Menntamál - 01.08.1959, Blaðsíða 22

116
MENNTAMÁL
skólar hagi um of kennslu sinni þannig, eins og engin bók
væri til nema námsbókin. Viti þó allir hitt, að aldrei hafi
verið önnur eins firn af bóka- og blaðakosti, sem svo að
segja hverjum nemanda sé tiltækur, eins og nú. Og líka
það, að mikil og margbrotin fræðsla sé nú komin á boð-
stóla utan skólans með útvarpi, kvikmyndum, margs kon-
ar söfnum og sýningum o. s. frv., er sannarlega ætti að
veita athygli og nota betur en nú er gert. Það væri meira
virði, ef rétt er á haldið og nemendum notadrýgra og lær-
dómsríkara en utanað lærð lexía í einhverri bók. Því að það
verður alla tíma að teljast mikilsverðast í þessum efnum,
að skólinn glæði forvitni og fróðleiksþrá í brjóstum nem-
enda sinna, og sé þeim jafnframt hollur leiðbeinandi um
leiðir til að auka þekkingu sína með sjálfsnámi.
Það má og ljóst vera um barnaskólana nú, að þar sem
framhaldsfræðsla er svo að segja hverjum þeim tiltæk og
möguleg, sem nokkuð kærir sig um hana, þá sé það þeirra
hlutverk fyrst og fremst að leggja traustan grunninn.
Þess vegna á aðalviðfangsefni þeirra að vera móðurmáls-
kennslan, skrift og reikningur, hitt allt í smærri stíl.
Um prófin hef ég oft rætt áður, og skal því ekki vera
langorður um þau nú. Ég hef á langri kennaraævi verið
smátt og smátt að sannfærast um fánýti þeirra.
Hinn enski prófessor, sem ég nefndi áðan, hefur margt
um þau að segja og fátt af betra taginu. Hann telur þau
eyða tíma og orku, sem betur mætti nota. Hann fullyrðir
meira að segja, að þau muni skaða þá sem við þau eru
stöðugt að glíma, en brestur getu til að taka há próf, og
jafnvel prófkappana líka. Á hann hér fyrst og fremst við
framhaldsskólana. En líklega mundi dómur hans ekki
verða vægari, ef hann þekkti prófastaglið í barnaskólun-
um okkar. Slíkt þekkir hann ekki í heimkynnum sínum.
Telur hann þó, að próf eigi rétt á sér sem liður í kennslu
og lokamark í sumum greinum, en þeim þyrfti að brevta
frá því sem nú er, og jafnan beita þeim með varúð.