Vikan - 13.09.1979, Blaðsíða 19

Mér var brugðið. „Simon, þú mátt
ekki hugsa þannig. Var það þér að
kenna að þú fæddist eins og raun varð á?
Ættirðu ekki heldur að kenna foreldrum
þínum um en sjálfum þér? Ég skil ekki
hvernig þú getur verið leiður vegna þess
að þér hefur batnað þetta mikið. Nú get-
urðu lifað hamingjusömu og nytsömu
lifi, ekki satt?” mótmælti ég reiðilega.
„Nytsömu og hamingjusömu lífi?”
svaraði Simon og munnur hans var sem
strik, augun eins og svartar tjarnir. Ég
fann hvernig hann greip fastar um hönd
mína. „Ég er karlmaður, Della. Held-
urðu ekki að ég vilji lifa eðlilegu lífi?
Geta kvænst konunni sem ég elska?
Eignast fjölskyldu? En það er mér
meinað. Ég get ekki einu sinni verið einn
með ungri stúlku.” Hann stóð upp og ég
sá að hann leit til Mannings sem nálg-
aðist okkur eins og stórt naut.
Allt í einu vildi ég komast í burtu. Mig
langaði ekki að halda áfram gönguför
okkar, kvaddi því Simon og gekk til
baka. Ég reyndi að telja sjálfri mér trú
um að það væri nærvera Mannings sem
mér hefði þótt óþægileg og að þess
vegna hefði ég flúið. En ég vissi sjálf að
ástæðan var dýpri og veigameiri en svo.
Ég fann að afbrýðisemin reif í mig og
tætti og var að gera mig vitstola. Hver
var þessi kona sem Simon vildi kvænast?
Hvaða kosti hafði hún sem höfðu orðið
til þess að hann féll fyrir henni? Var hún
ung? Var hún falleg? Var hún af aðals-
ættum? Spurningarnar þeyttust um
höfuð mitt og tóku hug minn svo mjög
að ég tók varla eftir umhverfi mínu. Það
var ekki fyrr en ég kom að klaustrinu að
reiði mín og biturleiki hurfu, eftir var að-
eins djúp samúð með Simoni sem ekki
gat kvænst konunni sem hann elskaði og
var að eilífu dæmdur til einveru:
Tólfti kafli
Eftir hádegi tók Vaughan mig á
eintal. Hann fór hálf klaufalega að þessu
og mig fór að gruna að það sem ég hefði
tekið sem kæruleysi gagnvart sorg minni
hefði í rauninni aðeins verið gríma til að
dylja feimni hans. Hann leit aðeins á
mig en horfði síðan strax niður fyrir sig.
„Fröken Della, gætir þú.. gætir þú
setið fyrir hjá mér smástund nú í dag?
Ég bið þig að fyrirgefa mér ef ég er of
fljótur á mér. Ég vil ekki valda þér
óþarfa leiða.”
I stað þess að verða leið gladdist ég
yfir að hann hefði beðið mig um þetta,
það myndi stytta daginn og eyða ein-
manaleika mínum.
„Auðvitað mun ég sitja fyrir hjá þér
hr. Mowbray. Og þakka þér fyrir
hafa verið svo þolinmóður,” svaraði ég.
Ég fór í flauelskjólinn, sem ég átti að
vera í á myndinni og skoðaði sjálfa mig í
speglinum. Mér fannst sem ég væri að
horfa á ókunnuga stúlku, svo ólik var
spegilmynd mín þeirri stúlku sem hafði
blasað við mér fyrir nokkrum vikum
síðan. Á meðan hann var að vinna
horfði ég hrifin á það hve vel hann
blandaði litunum og hve.niðursokkinn
hann var í vinnu sína. Ég fann að ég
öfundaði hann af þessum gáfum hans,
sem gátu altekið hann á þennan hátt.
Að lokum gekk hann eitt skref aftur á
bak og horfði ánægður á verk sitt.
„Finnst þér það ekki hafa batnað, frk.
Della?”
Ég var fegin að geta rétt úr mér og
gekk að málverkinu. Ég sá mér til mikill-
ar ánægju að unga sviplausa stúlkan var
horfin. 1 staðinn sá ég unga sorgmædda
konu. Varir hennar voru létt aðskildar
og hún virtist mun meira lifandi en sú
sem hafði verið þarna fyrir. Maðurinn
var snillingur! Hann málaði mig eins og
mér leið og sorg mín var sem skrifuð á
andlitið. Þetta var engin tilfinningalaus
brúða heldur kona sem hafði reynt sínar
þjáningar.
„En hvað þú hefur mikla hæfileika
hr. Mowbray! Þetta málverk hlýtur að
hljóta jafnmikla viðurkenningu og hitt
málverkið þitt, heldurðu það ekki?”
