Vikan - 28.01.1993, Qupperneq 19

um við Helga fulltrúar evr-
ópskra ritara á fyrstu alþjóð-
legu ritararáðstefnunni, sem
haldin var í New York. Þetta
eru því afar sterk samtök í
örum vexti,“ segir hún og hin-
ar samsinna.
„íslenski hópurinn er sterk-
ur,“ heldur Valerie áfram.
„Þegar við héldum ritaraþingið
hér árið 1986 bauð Vigdís for-
seti okkur á Bessastaöi og
heiðraði okkur auk þess með
nærveru sinni á þinginu."
RÓTTÆKAR BREYT-
INGAR í VÆNDUM
- Hver er tilgangur samtak-
anna?
Valerie verður fyrir svörum:
„Vegna þess að við höfum
fimmtán hundruð meðlimi í
fimmtán löndum höfum við
komið á sambandaneti sem er
ómetanlegt í viðskiptaheimin-
um. Tjáskipti eru svo hröö nú til
dags að viðskiptasamfélagið,
sem við erum úr, kann vel aö
meta það að við getum brotið
niður hindranir samstundis
með því að nota ritaranetið."
Wendy tekur dæmi af ís-
lenskum ritara, Jóhönnu
Svansdóttur, sem fékk starf í
Lundúnum og starfaði þar í
átján mánuði. „Hún átti sjálf-
krafa stóran vinahóp um leið
og hún kom til London; fólk
sem aðstoðaði hana með ráö-
um og dáð í sambandi við
vinnu og einkalíf."
„Stjórn IPS kemur saman
fjórum sinnum á ári,“ segir
Tove, „og við álítum skoöana-
skipti, sem eiga sér stað á
fundum okkar með riturum
víðs vegar um Evrópu, vera
það sem er meðlimum sam-
takanna til mestra hagsbóta."
Valerie tekur undir þetta og
bendir á að um áramótin
1992-1993 verði Evrópa orð-
in frjáls markaður og þar með
fylgi að fólk eigi nú auðveld-
ara með að færa sig milli
landa í atvinnuleit. „Þess
vegna er enn mikilvægara að
við skiljum menningu hver
annarrar og vitum hver mark-
mið hinna eru því við eigum
eftir að upplifa róttækar breyt-
ingar í viðskiptaheiminum.
Þess vegna álítum viö okkur
afar mikilvæg viðskiptasam-
tök. Eftir kreppuna sáum við
miklar breytingar á stjórnunar-
sviði, fólk neyddist til að líta á
fyrirtæki sín og rekstur þeirra
gagnrýnum augum. Við sáum
stigveldið fletjast út og ábyrgð
starfsfólks aukast að mun.
Þess vegna hefur ritarastarfiö
líka þróast inn á önnur svið,
við þurfum aö vita miklu meira
um rekstur fyrirtækjanna en
áður. Um allan heim er starfs-
vettvangurinn að breytast og
okkar störf verða að taka mið
af því. Tæknin hefur opnað
fyrir fleiri tækifæri fyrir ritara
að rækta með sér enn fleiri
hæfileika og vera meira skap-
andi en áður. í fyrstu óttaðist
fólk að ritarastarfið yrði úrelt
við örtölvubyltinguna en því
fer fjarri, við höfum aðeins
þurft að aðlaga okkur að
breyttu umhverfi."
Það er greinilegt á tali
kvennanna að þær eru afar
miklir „Evrópusinnar“ og þær
vitna mikið í fyrirhugaða sam-
einingu Evrópu í eitt markaðs-
svæði og hvað hún kemur til
með að hafa í för með sér.
Samtökin gefa út tímarit og
bæklinga, auk þess sem þau
halda fundi og námskeið. Árið
1992 stóðu samtökin fyrir
skoðanakönnun um starfsskil-
yröi félaga sinna, sem líklega
er fyrsta könnun sem birt er
um starfsskilyröi evrópskra
kvenna.
ALLRA HAGUR
„Yfirmenn okkar eru sérlega
hrifnir af samtökunum,“ segir
Valerie, „vegna þess að þau
gera ekki annað en auka fag-
mennsku okkar og þar af leið-
andi koma þau þeim og fyrir-
tækjum þeirra til góða, auk
þess sem þau gera okkur á-
hrifaríkari og betra starfsfólk
svo allir græða.
Við leitumst eftir að viðhalda
hlutverki einkaritarans og sjá til
þess að hún sé viðurkenndur
meðlimur framkvæmdastjórn-
ar. Þetta er sérlega áríðandi á
umbrotatímum í samfélaginu
eins og nú eru,“ heldur Valerie
áfram. „Okkur finnst mikilvægt
að einkaritarar eigi sér tals-
menn og hver okkar fyrir sig
reynir að vera talsmaöur heild-
arinnar," bætir hún við.
Wendy tekur undir þetta:
„Við höfum allar visst vald og
þá ábyrgð sem því fylgir,“
segir hún. „Þegar örtölvubylt-
ingin átti sér stað og talað var
um að ritarar heyrðu sögunni
til held ég að fólk hafi ekki
gert sér grein fyrir þeirri á-
byrgðarstöðu sem við erum í,
vegna þess að við vitum
manna best hvað yfirmanni
okkar er mikilvægt og því hlut-
verki gæti engin vél tekið við.“
HOLLUSTA, TRAUST
OG HREINSKILNI
- Hvaö þarf þá einkaritari aö
hafa til aö bera?
