Vikan - 17.01.1974, Blaðsíða 44

— Sarnkvæmt guðs vilja, sagöi
biskupinn blátt áfram. — Ég vil
ekki, að veslings fólkið. mitt sé
drepið og heldur ekki vil ég láta
kiiga það. Ef þörf krefur, skal ég
deyja fyrir það, en það sleppi ó-
skaðað. Aður en þér hengið einn
mann i Remo, skal ég taka snör-
una og bregða henni um háls mér.
— Yðar herradómur gerir mér
erfitt fyrir, sagði Frakkinn hugsi.
— Konungur minn hefur enga
löngun til að ráðast á kirkjuna —
og sannast að segja, þá virðast
múrarnir öflugri en þér viljið
vera láta.
Þá fann hann, að hnippt var i
ermina hans. Þetta var Luigi
betlari i litlu kerrunni sinni, sem
virtist ætla að lokka Frakkann til
að fylgja sér, með ýmsum grett-
um og bendingum!
— Hvað er að, Luigi? sagði
biskupinn þreytulega. — Nú, já,
þú vilt sýna vini okkar, hvar við
geymum púörið. Gott og vel. Þá
getur hann séð, hversu litið við
eigum af þvi.
Þegar Frakkinn kom aftur til
biskupsins, var hann að þerra
svitann af enninu og andlitið var
náfölt. Biskupinn neyddi hann til
að doka við og fá glas af vini, en
hann sagðist þurfa að snúa aftur
til herbúða sinna, og svo fór hann
og tautaði eitthvað samhengis-
laust í þeirri veru, aö það væri
guðs vilji, sem verði Remo.
Þegar hann var farinn leit
biskupinn strangur á svipinn á
Luigi. — Luigi! sagði hann hörku-
lega. Ég er hræddur um, að nú
hafir þú verið með eitthvert
prakkarastrikið þitt.
— Hvað yðar herradómur get-
ur misskilið mig! sagði betlarinn.
— Það er að visu satt, að ég sýndi
honum þrjá betlara, starfsbræöur
mlna, og honum virtust þeir ekki
vera viö sem bezta heilsu. En ég
sagöi honum ekki, að þeir væru
meö pestina, heldur lét ég hann
draga sinar eigin ályktanir. Ég
var fjóra daga að æfa þá i hlut-
verkum sinum, en það sagði ég
honum heldur ekki.
— Þetta var nú naumast heið-
arlegt af þér, Luigi, sagði biskup-
inn. — Viö vitum, að hér i borg-
inni er alls ekki nein pest.
— Við vitum lika, að múrarnir
okkar eru hrörlegir, sagöi Luigi,
— en þvi trúa Frakkarnir heldur
ekki. Striðsmenn eru afskaplega
tortryggnir — það er þeirra veik-
leiki. Nú skulum við bara biða og
sjá hverju fram vindur.
Svo biöu þeir þess sem verða
vildi, en þá um kvöldið var haldið
herráö i frönsku herbúðunum og
foringinn, sem sendur haföi veriö
út af örkinni gaf skýrslu um, aö
(a) Remo hefði fjolmennt varnar-
liö og væri rammlega viggirt, (b)
aö biskupinn hefði einsett sér að.
deyja fyrir hina, og (c) að pest
geisaöi i borginni. Með tilliti til
alls þessa, þótti Frökkum ráðleg-
ast, eftir tveggja sólarhringa um-
hugsun, aö færa sig um set og
sameinast aðalhernum — og þaö
var gert, og til þess eins að verða
þátttakendur I hinum fræga ósigri
franska hersins, viku siðar. Þessi
ósigur staðfesji til fulls hina
hetjulegu vörn Remoborgar, þvi
aö hefði flokkurinn, sem þar var,
sameinazt aðalhernum fyrr, hefði
hinn frægi ósigur getað orðið hinn
frægi sigur Frakka. En nú fór
svo, að nafn biskupsins i Remo
varð landsfleygt.
En biskupinn vissi nú annars
litið um þetta, af þvi að LUigi
vinur hans var að deyja.
Þegar Frakkar yfirgáfu borg-
ina, höfðu þeir hleypt af nokkrum
fallbyssuskotum, frekar af
gremju en i neinum hernaðarleg-
um tilgangi. En eitt skotið lenti
fyrir klaufaskap á dómkirkju-
tröppunum og sjást þess enn
merki. Það lenti lika i kerrunni,
sem Luigi lá i og var að stjórna
hinum betlurunum um eitthvert
atriði i vörn borgarinnar. Þegar
biskupinn heyrði, að betlarinn
hans hafði særzt. fór hann tafar-
laust til hans. En mannlegur
máttur gat litið annað gert en
beðið og biðin varð löng. Það liðu
heilar sjö vikur áður en Luigi
hvarf af þessum heimi. Hann
þraukaði af þangað til sendiboð-
arnir komu frá Róm.