Vaughan hristi höfuðið. „Nei, því
miður. Andlitsmálverk eru dæmd eftir
því hve mikið þau líkjast fyrirmyndinni
að útliti, engu öðru. Hin myndin mín,
þessi af frökeninni, var hugdetta, vel
gerð og í öllum aðalatriðum vel
heppnuð. Þó að þú hafir verið upphaf-
lega frökenin, getur það alveg eins hafa
verið einhver önnur, það skiptir engu
máli. Svo hefur heppnin líka sitt að
segja. Ef vel þekktur og viðurkenndur
gagnrýnandi hrósar verkum þínum,
fylgja smáfiskarnir og ríkisbubbarnir á
eftir. Þetta er frægðin! Raunverulega
ekkert annað en sápukúla sem auðvelt er
að blása upp og sprengja.”
„Hr. Mowbray, þú ert kaldhæðinn!”
mótmælti ég.
Hann brosti dauflega. „Já, fröken
Della. Lífið getur gert mann
kaldhæðinn, finnst þér það ekki líka?”
Ég fann að ég roðnaði því að ég var
hrædd um að hann væri að tala um þá
meðferð sem hann hafði hlotið hjá
pabba.
Hann lagði frá sér penslana í
könnu með þynni og fleygði áklæði yfir
málaragrindina. Um leið og hann þerr-
aði hendur sínar sneri hann sér að mér,
það var eitthvað í andliti hans, sem
minnti mig á kvöldið góða fyrir löngu.
„Og ég, frk. Della, er nákvæmlega
jafn spilltur og þeir sem ég er að níðá,
því að ég mála núna til að vinna hylli og
álit fólks sem mér er alveg sama um.
Fólks sem ég ætti ekki að reyna að láta
dást að mér. Og ég mála fyrir peninga.
Þetta eru allt röngu ástæðurnar og ég
fyrirllt sjálfan mig. En þrátt fyrir jsað
hef ég hugsað mér að halda áfram á
þessari illu braut minni.” Hann brosti
drengjalega til min.
Ég fann til með honum, því mér
fannst ég vera i svipaðri aðstöðu.
„Stundum erum við öll fórnardýr
aðstæðnanna, ekki satt? Ég er á leið inn í
aðalinn þó mér sé nákvæmlega sama um
það fólk sem þá mun taka mér opnum
örmum. Þetta geri ég fyrir föður minn,
til að fullnægja metorðagirnd hans, þvl
hann vill ná langt og jrað sem ég get gert,
verður metið við hann.”
Vaughan benti mér á að koma að
glugganum, niðri á grasfletinum sýndi
páfugl litadýrðsína ogfegurð.
„Sjáðu, fröken Della,” hann hló.
„Jafnvel fuglarnir vilja sýna hvers þeir
eru megnugir.” Hann hætti að hlæja og
sneri sér aftur að mér „En er jietta joess
virði að fórna hamingjunni fyrir? Kvöld-
ið sem við skemmtum okkur saman fann
ég að ég var hamingjusamur. Tónlistin,
gleðin, frelsið og félagar mínir áttu allt
sinn þ>átt í því.”
Þetta kvöld mun einnig verða mér
lengi minnisstætt,” sagði ég. „En daginn
eftir, jtegar pabbi móðgaði þig, hvarf
gleði minningarinnar og í staðinn kom
biturleiki og skömm.” Orð min gáfu ekki
til kynna hve djúpar þessar tilfinningar
hefðu verið, en hann leit undrandi á
mig.
„Hvernig vissir þú þetta? Þegar ég
■gekk í burtu sá ég þig fyrir mér í einhverj-
um glugganna, jafnvel brosandi að ó-
förum mínum, og þar sem ég gekk áfram
stiginn óx reiði mín við hvert skref.
Síðan fór ég heim og málaði myndina af
ungu stúlkunni sem var svo fjarlæg og
ósnertanleg, sem hæfði svo illa gleði
kvöldsins áður og eftir því sem særðar
tilfinningar mínar sögðu mér, sjálfum
mér. Stúlkan á myndinni var sköpuð í
biturleika og hefnigirni, þaðerekki hægt
að finna neina bliðu í andliti hennar eins
og á þessu málverki. En jtessi mynd varð
til joess að ég varð frægur, svo að ég hef
föður þínum eitthvað að jtakka þrátt
fyrirallt.”
Ég gat ekki fundið svar við hæfi og
létti jíegar einhver bankaði varlega á
dyrnar. Stofustúlkan birtist til að til-
kynna að teið væri tilbúið inni í bláa her-
berginu. Þegar ég skipti um kjól varð
mér hugsað til föður míns og hver hefði
orðið árangurinn af gerðum hans. Hefði
framtíð mín og Vaughans orðið öðruvísi
ef hann hefði brugðist öðruvísi vii?
