Vikan - 19.05.1993, Blaðsíða 18

Ljósmyndun:
Bragi Þór Jósefsson
Förðun: Kristín Stefóns
dóttir með NO NAME
Hórgreiðsla:
Erla ó Hóri og förðun
Módel:
Andrea Róbertsdóttir,
lcelandic Models
Fatnaður:
TANGO, Kringlunni.
HEILDUN
PERSÓNULEIKANS
OG NÚTÍMAMENNTUN
Markmið og leiðir í
menntamálum eru
meðal þeirra viðfangs-
efna sem heimspekingar hafa
deilt um í aldaraðir. Þótt menntun
hafi strax á tfmum Forn-Grikkja
miðast við alhliða þroskun
mannsins á líkamlegu, huglægu
og andlegu sviði urðu mannúðleg
sjónarmið ekki áberandi fyrr en á
fyrri hluta þessarar aldar. Heim-
spekingurinn Bertrand Russell
ræðir til dæmis um húmanísk
markmið í menntamálum en hann
segir: „Við verðum að gera okkur
í hugarlund þá gerð persónu sem
við viljum skapa áður en við
myndum okkur ákveðna skoðun
á því hvers konar menntun við
teljum henta best.“
Hlutverk nútímamenntunar er
einkum talið tvíþætt, í fyrsta lagi
að veita hverri kynslóð möguleika
á að tileinka sér þá þekkingu sem
menningin býr yfir hverju sinni og
f öðru lagi að þroska með ein-
staklingnum hæfileika, viðhorf og
umgengnishætti er gera honum
kleift að lifa heilsteyptu lífi.
Markmið menntunar, námsað-
ferðir, æskilegar eiginleikar ein-
staklinga og sá skilningur sem
lagður er í hugtakið þekking, -
allt þetta og ýmislegt fleira mótast
jafnan af hagsmunum ríkjandi
stétta og því gildismati er ríkir í
þjóðfélaginu. Stefnumörkun í
menntamálum breytist þess
vegna með sögulegri þróun. Fyrr
á tímum var skólum ætlað það
hlutverk að veita nemendum
grundvallartilsögn er nauðsynleg
þótti til að tryggja viðhald menn-
ingarinnar. Slfk kennsla náði yfir
ýmsa mikilvæga undirstöðuþætti
eins og til dæmis lestur, skrift,
einfaldan reikning og minni háttar
verkmenntun.
Með frekari þróun undanfar-
inna áratuga hefur menntakerfi
flestra þjóða smám saman víkkað
kennslusvið skóla með breyttum
kröfum samfélagsins. Flestar
menntastofnanir samtfmans hafa
til að mynda skilið mikilvægi list-
rænnar tjáningar og vaxandi
þekkingar á umhverfi og upp-
byggingu samfélagsins. Náms-
greinar eins og myndlist, tónlist,
vistfræði og samfélagsfræði hafa
komið fram, jafnframt meiri á-
hersla á verklegt nám til að full-
nægja æ flóknari tækni, marg-
brotnara skipulagi og þörfum iðn-
aðarsamfélagsins.
ÍTROÐSLA OG
UTANBÓKARLÆRDÓMUR
Þessar breytingar á viðhorfum til
hlutverks skólanna hafa fundið
sér leið inn í íslensk lög um
skólamál. í reglugerð fyrir
menntaskóla 1974, 15. gr., segir:
„Kennslan skal í hvívetna miða
að því að glæða sjálfstæða hugs-
18VIKAN 10.TBL. 1993