Þegar þeir höfðu talað við
biskupinn, gekk hann aleinn til
dómkirkjunnar og baðst fyrir.
Siðan fór hann að vitja Luigis.
— Jæja.sagði deyjandi maður-
inn og horfði á hann þokukennd-
um augum.
— Hans heilagleiki hefur látið
sér þóknast að útnefna mig fyrsta
érkibiskup i Remo og leggja undir
embætti mitt biskupsdæmin i
Ugri og Soneto, sagði biskupinn
dræmt. En ég hef tilkynningu um
þetta frá Malaverni kardinála og
ég fæ að vera hérna það sem eftir
er ævinnar. Hann starði á Luigi.
— Ég botna bara ekkert i þessu,
sagði hann.
— Þetta var vel af sér vikið. Þú
stóðst með fátæklingunum og
aumingjunum á raunastund
þeirra, sagði Luigi og aldrei
þessu vant var enginn hæðnis-
hreimur i röddinni.
— Ég skil það ekki — ég skil
það alls ekki, sagöi biskupinn aft-
ur. — En ég held bara, að þú eigir
heiðurinn skilið fremur en ég,
Luigi.
— Nei, það á ég ekki, sagði
Luigi.
Biskupinn strauk hendinni um
ennið. — Ég er enginn kjáni, sagði
hann. — Þetta var hraustlega
gert að auðmýkja anda minn. En
hversvegna geröiröu það, Luigi?
— Þaö var nú aðalsyndin min,
sagði Luigi. Ég hef skriftað fyrir
margar hégómlegar og
Imyndaöar syndir, en aldrei fyrir
þá einu raunverulegu fyrr en hú.
Hann þagnaöi, rétt eíns og orðin
yJlu honúm sársauka. — Þegar
vagn yðar herradóms ók yfir
fæturna á mér, varð ég mjög
gramur, sagöi hann. — Fátækl-
ingur á'litið til. Og aö missa þétta
litla — missa fjallaloftiö og létt
fótatakiö, liggja eins og drumbur
um alla fr.amtið að ekillinn
biskupsins var óvarkár — það olli
mér mikilli gremju. Ég hefði
heldur viljað, að yöar herra-
dómur hefði ekið yfir mig aftur en
fariö að taka mig I höllina yðar og
fara vel með mig. Ég hataði yöar
herradóm fyrir þessa afskipta-
lausu vinsemd — hataöi yður
fyrir ailt.
— Gerðirðu það, Luigi? sagði
biskupinn.
— Já, sagði Luigi. — Og ég gat
lika séö, að yðar herradómur
hataöi mig — eða hafði að
minnsta kosti viðbjóð á mér, eins
og á farlama hundi, sem maður
verður að vera góður við gegn
vilja sinum. Þessvegna lagði ég
mig allan fram að striða og kvelja
yðar herradóm — i fyrsta lagi
með þvi að gerast betlarinn yðar
og siðan á ýmsan annan hátt. Ég
gat ekki trúað á neina gæzku, ég
gat ekki trúað öðru en sú stund
kæmi, er þér snerust gegn mér og
rækjuð mig út.
Hann þagnaði snöggvast og
þerraði á sér varirnar með klút.
— Já, ég gat alls ekki trúað
þessu, sagði hann. — En þér létuð
engan bilbug á yður finna,
Gianfrancesco, bróðir minn.
Djöfullinn sem ég sýndi yður dag-
lega var eins og hnifsstunga i
hjartað, og byrði á baki, en þér
þolduð hvorttveggja. Ég hafði
gaman af að sýna yður, hvernig
allt gekk á tréfótum i borginni —
hvernig eymd og þjáning leyndist
undir áferðarfallegu yfirborði. Og
hefðuð þér, þó ekki væri nema
einu sinni, látið undan þessu siga,
heföi það glatt mig, þvi aö þá
hefðuð þér glatað sál yðar, hvort
sem þér voruð biskup eða biskup
ekki. Var þetta illa gert af mér
Gianfrancesco?
— Tilgangurinn var greinilega
iliur. sagði biskupinn stillilega, —
þvi að þótt það fyrirgefist aö láta
freistast, þá er það synd aö
freista. En haltu áfram.
—- Jæja, sagði Luigi og starði
eins og krakki. — Þetta mistókst
nú allt saman. Þvi meir sem ég
reyndi að gera vondan mann úr
yður, þvi betri maður urðuð þér.
Þér vilduð ekki gera það, sem illt
var, þér vilduð ekki bregðast
fátæklingunum yðar, eftir að þér
voruð farinn að þekkja þá — ekki
einu sinni fvrir rauða hattinn og
hylli greifans. Þér vilduð alls ekki
gera neitt illt. Nú höfum við tveir
varið Remo og ég er að deyja.
