Heima er bezt - 01.08.1963, Side 33

þegar einhver hefur misst þetta allt, hvað á hann þá
eftir? Jú, lífið sjálft á að heita eftir — en hvors konar
líf? Eins og ferðalag í grárri, hráslagakaldri þoku, þar
sem maður eygir ekkert takmark, engan hvíldarstað.
Já, þannig er það, Agnar, eins og maður sé dauður, þó
að lifandi eigi að heita.“
Agnar var orðinn náfölur. Hann gekk til Jórunnar
og rétti hendurnar í áttina til hennar.
„Fyrirgefðu mér, Jórunn! Gefðu mér tældfæri til
þess að bæta fyrir þessi hræðilegu mistök.“
„Mistök! Já, það er alveg rétt. Það eru mistök, hræði-
leg mistök eins og þú segir — en ekki hjá mér, þó að ég
tryði þér og treysti. Það var barnaskapur. Ef til vill
voru það ekki heldur mistök hjá þér, þó að þú svikir
mig. Það var varmennska. Mistökin eru hjá Guði. Það
eru mistök hjá Guði að sltapa menn eins og þig, Agn-
ar; menn sem hægt er að kaupa frá loforðum sínum og
helgustu skyldum — menn, sem vilja heldur hlusta á
hljóm peninganna en rödd hjarta síns og samvizku.
Slíkum mönnum er aldrei hægt að treysta.“
„Já, en ást þín, Jórunn! Hún getur ekld verið alger-
lega dauð. Þó að ég sé svikari, þá hef ég iðrazt. Engin
ást er réttlaus, sé hún heit og hrein, og þannig er ást
mín til þín í dag,“ greip Agnar fram í.
En Jórunn svaraði:
„Þú veizt, Agnar, að maður sem lagður er rýting í
hjartastað deyr, og hvað heit sem ástin er deyr hún af
tilræði eins og þínu, Agnar. Já, ástin getur dáið undir
hruni sinna eigin loftkastala. Því líkt fór fyrir mér í
haust, Agnar. Ég hafði byggt mér undurfagra fram-
tíðarhöll, en ég gleymdi að rannsaka grunninn. Þess
vegna hrundi hún og ég stóð yfir braldnu, — og varð
sjálf úti í því vonda veðri.“ Hún lagði hendina á hjarta-
stað. „Já, það var eitthvað sem dó innra með mér, og
ef það á nokkurn tíma eftír að vakna til lífsins aftur,
þá verður það ekki þú, Agnar, sem kallar það til baka,
heldur einhver ærlegur maður, sem ég get fulltreyst.“
„Á ég þá að skilja það svo, að þær tilfinningar sem
þú barst til mín, séu algerlega dauðar, Jórunn?“
Rödd Agnars var næstum hvísl.
„Já, Agnar, þú átt að skilja það svo. Finnst þér það
undarlegt? Jafnvel glæsileiki þinn hefur engin áhrif á
mig lengur, því að nú veit ég að hann er aðeins á yfir-
borðinu — aðeins fagrar umbúðir, en innihaldið svikin
vara. Okkar leiðir eru algerlega skildar, Agnar Ólafs-
son, en ég vil að síðustu gefa þér eitt ráð: Sýndu nú
einu sinni mannslund og kvænstu Solveigu bjálfanum.
Farðu ekld jafn svívirðilega með hana og þú fórst með
mig. Hún er ekki manneskja til að rísa undir því.“
Þegar Jórunn minntist á Solveigu, leit Agnar upp
undrandi.
„Á ég að trúa því, Jórunn, að þú biðjir mig í fullri
alvöru að kvænast Solveigu?“
„Já, auðvitað. Ég hef aldrei talað í meiri alvöru. Sol-
veig er nýjasta leikfangið þitt, en hún er vön að fá það
sem hún girnist. Þess vegna mun hún taka það nærri
sér að missa þig eftir hinn mikla sigur, sem hún vann á
mér í haust. Kvænstu henni, ef hún er svo lítilþæg að
vilja þig eftir að þú hefur hlaupið frá henni úti í Kaup-
mannahöfn hingað upp tíl íslands til þess að reyna að
friðmælast við mig af einhverjum óskiljanlegum ástæð-
um. Ég get ekki látið mér detta í hug að ég sé þér
meira virði nú en í haust, þegar þú hljópst burtu frá
öllum þeim heitum er þú hafðir gefið mér og gerðir
mig að athlægi allra sveitunga minna — það var áreið-
anlega mikið talað um „brúðkaupið sæla á Heiði“, Agn-
ar.“
„Ég held að ég skilji nú fyrst hvað ég hef gert, Jór-
unn, — skilji að brot mitt er svo stórt að það verði ekki
fyrirgefið. En eitt ætla ég að segja þér áður en við
skiljum. Ég elska þig og þig eina og mun elska þig alla
mína ævi. Ég kom hingað í dag rekinn af innilegri iðr-
un og heitri þrá, en þó að ég fari nú héðan af þínum
fundi jafn særður og vonlaus og þú varst af mínum
völdum í haust, hefur þó eitt áunnizt: Þú hefur opnað
augu mín. Nú veit ég sjálfur hvað það er að finna til.
Ég veit líka annað, Jórunn. Ég veit nú að stærilætið er
afar-sterkur þáttur í eðli þínu. Ég gerði þig að athlægi
segir þú, og þú sórst að hefna þín. Það hefur þér tek-
izt. Þú kannt að hefna þín, bæði á mér, sjálfri þér og
öllu okkar ólifaða lífi.“
Agnar snerist á hæl og gekk að hestinum og sveifl-
aði sér í hnakkinn. Hann reið fast að Jórunni, laut fram
og horfði í augu hennar og sagði með klökkvablöndn-
um þunga í röddinni:
„Vertu sæl, ástin mín! Þú kemur til mín, þegar ég
dey!“
Síðan reið hann úr hlaði.
V. „EINS OG ÞÉR SÁIÐ ....“
Þegar Agnar reið úr hlaði, stóð Jórunn dálitla stund
og horfði á eftir honum; hún stundi þungt.
„Guð gefi, að þetta beri tilætlaðan árangur. Ef það
tekst, er engin fórn of stór,“ sagði hún við sjálfa sig.
Síðan gekk hún inn. Hún fór úr brúðarkjólnum,.
braut hann vandlega saman og lagði hann niður í slcúff-
una, þar sem hann hafði verið. Hún strauk hendinni
eftir honum þarna sem hann lá snyrtilega samanbrotinn
og sagði lágt:
„Nú hefur þú loldð hlutverki þínu. Ég á ekki eftír
að klæðast þér framar.“
En var það nú alveg víst?
Agnari Ólafssyni var þungt í skapi, þegar hann fór
frá Heiði; hugur hans var í uppnámi. Hann ásakaði
sjálfan sig fyrir glópsku og ræfilshátt.
„Mikill óláns-asni hef ég verið! Gull gæfunnar var
lagt í hendur mér. Því hef ég glatað, — já, glatað því
dýrmætasta sem lífið nokkum tíma mun veita mér. Að
mér skyldi geta dottíð í hug, að Jómnn gæti treyst mér
Heima er bezt 29H