Vikan - 05.04.1979, Blaðsíða 29

Skammt frá Orkahaugi eru
hinir frægu Steinar á Steinnesi,
steinsúlur, er reistar hafa verið
af mannahöndum og þykja all-
merkilegar. Steinarnir eru flestir
u.þ.b. 4,6 m á hæð og vega
nokkur tonn. Stutt frá Steinnesi
er Brodgar-hringurinn, mjög
áþekkt fyrirbæri. Þar standa 27
steinar, sem eru hluti af stórum
hring. Margt þykir benda til
þess, að þessi mannvirki hafi á
einhvern hátt tengst trúar-
athöfnum frumbyggjanna, en
það veit þó enginn með vissu.
Við Skálavík (Bay of Skaill) á
vesturströnd Meginlandsins er
Skarabrún (Scara Brae), hið
forna þorp, sem er hin besta
sönnun fyrir menningu frum-
byggjanna. Skarabrún er stein-
aldarþorp, er ætla má að sé
u.þ.b. 4500 ára gamalt. Ein-
hvern tíma í fyrndinni gróf Ægir
það í sand, en árið 1850 kom
það aftur í ljós, eftir aftaka-
veður. Þótti fljótlega sýnt, að
þama væri um að ræða hinar
merkilegustu minjar og var
þorpið grafið upp árið 1932. í
Skarabrún hafa fundist leifar frá
fleiri tímabilum í sögu frum-
byggjanna, og telst þorpið til
gullkorna fornleifa á Bretlands-
eyjum.
Skrafað við skáldið
Brown
Hafnarvogur er með
eindæmum rólegur bær.
Verslanirnar eru gamaldags og
öll viðskipti persónuleg. í
bænum er lítið minjasafn, þar
sem m.a. eru margir hlutir úr
eigu hins fræga sjóræningja
Johns Gow, sem fæddist og ólst
upp í Hafnarvogi. íbúar Hafnar-
vogs geta og státað af öðrum
frægum mönnum en Gow, hér
býr frægasta skáld Orkneyja,
George Mackay Brown, sem
getið hefur sér góðan orðstír á
undanförnum árum. Ég nota
tækifærið og les verk hans, á
meðan ég dvel á Orkneyjum.
Lífið og tilveran á eyjunum er
ótæmandi uppspretta skáldsins.
Ég ákveð að fara í heimsókn:
George Mackay Brown er
fæddur árið 1921 í Hafnarvogi
og hefur átt þar heima nær allt
sitt líf. Hann segir mér, að hann
hafi fyrst samið ljóð, þegar hann
var átta eða níu ára, en byrjað
fyrir alvöru að skrifa um tvítugt.
Enskar bókmenntir nam hann
\
Skarabrún, hífl foma steinaldarþorp vifl Skálavík.
við háskólann í Edinborg, en
lagði siðan ritstörf fyrir sig og
hefur orðið vel ágengt á þeim
vettvangi. Eftir hann liggja nú
fimm ljóðabækur, fjögur
smásagnasöfn, tvær skáldsögur
og eitt leikrit, auk barnabóka og
annarra rita. Brown er meðal
virtustu skálda Skotlands og
hefur hlotið margar viður-
kenningar fyrir verk sín. Ég spyr
hann, hvort hann hafi ferðast
mikið.
— Nei, ég er afskaplega
lélegur ferðalangur og get varla
sagt, að ég hafi komið út fyrir
landsteinana. Ég hef einu sinni
farið til írlands og það er allt og
sumt. Ég hef aldrei komið tU
Englands.
Séð yfir grösugar innsvertir ó Meginlandinu.
— En hafa bækur þínar verið
þýddar á erlend tungumál?
— Já, skáldsögurnar hafa
verið þýddar á sænsku og nú er
verið að þýða aðra þeirra á
norsku. Einhverjar smásögur
hafa líka verið þýddar á finnsku
og tékknesku.
— Þú hefur hlotið margar
viðurkenningar og verðlaun
fyrir verk þín. Hefur það verið
uppörvandi?
— Ein eða tvenn peninga-
verðlaun hafa komið sér
ákaflega vel. Það er lika ánægju-
legt að hljóta viðurkenningar,
þótt ég sé nú ekki að skrifa til
þess.
Steinamir á Steinnesi.
14. tbl. Vlkan 29