Menntamál - 01.08.1959, Blaðsíða 16

110
MENNTAMÁL
smáu skólar geti haft ýmsa möguleika til að vera hollar
uppeldisstofnanir, þá ber hinu ekki að neita, að þeir verða
tiltölulega dýrar stofnanir, og geta orðið illa úti, ef fjöl-
hæfni kennarans skortir.
Þess vegna er það, að fremur hefur verið hallazt að því,
að skólarnir taki yfir svo stórt svæði og fái svo marga
nemendur, að nægilegt verkefni yrði þar fyrir tvo kenn-
ara, sem gætu þá bætt hvor annan upp við f jölþætt kennslu-
starf. Og sennilegt er, að heldur beri að hugsa sér skóla-
heimilin í þessu formi, fremur en einmenningsskólana.
Kennslan gæti orðið betri, og reksturinn hagstæðari bæði
héraði og ríki.
Og með enn einu sniði væri hægt að hugsa sér þessi
skólaheimili og fyrirkomulag, sem þau byggjast á. Það
mætti hugsa sér þau fá, en verulega til þeirra vandað, allt
að því að vera aðeins eitt í sýslu, tvö eða þrjú eða svo, eftir
stærð sýslnanna og fólksfjölda. Hefðu þá heimilin börnin
heima til 11—12 ára aldurs, kenndu þeim lestur og nokkuð
í skrift og reikningi. Síðan tæki skólinn við í 2—3 ár, 4
mánuði á ári, og færi þá saman ferming og fullnaðarpróf.
Þykist ég þess fullviss, að ef heimilin gerðu það, sem þeim
væri tiltrúað í þessum efnum, sem raunar er hæpið að
þau gætu yfirleitt, myndi 8—12 mánaða skólavist við
hin hagstæðustu skilyrði verða börnunum heilladrýgra
nám en það snarl, er þau fá nú á reytingi og þveit-
ingi, auk þess sem líta mætti á það sem heilsuvernd, ef
hægt væri að veita þeim meiri ró og minna taugaslit en
þau hafa nú víða við að búa. Og þetta skólahald kostaði
ríkið að öllu leyti. Réttlætist það af því, að með þessu
tækju heimilin á sig mikinn hluta þeirrar lögskipuðu
fræðslu, sem ríkið greiðir annars staðar að mestu. Og
svo þyrfti vitanlega færri kennara, þar sem með slíku
fyrirkomulagi væru aðeins 2—3 aldursflokkar í skóla.
Þótt ég bendi hér á þetta hugsanlega fyrirkomulag, sem
ég tel, að vel gæti komið til mála, þá hef ég ekki