Menntamál - 01.08.1959, Blaðsíða 127

MENNTAMÁL
221
vita ef til vill allt, sem að kennslu lýtur, nema undirstöðu-
atriðin í kennslugreinunum sjálfum.
f) Það er vanrækt að leita vel gefnu börnin uppi í tæka
tíð og veita þeim uppeldi við þeirra hæfi.
g) Menn eru haldnir þarflausum ótta við „andlega úr-
vals stétt' eða úrvals bekki, en gleyma því, að það er sízt
lýðræðislegt að ætla misvel gefnum börnum sama nám.
h) Þörf er á meira eftirliti með náms- og uppeldis-
árangri skólanna. Hin einstöku fylki eiga að ráða, hvað
þau kenna og hvernig þau kenna, en taka skal upp lands-
próf (ríkispróf) til að meta árangurinn.
i) Kennaraskortur er tilfinnanlegur, bæði að magni og
gæðum, hið fyrra sakir lágra launa, hið síðara sakir þess,
að bóklegt nám og gildi þess hefur verið vanmetið.
Fjarri fór því, að allir væru á einu máli um efni
þessi. Þó að ýmsir teldu t. d., að herða bæri á inntöku-
skilyrðum í háskólana, voru þeir einnig margir, er álitu
æskilegt, að sem allra flestir þegnar þjóðarinnar ættu
kost á menntun í æðstu skólum ríkisins, og treysti ég
mér ekki til að skera úr, hvor flokkurinn gerir stórmann-
legri kröfur. Hitt er alkunnugt, að háskólar Ameríku eru
misjafnari en háskólar í Evrópu.
Ég hef drepið lítið eitt á gagnrýni þessa, af því að
mörgum mönnum austan hafs þykir freistandi að líkja
eftir ýmsu, sem Ameríkumenn telja sjálfir vera úrelt, og
Ameríkumenn velta nú fyrir sér að taka upp suma hluti
í skólum vestan hafs, sem Evrópumenn eru að snúa baki
við. Er slíkt vekjandi íhugunarefni.
í síðari grein mun ég rekja ýmis þau efni, er ég sá
vestan hafs og tel sjálfsagt að taka til fyrirmyndar. Mun
ég skoða nokkra þeirra í ljósi framanskráðrar gagnrýni og
hafa jafnframt hliðsjón af ýmsum viðhorfum og nýmæl-
um, er fram hafa komið um íslenzk skólamál á undan-
förnum árum,