Menntamál - 01.08.1942, Síða 50

40
MENNTAMÁL
heim, og það getur vel orðið til þess, að barnið fari að
læra betur. En hins vegar er það mjög hættulegt að gera
sjálft námið að refsingu. Það er hætt við að slíkt nám
verði hvorki þroskandi eða mannbætandi, enda mun þessu
sjaldan vera beitt. Svipað má segja um einkunnir í reglu-
semi. Þær munu í fyrsta lagi harla oft vera ónákvæmar,
og í öðru lagi, munu þær tæplega búa yfir nokkrum
siðrænum uppeldisáhrifum frekar en aðrar einkunna-
gjafir.
Það mun álit margra, sem um uppeldismál hugsa af
alvöru, að sjaldan hafi verið meiri þörf en nú, að veita
inn í heimilin og skólana, inn í þjóðaruppeldið, einhverjum
þeim straumum, sem komið gæti meira jafnvægi á íslenzka
æsku, og gefið henni nokkru meiri festu en hún virðist
nú eiga yfir að ráða. Það hefur hér að framan verið vikið
að einu atriði, sem skólarnir gætu ef til vill lagt ríkari
áherzlu á hér eftir en hingað til, atriði, sem vissulega gæti
orðið snar þáttur í heilbrigðu uppeldi ungra karla og
kvenna. Benda mætti á marga fleiri þætti, en það verður
ekki gert í þetta skipti. En svo alvarlegar veilur hafa nú
komið fram í skaphöfn íslenzkrar æsku á síðustu tímum,
að eigi má undir höfuð leggjast að leita orsaka þeirra, og
bæta úr, ef unnt er. Skólarnir mega ekkert tækifæri láta
ónotað, er þeim gefst til að gera skólanámið og skólalífið
meir uppalandi en hin almenna, fyrirskipaða fræðsla gef-
ur tilefni til, því: „Hvað er list og lærdómsþvaður, lær-
irðu ekki að verða maður“.
Þann hvíta galdur þyrftum við kennarar að geta numið,
og kennt öðrum, og einn stafurinn í þeim miklu rúnum
er áreiðanlega sá, að kenna börnunum aö gera ætíð skyldu
sína.
1, nóv. 1941.