurhreim i röddinni, og hjá
henni verður ekki vart minnsta
efa um að hún hafi gert rétt, ekki
minnsta óöryggis.
Svona ákveöin i skoðunum,
svona örugg um fræðilegar lausn
ir á vandamálum vanþróuðu
landanna — og svona snauð af
skilningi og umburðarlyndi gagn-
vart einum einasta fátæklingi!
Hvernig hafði hann nokkurn tima
getað fest ást á henni. dáðst að
henni, hlustað á hana! Hvað
vissi hún um erfiðleika við að
draga fram lifið, hún, sem aldrei
hafði þurft að bera efnahagslega
ábyrgð á nokkurri manneskju,
naumast einu sinni sjálfri sér!
Hvernig dirfðist hún að álita sig
bera skynbragð á, hvað væri rétt
og hvað rangt i þessum framandi
heimshluta?
Og hann var i brúðkaupsferð
iiu-ð þessan konu. Hann sat uppi
með þessa manneskju, hér i
þessu litla hótelherbergi i Luxor,
og það var engrar undankomu
auðið, engin flugferð fyrr en að
morgni, hann yrði að deila her-
bergi með henni og halda áfram
ferðinni með henni. borða með
henni, sofa hjá henni, tala við
hana. i dag. á morgun og dagana
þar á eftir.
Hún dregur gluggatjöldin fyrir,
gatan og árbakkinn hverfa sjón-
um. Hann fyllist þeirri óþæginda-
tilfinningu að vera innilokaður
meðhenni i þessu hótelherbergi, i
þessu hjónabandi. Það minnir
hann á þegar þau voru inni i
Keopspýramidanum, i langa
þrönga ganginum, þar sem þau
3 . TBL. VIKAN 39