Vikan - 18.12.1941, Blaðsíða 18

16
VIKAN, nr. 51—52, 1941
Samtal við fyrsta drenginn, sem gekk í skólann.
Einn af fyrstu dögunum í ágúst árið
1897 leiddust tvö lítil systkini upp
Túngötuna í Reykjavik. Þau hétu
Hansína og Friðrik, hún tíu ára, hann átta.
Foreldrar þeirra, Gunnar kaupmaður Ein-
arsson og kona hans, Jóhanna Friðriks-
dóttir, höfðu komið til bæjarins frá Hjalt-
eyri í júlí þetta sumar. Þau voru kaþólsk.
Systkinin héldu áfram göngu sinni upp
brekkuna. Nýr þáttur í lífi þeirra var að
hefjast. Að sunnanverðu við götuna varj
Þegar þessu var lokið, en það kostaði
mikla fyrirhöfn, þá máttum við fara, en
fengum áður eina mynd hvort, segir Frið-
rik Gunngrsson brosandi, er hann minnist
þessara æskudaga sinna, en hann var
fyrsti drengurinn, sem gekk í Landakots-
skólann.
— Fyrstu tvö árin var ég eini dreng-
urinn, heldur Friðrik áfram. Telpumar
stríddu mér einatt, en ég var aftur á
móti að reyna að ná í flétturnar á þeim!
mér, hvernig ég átti að bera fæturna, því
að ég mun hafa verið lotinn og nokkuð
innskeifur!
— Fram til 1903 voru einungis danskir
prestar í Landakoti. Þá um haustið komu
séra Meulenberg, síðar biskup, og séra
Servaes. Tóku þeir við skólanum og var
þá meira farið að kenna íslenzku. Skólinn
var fyrst uppi í prestahúsinu, en nýja
skólahúsið var byggt 1909 og eftir það
var hægt að taka á móti um 120—130
Þessi mynd er af Landakotsskólanum, líklega tekin kringum 1905—6. Á myndinni þekkjum við Meulenberg biskup, lengst til vinstri, en presturinn lengst
til hægri er séra Servaes. Af St. Jósepssystrunum þekkjum vér aðeins systir Clementiu, sem er lengst til vinstri. Af bamahópnum þekkjum vér þessi
andlit: Vigdís Steingrímsdóttir ráðherrafrú, Kristjana Ólafsson læknisfrú, Svanlaug Thorarensen læknisfrú, Áslaug Ágústsdóttir vígslubiskupsfrú, frú
Fríða Magnúsdóttir, frú Stella Gunnarsson, frú Ásta Ólafsdóttir, frú Guðmunda Kvaran, frú Olga Biering, frú Xenía Jessen, frú Magdalena Kamp-
mann, frú Bengta Andersen, frú Helga Andersen, frú Margrét Gunnarsdóttir, frk. Jóhanna Andersson kaupk., frk. Jóhanna Hansen kaupk., frk. Rósa
Einarsdóttir, frú María Hjaltadóttir, frú Ragnheiður Þorsteinsdóttir, frú Áslaug Þórðardóttir, frú Efemía Ólafsdóttir, frú Þóra Jónsdóttir. Níels Dungal
prófessor, ísleifur Jónsson kaupm., Adolf Guðmundsson dómtúlkur, Ástþór Matthíasson framkv.stjóri, Ingólfur Gíslason kaupm., Árni Ólafsson rithöf.
kaþólsk kirkja í smíðum. 1 Landakoti var
danskur prestur, Fredriksen að nafni, og
nokkrar St. Jósepssystur. Börnin gengu
eftirvæntingarfull inn í bústað þeirra og
upp á loft og tóku þar í streng. Það
heyrðist í bjöllu fyrir ofan þau og til dyra
kom ung og kát St. Jósepssystir, systir
Clementia, sem þá var nýkomin frá Dan-
mörku. Hún fer með þau inn í herbergi.
Þar sitja þrjár telpur við að prjóna, Rósa
Þórarinsdóttir, og tvær dætur Sveins Ei-
ríkssonar snikkara, sem flutti skömmu
eftir aldamótin til Ameríku með f jölskyldu
sína. Þær voru búnar að vera þrjá eða
fjóra daga í skólanum áður en systkinin
komu.
— Okkur var boðið sæti í sófa og það-
an fengum við ekki að sleppa fyrr en við
vorum búin að læra fyrstu fjögur orðin
í dönsku (móðir, faðir, bróðir og systir).
Þá var allt kennt á dönsku — og engin
íslenzka.
— Fjórða árið, 1901, voru milli 40—50
nemendur í skólanum og kennt í tveim
deildum. Kennaramir voru fjórir: prestur,
priorinna og tvær systur.
— Drengimir voru þá alltaf lægstir. Eitt
sinn varð ég nokkuð ofarlega og var þá
látinn sitja hjá telpu. Það þótti mér súrt
í brotið!
Á öðrum vetri var byrjað á frönskunámi.
Annars var kenht í skólanum, meðan Frið-
rik var þar: danska, íslenzka, reikningur,
náttúrufræði, saga og landafræði (aðallega
Danmerkur), söngur og handavinna.
— Fyrstu leikfimistimamir voru með
nokkuð sérstæðum blæ, segir Friðrik.
Kennarinn var séra Klemp og ég eini
nemandinn! Kennslan var einkum fólgin í
því að kenna mér að standa beinn og sýna
börnum, og í ár hefir hann verið stækk-
aður, svo að nú í vetur eru í honum lið-
lega 200 börn. Systir Clementia var aðal-
kennarinn alla tíð, en hún andaðist 1933.
Kunnugir segja, að hún hafi verið fæddur
kennari og afburða góður stjórnandi. Börn-
in vildu ekkert gera á móti henni og öllum
þótti vænt um hana.
Af núverandi kennurum skólans er
fröken Guðrún Jónsdóttir búin að starfa
lengst við hann, eða samfleytt síðan 1918.
Hún hefir alltaf kennt íslenzku og Islands-
sögu. Móðurmálskennslan hefir aukizt
jafnt og þétt og nú er svo komið, að á
seinni árum hefir hún verið sízt minni eða
lakari en í öðrum skólum landsins, að sögn
eins af prófdómurunum, sem vel hefir vit
á þessum málum.
Aginn í skólanum hefir alla tíð verið
ágætur og árangur kennslunnar eftir því.