Vikan - 25.02.1993, Blaðsíða 23

aö venjast, þar stendur öll tjöl-
skyldan saman sem einn
maður - þar er nærveran mik-
il og ástúðin eins og best læt-
ur. Ég hugleiði það oft hvort
þetta fólk sé ekki í raun ríkara
en við.
Ég hef horft upp á ótrúlega
fátækt og séð fólk búa við
ömurlegar aðstæður, eins og
til dæmis við ruslahauga Man-
illa-borgar á Filippseyjum. Þar
loga eldar daga og nætur
enda er ruslafjallið kallað
„Smokjr Mountain" eða reyk-
fjallið. í borginni búa um tólf
milljónir manna og öllu ruslinu
er safnað saman á þessum
eina stað. Þú getur ímyndaö
þér reykinn og fýluna. Við
þessar aðstæður fæða mæð-
urnar börn sín sem busla nak-
in í fúlli ánni sem rennur
þarna í gegn en ómögulegt er
að sjá skil hennar og rusl-
fjallsins. Þarna búa á milli tíu
og fimmtán þúsund manns í
hreysum þar sem hver fjöl-
skylda hefur örfáa fermetra til
umráða. Ég gæti samt trúað
að sambandið innan fjölskyld-
unnar og samheldnin væri
meiri þar en við þekkjum.
Sonur minn var með mér
þarna einu sinni. Hann varð
fyrir reynslu sem hann gleymir
aldrei. Hann sagði líka við
mig: „Pabbi, þetta getur ekki
verið satt.“ Þegar maður kem-
ur heim til sín aftur eða hing-
að til íslands eftir að hafa ver-
ið á slíkum stöðum og heyrir
kvartanir fólks í góðum efnum
yfir því að það hafi það skítt
þá hugsa ég alltaf: „Þetta fólk
hefur aðeins við ofgnóttar-
vanda að stríða."
ÁFENGI OG
HJÓNASKILNAÐIR
- Hefur þú orðiö var við mis-
mun á íslenskum og norskum
fjölskyldum?
„Nei, ekki hef ég tekið eftir
þvi, nema ef vera skyldi að
hjónaskilnaðir eru mun al-
gengari á íslandi en í Noregi.
Slíkt hefur jafnan mjög slæm-
ar afleiðingar fyrir börnin. Við
foreldrarnir erum ávallt reiðu-
búnir að vernda börn okkar
fyrir umhverfinu. Ef börnin
okkar þurfa að fara yfir hættu-
lega götu á leið í skólann
skrifum viö grein í dagblaðið
eða sendum stjórnmálamönn-
um undirskriftalista til þess aö
stuðla að því að börnin fái
meiri vernd, varúöarráðstaf-
anir verði gerðar svo minni
hætta stafi af umferðargöt-
unni. Þegar um er að ræða
eiturlyfjavanda meðal ungs
fólks erum viö tilbúin að gera
allt sem í okkar valdi stendur
til að koma í veg fyrir að börn-
in okkar komist í tæri við þau.
Þegar aftur á móti um er að
ræða hluti sem við sjálf eigum
í erfiðleikum með, þá kemur
annað hljóð f strokkinn. [
þessu sambandi get ég nefnt
áfengisvandann sem er
stærsta beina örsökin fyrir
fjölda líkamlegra kvilla og
sjúkdóma, svo ekki sé talað
um öll þau vandamál sem upp
koma á heimilum og óbætan-
legt tjón sem hann veldur
bæði alkóhólistanum og fjöl-
skyldu hans. Þó svo að borð-
leggjandi upplýsingar og vís-
indalegar rannsóknir sýni
svart á hvítu hversu miklu
tjóni áfengið veldur í þjóðfé-
laginu og böli á miklum fjölda
heimila dugir það ekki til þess
að fá okkur til að hætta að
drekka. Við höfum ekki áhuga
vegna þess að flestir foreldrar
drekka áfengi. Þegar hér er
komið sögu hættum við að
hugsa um það sem börnum
okkar er fyrir bestu.