Wendy verður fyrir svörum:
„Allar fengum við mjög góða
ritaramenntun og fyrsta flokks
ritaraþjálfun er lágmarkskrafa
til góðs einkaritara. Margir
meðlima samtakanna eru
einnig með háskólagráður og
allar höfum við mjög góða al-
menna menntun í viðbót við rit-
aramenntunina. Margar eru
fjöltyngdar, tala þrjú eða fjögur
tungumál. Sjálf fór ég í verslun-
arskóla og síðan í toppstöðu
eftir nokkra reynslu í starfi. Það
er misskilningur að maður þurfi
að hætta ritarastörfum eftir aö
hafa tekið háskólagráðu; við
segjum að toppritari þurfi á
toppmenntun að halda. Við
erum meira en vélritunarstúlk-
ur; sem dæmi þá rekur yfir-
maður minn fimmta stærsta
banka í Evrópu en ég víla ekki
fyrir mér að segja honum ef
mér finnst hann kominn á villi-
götur og það held ég að við
myndum allar gera.“
Helga nefnir að þagmælska
og lagni sé afar mikilvæg í
starfi ritarans en auk þess
myndist sérstakt samband við
yfirmanninn, náið samband
sem einkennist af hollustu og
trausti.
Tove tekur orðið og segir
að sérstaklega á Norðurlönd-
um sé algengt að ritarar
mennti sig hliöstætt við
menntun forstjórans til að
verða enn verðmætari fyrir
það stjórnunarteymi sem þær
vinna með. „í okkar stöðu er
ritarinn hlekkur milli allra
starfsmanna og stjórnar fyrir-
tækisins. Ritarinn hefur því
verðmætt innsæi að miðla til
lausnar á þeim vandamálum
er kunna að rísa. Ritarinn fær
að heyra alla fleti málsins og
fær vitneskju sem yfirmaður-
inn býr ekki alltaf yfir.“
Wendy tekur undir þetta:
„Hitt starfsfólkið treystir ritar-
anum fyrir skoðunum sínum.
Það veit að hún hleypur ekki
með slúður eða kemur illu af
stað, það veit að hún er og á
að vera sú manneskja sem er
fyrirtækinu trú - 101 prósent.
Slíkt traust er ekkert sem
maður stofnar í hættu, maður
fer vel með það því það tekur
mörg ár að afla sér þess.“
Helga hin þýska hefur starf-
að með sínum yfirmanni um
árabil og segir að maður
hennar kvarti yfir því að hún
sé meira með yfirmanninum
en honum. „Það er vitanlega
satt en eftir öll þessi ár í starfi
þekkjumst við mjög vel og ég
get stuðlað að því aö skapa
rétta andrúmsloftið. Stundum
virðast það litlir hlutir sem ég
geri en árangurinn getur þó
vel verið stór, það er ekki
alltaf hægt að mæla hann.
Með því besta sem við getum
gert fyrir yfirmenn okkar er að
▲ Skrif-
stofa yfir-
manns
Wendyar í
Lundúnum;
starfsvett-
vangur
sem henni
þykir vænt
um og ber
viröingu
fyrir.
skapa tíma fyrir þá, þeir geta
falið okkur hluti sem þeir vita
aö viö sjáum um.“
„Meðlimir okkar starfa með
forstjórum stærstu stofnana
Evrópu,“ segir Valerie formað-
ur, „með þeim sem hæstir eru
í tign og við njótum virðingar
sem hægri hönd þeirra
manna."
- Hverjirgeta orðiö meölim-
ir IPS?
Wendy svarar: „Ritarinn
verður að hafa starfað fyrir for-
stjóra stórfyrirtækis í minnst
þrjú ár. Það eru skilyrðin en
yfirleitt er riturum boðin inn-
ganga í samtökin. Valerie
bauð mér á fund fyrir sex
árum þannig að þær gátu hitt
mig og gert upp við sig hvort
þær vildu kynnast mér betur
og hvort ég yrði samtökunum
að gagni. Eftir að hafa komið
á tvo fundi var mér síðan boð-
ið að ganga í samtökin."
VILL FÁ STARF
YFIRMANNSINS
- Hugsa þær sér til hreyfings
innan fyrirtækjanna?
„Yfirmaður minn hefur oft
nefnt við mig hvort ég vilji ekki
fá starf í miðstjórn bankans en
ég svara því ævinlega neit-
andi,“ segir Wendy. „Ég vinn
fyrir yfirmanninn, veit hver
stefna fyrirtækisins er næstu
fimm til tfu árin, hef betri tekjur
og meiri áhrif en fólk í mið-
stjórn. Hvers vegna ætti mig
að langa í miðstjórn? Það væri
skref aftur á bak. Eina starfið
sem mig langar í innan bank-
ans er starf yfirmanns rníns..."
bætir hún við og skellihlátur
brýst út við borðið.
- Hvernig er dæmigeröur
dagur einkaritara?
Wendy svarar: „í dagslok
höfum við ekki reynt að gera
okkur vinsælar; heldur verjum
við starf okkar, fyrirtæki og yf-
irmenn. Okkar starf er engan
veginn fólgið í því að halda
friðinn undir öllum kringum-
stæðum. Ég segi fólki hreint
út ef mér finnst það haga sér
kjánalega og ég tel gott aö
vera ekki álitin sú sem hægt
er að smjaðra fyrir. Starfið
býður upp á margháttaðar á-
skoranir og þó maður sé ekki
viss um að komast heim til sín
um kvöldið þá er það aldrei
leiðinlegt." □
2.TBL. 1993 VIKAN 19
TEXTI: ÞORDIS BACHMANN