Vikan - 31.01.1974, Page 12

Loksins 1 skóla
mamma, sjálf kunni hún hvorki
af> lesa né skrifa. Ég segi þaö ekki
til að lasta hana. Hún var bara
vanrækt af öllum. Og svo fékk ég
að fara með Stinu i skólann.
Skólinn varð heimur út af fyrir
sig hjá mér. Mér gekk alltaf vel i
skólanum, alveg frá þvi fyrsta, og
ég fann að þar var eitthvað, sem
hæfði mér einkar vel. Einn dag-
inn var mér sagt, að ég ætti að
vera umsjónarmaður bekkjarins.
Og rétt á eftir var ég látin fara að
kenna minnstu krökkunum. Það
var ólýsanleg tilfinning. I fyrsta
skipti á ævinni fann ég til sjálfs-
tausts og aö einhver þarfnaöist
min. Eitt minnstu barnanna, var
strákur, sem gekk illa að skilja
þaö, sem fram fór i skólanum.
Kennarinn lét hann sitja á hakan-
um, en ég fékk sérstakan áhuga á
þessum dreng. Ég sat hjá honum
timunum saman, dag eftir dag. I
hvert skipti, sem eitthvaö nýtt
rann upp fyrir honum, hann lærði
nýjan bókstaf eða orð, fylltumst
við bæöi óumræðanlegri gleði.
Mér var þetta alveg ný reynsla að
hjálpa einhverri manneskju. Það
hafði mikil- áhrif á mig og vakti
hjá mér löngun til þess að hjálpa
fleirum. Það undarlega var, að
eftir þessa reynslu átti ég miklu
hægara með aö vera móður minni
til þægðar, en ég haföi áður átt.
Og ég hætti að leyna öllum min-
um tilfinningum. Stöku sinnum
kom fyrir, að ég söng.
Átti engin föt.
Slöasti prófdagurinn virtist
ætla aö verða dapurlegur. Það
var 16. mai, trén voru farin að
laufgast og vorilmur var f lofti.
Svo fallegur dagur hefði átt að
vera mér til yndis. En ég grét. Ég
átti engin föt til að vera I á próf-
daginn. Mamma kom með gömul,
heimaofin föt af systur minni.
Þau voru svo slitin, að stór göt
voru á olnbogunum. ,,Þú skalt
vera i þessum kjól,” sagði
mamma. Og á profdaginn lagði
ég af stað I þessum tötrum. Ég
hitti hinar skólastúlkurnar. Hvað
þær voru i fallegum og nýjum föt-
um. Mér fannst ég aldrei hafa séð
neitt eins fallegt og kjólana
þeirra. Og ég óskaði þess heitt og
innilega, að þaö hefði þó að
minnsta kosti verið stagaö i lepp-
ana, sem ég var I.
Ein grannkvennanna sá mig á
prófdaginn og hún skildi, hvað
mér leið. Allt i einu sagði hún:
„Anna, þú getur komið til min og
unnið þér fyrir fermingarfötum.
Ég skal sjá um, að þau verði
falleg.”
Ég hugsaði mig ekki lengi um.
Sama dag fór ég i tötrunum til
grannkonunnar. Ég þurfti ekki að
bera neinn farangur, þvi að gamli
kjóllinn af systur minni, var allt
sem ég átti. En þegar ég var
fermd i Asmarkakapellunni um
haustið, var ég alveg eins vel
klædd og hinar stúlkurnar.
Það var mikill dagur.
Atta ára að aldri heimtaði ég að
fáaöfaraiskólann. Viövorum þá
viö vinnu á herrasetrinu og
mamma þurfti á mér að halda.
En löngunin til að ganga i skólann
var svo sterk, að ég setti það ekki
fyrir mig aö hóta mömmu öllu
illu, ef ég fengi ekki að fara. „Fái
ég ekki aö fara I skólann, kæri ég
þig og öll sveitin fær að vita, að þú
stendur I vegi fyrir þvi, að ég fái
að fara i skólann.” Aumingja
Yfir þetta vatn óð Anna á isnum,
þegar hún kom fyrst að Haugset-
volden.
Svona litur út á heimili önnu
núna.
€
SELD
Á 300
KRÓNUR
ataöur i tóbaki. Þegar ég heyrði
andardrátt hennar hægjast eins
og hún væri sofandi, skreið ég upp
I og hnipraði mig saman i einu
horninu á rúminu. Þar sat ég I
hnipri þangað til ég sofnaði.
Húsbændurnir fundu mig þar
morguninn eftir. Þeir skildu mig
og ég fékk rúm út af fyrir mig.
Þeir voru mér góðir.
Um haustiö kom amma aftur að
sækja mig. Þá varö ég óham-
ingjusöm og faldi mig bak við
runna. Þar stóö ég grátandi,
þangað til þau fundu mig. Amma
var hörð af sér og hún tók mig i
fangið án þess að segja orð og fór
með mig heim.
Mér fannst aldrei ég eiga neitt
heimili. Ég fann mig hvergi ör-
ugga og ég vissi tæpast hvað gleði
var. Ég varð þess vör, að blómin
vöktu hjá mér löngun til að
syngja, en ég lét þaö aldrei eftir
mér. Ég hugsaði margt, sem mig
langaði til þess að tala um við ein-
hvern. En ég þoröi þaö ekki og
þagði.
Svo kom aö þvi, að ég var kom-
in á skólaskyldualdur. Þá var
skólaskyldan ekki margar vikur i
allt, en ég fékk aldrei nema helm-
ing skyldufræöslunnar. Mamma
þurfti að láta mig hjálpa sér við
dagleg störf. Á sumrin var ég
með henni á herrasetrunum. Þar
kynntist ég fyrst efriöisvinnu.
Stundum var ég svo þreytt, að ég
valt útaf meðan ég var aö klæða
mig, en ekkert þýddi fyrir mig að
kvarta. Ég var látin sækja vatn,
mjólka kýrnar og pæla kálgarða.
Oft fannst mér mamma vera
ströng. Smám saman hefur það
runnið upp fyrir mér, að hún
neyddist til aö vera það. Hún var
undir aðra sett, undirsáti sem
ekki réöi sér sjálfur og þaö setti
svip sinn á hana. Hún var oft
óþolinmóð, hálfhrædd og stöðugt
á iöi. Seinna hefur mér oft orð-
ið hugsaö, að hræöslan viö hús
bændurna hafi valdið þvi, aö hún
hafði aldrei eirö i sinum beinum.
8 VIKAN 5. TBL.