Hjónaskilnaður eru líklega
það versta sem börnin okkar
geta orðið fyrir. Við höfum aft-
ur á móti engan áhuga á að
draga þessar upplýsingar
fram í dagsljósið vegna þess
að lögfræðingar, prestar,
blaðamenn og fjölmiðlafólk til
dæmis eru sjálfir búnir að
ganga í gegnum skilnað.
Þeim er meira umhugað um
að benda á slæm áhrif kjarn-
orkuógnarinnar á börn og
hvernig það sé fyrir þau að al-
ast upp í heimi þar sem hætta
er á kjarnorkustríði. Ég hef
hins vegar aldrei hitt barn
sem hefur þurft að upplifa
slíkt stríð en mjög mörg sem
h ‘a þurft að horfa upp á
skilnau íoreldra sinna og vera
skilin frá öðru hvoru þeirra og
jafnvel systkinum sínum. Ótt-
inn við kjarnorkustyrjöld er að-
eins á yfirborðinu því aö börn-
in hafa aðeins heyrt um hana
talað. En óttinn viö að foreldr-
arnir eigi ef til vill eftir að skilja
er mjög ríkur í barnssálinni."
MEÐ BAKDYRNAR
OPNAR
„Þegar karl og kona ganga í
hjónaband er hugsun beggja
gjarnan þessi: „Nú giftist ég
þeim eða þeirri sem mun gera
mig mjög hamingjusama(n).
Væntingarnar í þessu tilviki
eru miklu meiri en raunveru-
leikinn sýnir fram á. Hér geng-
ur sá sem [ hlut á í hjóna-
bandið án þess að leggja eitt-
hvað sjálfur af mörkum en
gerir aftur á móti kröfur til
maka síns um að hann geri
sig hamingjusaman. Þegar
tíminn líður og viðkomandi
hefur ekki fengið óskir sínar
uppfylltar kemst hann að því
aö hann hefur gifst rangri
manneskju. Ef við kaupum b(l,
sem síðan fer ekki í gang, þá
skilum við honum og fáum
annan í staðinn til þess að
verða ánægð með kaupin.
Hjónaband sem byggt er á
þessum forsendum á litla
möguleika.
Hjónaband krefst vinnu og
ég get nefnt dæmi um það:
Ég er nýkominn frá Himalaja.
Þar er svæði þar sem algengt
er að foreldrarnir ákveði hverj-
um börnin þeirra giftast.
Hugsaðu þér bara - ég hlyti
að vera mjög spenntur ef ég
ætti að gifta mig á morgun og
vissi ekki einu sinni hvernig
konan liti út. Einn félaga
minna, norsk blaðakona, gat
ekki með nokkru móti trúað
því að þetta væri virkilega
svona. Hún spuröi þess
vegna unga, nýgifta stúlku að
því hvort hún hefði í raun og
veru gifst manni eftir óskum
foreldra sinna. „Hvernig getur
þú gert þetta þar eð þú elskar
hann ekki?“ Þá svaraði ind-
verska stúlkan: „Það er rétt,
ég elska hann ekki ennþá en
það er einmitt það sem ég
ætla að læra að gera.“ Ég
held að slíkt hjónaband hafi
meiri möguleika á langh'fi
heldur hjónaböndin þar sem
bakdyrnar eru hafðar opnar:
„Ef maki minn gerir mig ekki
hamingjusama(n) fer ég bara
eitthvað annað."
Allt sem er okkur einhvers
virði krefst vinnu. Ef þú vilt
vinna gullverðlaunin í ein-
hverri keppni verður þú að
leggja á þig mikla vinnu og
beita sjálfan þig hörðu. Það
sama gildir ef þú ætlar að lifa
í góðu hjónabandi. Ef þú vinn-
ur að þessu af alhug, leitast
við að skilja og tileinka þér
Flestir eru
■ góöu
hjóna-
bandi og
vilja læra
hvernig
hægt er
aö gera
gott
hjónaband
betra.
FRH. Á BLS. 26
4.TBL. 1993 VIKAN 23