Vikan - 06.02.1992, Síða 16

Lögreglubílar fyrri tima koma við sögu enda athyglisverðir gripir hvar sem til þeirra sést.
Þegar Valdimar hóf störf í lögreglu voru einungis
skófla, skrúflykill og klippur i skottinu. Nó er
öldin önnur.
kápunni niður í stígvélin þannig að menn voru
oft stígvélafullir af vatni I þessu. I frostum
fengum við að vísu kuldafrakka og stóðum við
þetta tvo tíma í einu, sex tíma annan daginn
og fjóra tíma hinn, enda staðan skilyrt í starf-
inu. Á þessum tíma var miöbæjarkjarninn niðri
við Nýbýlaveginn, þar voru verslanir eins og
Blómaskálinn og þá var Byko að byrja í skúr
þarna. Engin gjá eða brýr voru þarna líkt og nú
er þannig að þjóðvegurinn suður úr lá þvert á
helstu leiðir milli austur- og vesturbæjar. Því
þurfti góða gæslu til að vegfarendum, sérstak-
lega gangandi, væri ekki bráð hætta búin þeg-
ar þeir þurftu að fara yfir þennan fjölfarna veg.
Þá voru vaktirnar þannig að menn voru á
dagvöktum frá sjö til nítján og ef þannig stóð á
að menn kláruðu dagvaktina klukkan sjö á
sunnudagskvöldi þurftu þeir að mæta á nætur-
vakt um miönættið. Þetta þætti stíft í dag,‘‘
segir Valdimar brosandi enda liðin tíð. Hann
segir þessar brautarstöður hafa verið með
verstu verkum sem lögreglumenn í Kópavogi
gegndu þá. „Þetta var bæði þreytandi og
leiðinlegt," bætir hann við en segir þó þann
kostinn hafa verið á þessu að lögreglumenn
kynntust borgaranum betur en nú gengur og
gerist. Þá hafi fólk verið mun meira gangandi á
ferð og margir sem voru að bíða eftir strætis-
vögnum gáfu sig á tal við lögreglumanninn
sem þar stjórnaði umferðinni.
GAMU RÚSSAJEPPINN
Valdimar segir lítið hafa breyst í raun hvað
starf lögreglunnar varðar. Þó hafa komið inn ný
tæki og tól sem breytt hafa starfinu og þar ber
fyrstan og frægan að telja radarinn. „Þá voru
ekki komin slík tækí en önnur störf voru ekkert
ósvipuð. Næturvaktir höfðu nýverið verið tekn-
ar upp þegar ég byrjaði og menn héldu uppi
eftirliti með umferð og eignum manna í svipuð-
um dúr og nú er.“ Hann minntist á tækjakost
og heldur áfram á því sviði en nú eru það lög-
reglubílarnir sem um skal rætt. „Fyrsti
lögreglubíllinn, sem ég starfaði á, var fram-
byggður Rússajeppi sem komst nú ekki hratt.
Sem dæmi um það þá var einn kollegi minn
einu sinni að elta bíl norður Hafnarfjarðarveg
og í brekkunni upp í Öskjuhlíð kom annar
keyrandi upp að hliðinni á honum, flautaði mik-
ið og benti upp á þak Rússajeppans. Þá streð-
aði lögreglubíllinn með sírenur og rauð Ijós
sem hinn hélt að lögreglumaðurinn hefði
gleymt að slökkva á og væri bara að dóla
þarna í fyrsta gír. En lögreglumaðurinn var þá
alveg á útopnu að elta einhvern bíl sem hann
ætlaði að stoppa. Svona var nú tækjabúnaður-
inn í þá daga," segir Valdimar og hláturinn
sýður í honum.
Fljótlega gátu lögreglumenn í Kópavogi tek-
ið gleði sína í bílamálum því þá kom Chevrolet
Van, þekkt fyrirbæri undir nafninu Svarta
María. „Þessum bílakosti er nú ekki saman að
jafna við það sem nú tíðkast. Keyrslan er mun
meiri og til dæmis er heildarkeyrsla á lögreglu-
bílum hér eitthvað um tvö hundruð þúsund
kílómetrar. Þá voru malargötur hér, illar yfir-
ferðar þannig að bílarnir entust illa.“ Valdimar
finnst reyndar svolítil kaldhæðni felast í því að
þá voru menn aö berjast fyrir að fá göturnar
malbikaðar og þegar því var náð kom upp
hraðavandamál þannig að menn tóku upp á
því að setja sjálfir ójöfnur á göturnar. En án
spaugs þá er hraðinn eitt helsta umferðar-
vandamálið í Kópavogi og einn af höfuðþáttum
starfa lögreglunnar að stemma stigu við
honum.
ENGIN LEÐURSÓFASETT
Húsakosturinn hefur einnig breyst til batnaðar.