Hann bylti sér órólega i rúminu.
— Og það er eins gott, sagði hann,
og um leið brá fyrir gömlu hæðn-
inni, — Ég sagði honum frænda
minum, að ég ætlaði aö lifa þaö að
verða kardinálabetlari, en ég er
ekkert viss um, að ég hefði
-kunnað þvi vel. Ég er svo lengi
búinn að vera biskupsbetlari. Og
samt hef- ég elskað þig frá
upphafi, Gianfrancesco. Viltu
veita mér blessun þina nú — mér
og starfi minu — þessa blessun,
sem þú neitaöir mér einu sinni
um?
Biskupinn komst við. Hann lyfti
hendinni og afleysti og blessaði.
Luigi. Hann blessaði Luigi og
verk hans I nafni föður, sonar og
heílags anda. Þegar þvi var lokið,
færöist bros yfir andlitið á Luigi.
— Þetta var ágætis blessun,
sagöi hann. — Þetta verð ég að
segja honum Krók.þegar ég hitti
hann, og þá fer hann að öfunda
mig. Skyldi vera dragsúgur á
tröppunum i himnariki? — Agætis
blessun, yðar herra-
dómur....tiu....skildinga....handa
Luigi. Og siöan seig kjálkinn á
honum og þessu var lokið. En
biskupinn féll á kné við rúm-
stokkinn með tárvot augu.
Allt þetta gerist nú endur fyrir
löngu. En sagan er enn sögö i
Remo, þegar sýnd er biskups-
kistan þar. Hann liggur ofan á
henni, úthöggvinn i marmara. En
kring um hana er úthöggvinn
fjöldinn allur af betlurum,
farlama, haltir og vanskapaðir,
en allir að lofa guð. Og svo er
áletrun á latinu, sem þýðir: „Það
er ekki nóg að eiga þekkingu —
einnig þessir eru minir sauðir”.
En leiðið hans Luigi þekkir eng-
inn. Menn segja, aö það sé við
hliðina á leiði biskupsins, en hafði
verið eyðilagt i einhverri styrj-
öldinni, svo að nú sjáist þess
engin merki. En Luigi var stoltur
— kannski hefði hann kunnað
þessu bezt.
HRÆVARELDUR
Framhald af bls. 18
Adria óð snjóinn og skyndilega
kallaöi hún: — Pabbi, við erum
komin alla leiö upp að útsýnis-
turninum. Ég hefi aldrei verið
hérna i svona veðri.
Hún klifraöi fimlega upp á eitt-
hvað, sem hefði getaö verið
klettastallur og faðir hennar
hinkraði við, til aö hjálpa mér
upp.
— Þetta er ekki eins slæmt og
það litur út fyrir að vera. Annars
er til betri leið.
Ég hélt I hönd hans og tyllti fót-
unum, þar sem hann sagði mér að
gera það og fljótlega komum við
upp á brúnina, sem var um það
bil þriðjungur leiðarinnar upp á
fjallabrún.
Adria stóð á útsýnispallinum og
teygði armana upp i loftið, ljóm-
andi af fögnuði, eins og hun vildi
faðma að sér höfuðskepnurnar,
litla rjóöa andlitinu sneri hún i
vindinn. En rétt i þvi kom storm-
hviða og ég fann snjoinn stinga
mig i andlitið. Ég hafði enga löng-
un til að snúa mér á móti.
Julian stóö á milli okkar með
armana um axlir okkar, til að
styðja okkur móti storminum.
Yfir höfðum okkar þutu skýin
fram og aftur með miklum hraða,
svo einstaka sinnum sást i bláa
rönd. Það var einkennileg tilfinn-
ing a.ð standa þarna, svona langt
frá mannabyggðum. Ég fann að
Julian þrýsti mér svolitið að sér
og vissi að hann hafði lika þessa
einangrunartilfinningu.
Einhver óljós kæti fyllti huga
minn, ég gleymdi erfiðleikunum,
fann aöeins öryggið i þvi, að finna
arm Julians um axlir mér. Mig
langaöi til að æpa út i storminn,
lyfti andlitinu móti snjónum, eins
og ég biði eftir kossi. Ég sneri
mér við og leit á Julian I einhverri
óskiljanlegri undrun og hann
kinkaöi kolli.
— Þú finnur það, er þaö ekki?
Það getur jafnvel veriö frum-
stæöur sársauki, býst ég við.
Skiöamenn finna þetta. Þegar þú
hefur lært aö njóta þess, verður
þú eins og sigri hrósandi, þaö er
44 VIKAN 3 . TBL.