Æskan - 01.09.1968, Blaðsíða 22

Þórunn Páfsdóttir:
SLÁTUR OG SLÁTURGERÐ.
Samkvæmt úsk ungrar Iiús-
móður i Reykjavik birtum við
hér hugleiðingar um sláturgerð
og uppskrift af hlóðmör og
lifrarpylsu.
I’egar kaupstaðarbúinn kaup-
ir „slátur“ í sláturtíðinni, þai'f
hann að vita, að 1 slátur er:
1 lítri lilóðs, 1 lifur, 2 nýru, 1
hjarta m/gollurshúsi, 2 liálsæð-
ar, 1 Jiind, 1 sviðinn haus, 1
vömh, 1 vólindiskeppur og
stundum fylgir garnmörinn
með, en ]iað þarf alltaf að
kaupa 1—2 ]cg af mör með
hverju slátri. hessi upptalning
er ef lil vili lurðuleg fyrir það
fólk, sem komið er á miðjan
aldur og alið upp í sveit. En
með liverju ári fjölgar þeim
ungu húsmæðrum, sem alizt
hafa algjörlega upp i kaupstað
og aldrei haft tækifæri til að
kynnast sveitastörfum svo sem
slátrun.
BLÓÐMÖR.
2 1 hlóð
4 dl vatn
1% msk. salt
1-1% kg rúgmjöl (fer eflir
grófleika mjölsins).
1 kg mör
vambir, sellófanpappír
eða léreftspokar.
AÐFERÐ VIÐ BLÓÐMÖR.
1. Hreinsið vamliir úr lieitu
vatni, skolið vel og sníðið
livcrja vömh i 5 kcppi og
vélindiskeppinn í tvennt.
2. Saumið keppina með haðm-
ullargarni og hafið opið
ekki of lítið. Leggið kepp-
ina i kalt vatn.
3. Brytjið mörinn frekar
smátt.
4. Takið ailt til, sem á að fara
i slátrið, eins og uppskrift-
in segir fyrir um.
5. Blandið saman vatni, hióði
og salti. Hrærið i með liægri
hendinni og hætið mjölinu
út í smátt og smátl. Gætið
þess, að allt mjölið blotni.
fi. Látið mörinn út í liræruna.
7. Strjúkið vatnið af keppun-
uin og liálffyllið þá af hrær-
unni, saumið fyrir opið,
jafnið i keppunum og pikk-
ið með nól. Atliugið, að
keppirnir mega ekki vera
nema hálfir, annars er hætt
við, að þeir springi i suð-
unni.
8. Keppirnir eru svo látnir i
sjóðandi vatn með salli í
(2 msk. salt í 4 lítra af
vatni). Sjóðið í 3% klst.
Snúið við efstu keppunum
og fyigizt með, ef keppur
• springur. Veiðið hann þá
strax upp úr.
9. Takið annaðlivort siátrið
strax upp úr að suðu lok-
inni eða látið það kólna i
soðinu. Reynið sjálfar, hvort
er betra. Gott er að iáta
rúsínur í það slátur, sem
horða á heitt.
LIFRARPYLSA.
1 lifur
800 g mör
2 nýru
1 msk. salt
4 dl mjólk
150 g hafrainjöl
300 g rúgmjöl
150 g heilliveiti
1. Takið allt liráefnið til.
Brytjið mör, hreinsið og
saumið vamhir.
2. Þvoið lifur og nýru, takið
himnuna af nýrunum og æð-
ar úr lifrinni.
3. Saxið lifur og nýru tvisvar
sinnum í söxunarvél.
4. Blandið saman lifur, mjólk
og salti.
5. Bætið mjöli smótt og smátt
í, þar til þetta er orðin þykk
hræra. Hún má vera nokkuð
þykkri en blóðmörshræran.
(>. Mörnum blandað saman við
hræruna jafnóðum og liún
er látin í keppina. Munið að
liafa kcppina aðeins hálfa.
7. Sauinið fyrir keppina og
sjóðið iifrarpyisuna í sali-
vatni i 3 klst. Ef horða á
lifrarpylsuna hcita, nægir að
sjóða hana í 2 klst.
Ein vömh nægir ckki utan
um eitt slátur, og þarf því að
kaupa aukavambir eða nota
léreftspoka, eins og gert var
áður fyrr. Þá eru þeir fylltir
með liræru og bundið fyrir
með garni. Þá má ekki pikka
eins mikið og vambakeppi. A
seinni árum er farið að nota
sellófan til að sjóða í slátur
(ekki plast, það soðnar i suud-
ur). Bezt er að skipta seilófan-
pappírnum í jöfn stykki, ca.
25 cin á hvern veg, raða þeim
á borðið og láta 4—(> kúfaðar
matSkeiðar af liræru á hvern
pappíi', vefja síðan paþpírnum
vel utan um og hinda fyrir
háða enda, eins og teikningin
sýnir. Þcssa keppi má ckki
pikka. Soðið á sama liátt og
vambakcppir.
GEYMSLA Á SLÁTRI.
Nú er lítið um kaldar geymsl-
ur i venjulegum íhúðarhúsum
og ]>ess vegna orðið erfitt að
geyma slátur í súr. Aftur eru
margir, sem liafa frystikistur
og frystihólf. Hér verða nefnd-
ar 5 aðferðir við sláturgeymslu
samkvæml nútima aðstæðum.
a. Soðið og kælt slátrið er lát-
ið i skyrmysu. Tréílát eru
hezt, einnig má nota plast-
ílát. Geymt á köldum stað,
jafnvel úti ó svölum. Það
gerir ekkert til, þótt slótur
frjósi einu sinni eða tvisv-
ar í ilátinu, en helzt ekki
oftar.
]>. Slátrið soðið í 1—2 klst.,
snöggkælt og geymt i frysti.
Síðan soðið til fulls, jafnóð-
um og það er notað. Þetta
iiefur þann ókost, að slátr-
ið missir bragð þar sem það
er tvísoðið.
c. Slátrið er geymt í frysti
alveg lirátt, en tilbúið i
keppunum. Er þá pakkað
inn 3—6 keppum í plastum-
búðir og fryst um leið og
slátrið er iiúið til. Þegar
það er notað, ]>arf að þiða
það næstuin alvcg, áður en
þða er látið í sjóðandi vatn
með saiti i. Soðið siðan á
venjulegan hátt.
d. Slátrið er fryst fullsoðið.
Fyrir litii heimili cr hand-
iia-gast að geta haft nýtt
slátur, án ]>ess að ]>urfa að
sjóða. Að sjálfsögðu þai'f
að hafa plastumbúðir um
keppina. Þannig getur slátr-
ið gcymzl að minnsta kosti
i 2—3 mánuði, en ]>ornar
sennilega við lengri
geymslu.
c. Blóðið fryst nýtt og óbland-
að i lientugum ilátum og
vambir og mör i plastum-
búðum. Þannig geymist
hlóðið hezt og er sem nýtt,
]>ótt komið sé fram á vor.
Þessi aðferð er iientug fyr-
ir stór hcimili og cr víða
notuð úti á iandi.
LÁTIÐ MÖMMU LESA ÞESSA GREIN!
Slátur 09 sláturgerð