Árið 1967 var lögreglustööin í tveimur her-
bergjum að Digranesvegi 10. Þá sátu menn
ekki í leðursófasetti og horfðu á sjónvarpið
þegar stundir gáfust milli stríða líkt og kostur
gefst á nú. Þetta má þó ekki skilja sem svo að
lögreglumenn bæjarins eyði flestum sínum
stundum fyrir framan skjáinn. Valdimar segir
að líkt og fyrr á tímum sé starfsmönnum hans
haldið vel að störfum og eftir því gengið að
menn sinni eftirliti ekki síður en útköllum. Við
komum að því síðar. Hann man einnig eftir
Ijósritunarvél sem þá þegar var orðin gömul og
ákaflega frumstæð. Svo var sími vitaskuld en
þar með er það upp talið. Það er af sem áður
var. Nú eru tölvur í öllum herbergjum lögreglu-
stöðvarinnar í Auðbrekku 10 og „allt til alls“,
svo notuð séu orð Valdimars sjálfs.
„Allur þessi búnaður, sem er í bílum okkar
núna, samanstendur af ótal atriðum sem ná
yfir tvær síður, eitthvað svoleiðis," heldur
Valdimar áfram og getur nú ekki annað en
brosað að þessum samanburði við gamla tím-
ann þegar farangursgeymslur lögreglubílanna
innihéldu ekki annað en skóflu, skrúflykil og
klippur. Þá hefur Kópavogslögreglan aðgang
að björgunarbáti Hjálparsveitar skáta og segir
Valdimar aö oft hafi verið gripið til hans því
mörg útköll berist vegna vandræða á Kópa-
voginum sjálfum. Einnig hefur embættið birgt
sig upp af búnaði til björgunar úr ísvökum,
meðal annars eru stjakar ávallt til taks í bílun-
um og stigar tiltækir á stöðinni.
GJÖRBREYTT ATFERLI
Frá því að Valdimar byrjaði í lögregiunni finnst
honum atferli borgarans hafa gjörbreyst, ekki
síst vegna þeirra breytinga sem bærinn hefur
tekið. Bæjarbúar voru mun færri, fyrirtæki voru
sárafá og hann segir Kópavog þá hafa verið
nánast svefnbæ. Nú eru íbúar bæjarins nær
sautján þúsund og verkefni lögreglunnar hafa
aukist heldur betur. Til dæmis voru skráð verk-
efni árið 1990 hátt á tólfta þúsund. Það er því
fleira gert en sofið í Kópavogi nútímans.
Mannaflinn, sem sinnir þessum útköllum, eru
fjórir menn að jafnaði, hvort heldur sem er að
nóttu eða degi nema hvaö tveir menn bætast
við á helgarnóttum. Þetta er hvergi nærri nóg
þegar fjöldi útkalla á einum sólarhring getur
farið upp í fimmtíu eða þar yfir og varla á valdi
fjögurra eða sex manna eftir atvikum, á tveim-
ur bílum að leysa úr slíkum fjölda mála af öll-
um stærðum og gerðum.
Aðspurður um hvort Kópavogur sé ekki ró-
legur bær svarar Valdimar því til að stundum
sé lítið um að vera en svo sé eins og allir þurfi
að rjúka til og gera einhverja bölvaða vitleysu á
sama tíma. Þannig komi útköllin oft eins og í
öldum og svo hafi þetta verið í gegnum tíðina.
Vegir mannanna eru ekki rannsakanlegir frek-
ar en skapara himins og jarðar og lítið um
skýringar hvað þetta varðar.
VANDAMÁL UNGLINGANNA
Hvað um unglingana og þeirra vandamál?
„Unglingar í Kópavogi núna eru ósköp venju-
legir unglingar og þeir eru margir. Að mínu viti
háir þeim að þeir hafa ekkert við að vera. Það
er enginn unglingaskemmtistaður hér líkt og
áður var nema hvað skólarnir eru öðru hverju
með dansleiki og ég held að meira hafi verið
reynt að gera fyrir þá hér áður. Til dæmis voru
haldnar skemmtanir í Félagsheimili Kópavogs
fyrir unglinga og þeim þótti virkilega gott að
sækja þær. Þeim var sagt að meðan engin
vandræði hlytust af þessu yrði því haldið áfram
og pössuöu það mjög vel sjálfir. Á þessum
tíma urðum við í lögreglunni mjög lítið vör við
unglingana. Þannig tel ég að byggja þurfi upp
einhvern svona stað sem unglingar hafa
áhuga á að sækja og finna einhverja ábyrgð
sjálfir við að halda honum í lagi. Það er helsta
leiðin að mínu mati til að þeir finni sér einhvern
farveg því það er lítið vit í því að reyna að
troða upp á þá einhverju sem litill áhugi er fyrir.
Þá mæta þeir ekki.
Seinni part síðastliðins árs var gríðarlega
mikið um skemmdarverk og gauragang í
unglingum, sem ég held að sé einhvers konar
uppreisnarandi í þeim vegna þess að þeir hafa
ekkert við að vera. í þessum slag hafa skólar
og dagvistarheimili orðið einna verst úti, fyrst
og fremst held ég vegna þess að þær bygging-
ar eru í eigu bæjarins og unglingarnir virðast
vera að mótmæla aðstöðuleysi með þessu
16 VIKAN 3. TBL. 1992