Um kvöldið, þegar við snæddum
kvöldverð, var Clive mjög upptekinn við
að skipuleggja leiksýninguna, sem halda
átti eftir tvo daga. Hann bauð mér og
Vaughan með sér inn í salinn og sýndi
okkur djúprauð tjöldin sem áttu að
hanga fyrir sviðinu. Einnig sýndi hann
okkur búningsherbergin og annað her-
bergi sem notað var til geymslu á nyt-
sömum hlutum er nota mátti við leik-
sýningar.
„Sérð þú um búningana fyrir
leikarana?” spurði Vaughan.
„Nei, yfirleitt sjá þeir fyrir því sjálfir.
Ég hef jjó nokkuð vel útbúinn klæða-
skáp sem jteir geta notað ef joeir vilja.”
„Verða joeir hér um nóttina?” spurði
ég.
Clive hristi höfuðið. „Ekki i þetta
skiptið. Mér skilst að þeir eigi pöntuð
herbergi í Canterbury jxir sem joeir eiga
að sýna næsta kvöld. Sjáið þið, hér eru
stólar fyrir áhorfendur.”
„Þú býst við töluverðu fjölmenni,”
sagði Vaughan. „Hverjir koma.”
„Vinir mínir frá London. Einnig hef
ég sent boðskort til nágranna okkar og
kunningja hér í grenndinni. Nokkrar
fjölskyldur koma í hópum, því að svona
skemmtun er vinsæl. Við leyfum líka
þjónustufólkinu að sitja aftast og
fylgjast með þegar jtað hefur ekkert að
gera.”
„Og þessi borð?” spurði Vaughan.
„Þau eru notuð fyrir hressingar. Erú
Hodges mun sjá um joá hlið málsins.
Hún er mjög dugleg, ég þarf ekki að
hugsa um það.”
Ég fann áhugann vakna hjá mér þrátt
fyrir allt. Það yrði gott að heyra hlátur
og glaðar raddir i húsinu. Að vera innan
um fólk og hlusta á tónlist, þó svo að ég
yrði aðeins áhorfandi. Áhugi Clives var
smitandi og ég gekk seinna til náða en
venjulega. Því var ég fegin, ég áleit að
jafn þreytt og ég var, yrði ég ekki lengi
að sofna.
Rúmið mitt var dásamlega þægilegt,
það hafði verið hitað upp með steinum
því um kvöldið var kalt. Ég blés út Ijósin
og lá með opin augun, þrátt fyrir nætur-
myrkrið gat ég greinilega séð umhverfi
mitt. Allt var hljótt og rólegt, ég var ein-
mitt að sofna jjegar hræðilegt óp fyllti
hljóðhimnur minar. Hljóðið kom að
utan, úr áttinni að glugganum.
Ég var varla búin að ná mér j>egar
annað og nýtt óp hljómaði að utan. Ég
lá nærri lömuð af skelfingu, skreiddist
því næst út úr rúminu og að glugganum,
verið gat að ráðist hefði verið á ein-
hverja þjónustustúlkuna. Ég dró glugga-
tjöldin frá með titrandi höndum.
Garðurinn var baðaður tunglskini og
það var næstum eins bjart og að degi til.
£g horfði út yfir runnana og flatirnar en
sá ekkert lífsmark. Ég fór að skjálfa án
þess að ráða neitt við það. Ég var viss
um að hljóðið var raunverulegt og að
það hefði komið úr garðinum. Ef að það
var ekki manneskja sem hafði gefið þetta
hljóð frá sér, hver gat það þá verið? Mér
varð hugsað til Systur Josephine. Gekk
hún um garðana og hrópaði á einhvern
að jarða sig í vigðri mold? Höfðum við
truflað hana svo með kukli okkar að hún
myndi ekki hljóta frið framar? Nú kom
ópið aftur og ég hrökk við. Ég lagði
andlitið þétt að rúðunni og leitaði ákaft
að einhverju lífsmarki. Ótti minn hvarf
eins skyndilega og hann hafði vaknað,
ég varð ■máttlaus og óviss um hvort ég
ætti að gráta eða hlæja, því að nú sá ég
hver var valdur að þessum óhljóðum.
Það var páfuglinn. sem kallaði á maka!
Ég fór aftur i rúmið, köld og skjálf-
andi og álasaði sjálfri mér fyrir
ímyndunarveikina. Ég var að verða að
taugaveikluðum aumingja vegna þess
að ég hafði tekið þátt í kukli þjónanna
niðri í kjallaranum og ég skammaðist
mín fyrir það. Eftir að hafa lagt á-
breiðurnar vel yfir mig sofnaði ég að
lokum. Framhald í næsta blaði.
37. tbl. Vikan 19