Dýravinurinn - 01.01.1916, Qupperneq 56

52
I>ýr!n liaía vit.
Pcir incnn, sem liakla því fram, aö dýrin scu skynlaus, verða þó að kannast
við, að þau liafa minni, en minnið er einn þáltur skynseminnar. En þau liafa meira en
minni, þau sýna það í mörgu, að þau hafa skilning, um það eru svo margar sögur
óhrekjandi.
Pegar hesturinn er að strjúka, verður hann að skilja, hvort muni fært yfirferðar,
þar sem liann kemur að, kviksyndis mýri, hrauni eða straumharðri á, sem klettar eru
landtökumegin, og hann verður að skiija, þar sem vegamót eru, hverja götuna liann á
að fara, til þcss að komast þangað, sem hann hefir ásett sér. Og mjög líklegt er, að
hann hafi þurft að setja á sig fjöll, hóla og dali, til að styðjast við, þegar hann er að
strjúka til átthaganna um óbj'gðir. Ef hann þekti ekkert og mj’ndi ekki eftir neinu á
leið sinni, þá er hælt við, að hann viltist, mennirnir geta spurt til vegar, en liesturinn
ekki. Eað ber sjaldan við, að strokuheslar villist, eða fari í öfuga ált, frá þeim álthög-
um, sem þeir þrá að sjá. Hin hraða ferð strokuhesta sýnir, að þeir eru ekki í vafa um,
hvaða leið þeir eiga að fara.
I 14. hefti Dýravinarins er saga eftir Jóhannes Friðlaugsson, sem margir les-
endur hafa nú gleymt, og vil ég því taka hér upp kafla úr henni, vegna þess að liann
er Ijóst dæmi þess, að hundar hafa betra minni en maðurinn.
J. F. segir svo sjálfur frá, að þegar liann var unglingur í Pingej’jarsýslu, átti
liann smalahund í tvö ár, sem Lappi hét, og lionum mjög fylgispakur og tryggur. En
svo fór J. F. suður til Hafnarfjarðar og skildi hundinn eftir.
Þegar hann hafði verið 6 ór sunnanlands, við ýms störf, fór hann norður aftur.
Fyrst heimsókti .1. F. bróður sinn, en liitti svo á, að hann og margir kunningjar hans
voru á skemtifundi á næsta bæ, fór liann því þangað. Fn þegar liann var að heilsa
kunningjunum, kemur til hans svartur hundur, sem stekkur upp á hringu hans, og var
að því kominn að reka trýnið framan í hann. Hanri hralt hundinum frá sér og skamm-
aði hann, en það dugði ekki, hundurinn snerist kringum manninn, með bænarauga, og
sókti eftir að sleikja hendur hans. J. F. þólti þetta undarlegt, hvernig hundurinn lét og
spyr föður sinn, hvort liann þekki þennan hund, og því hann muni lála svona, liann
svarar brosandi og segir: aÞað er auðséð, að gamli Lappi þinn er ekki búinn að gleyma
þér eftir sex ár«. »Þegar ég liejTÖi þelta og virti hundinn fj’rir mér« — segir J. F. —
»Pá þekti ég gamla Lappa og kjassaði hann, en þá réð hann sér ekki fyrir gleðilálum,
og hljóp kringum mig geltandi«.
Svipuð þessu er sagan af skozku tíkinni, sem gelið er um í þessu hefli (bls.
15j, hún þekti Jón Ií. Porbergsson eftir 5 ár, en húsbændur hennar þektu hann ekki.
í gömlum hókum eru líka sögur um minni og trj’gð dýra. Androkles hafði
falið sig fyrir ofsóknum i helli fjarri mannabj’gðum, sá liann þá eilt sinn, að úti fyrir
hellinum lá ljón, sem sýndist vera veild, hann gekk lil þess, lyfti vingjarnlega upp
hramminum og dró út slóra ílís, sem stungist hafði í hann, við það batnaði ljóninu,
svo það gat gcngið. Nokkru síðar var Androkles handsamaður og kastað í Ijónagryfju.
Fitt Ijónið hljóp að honum með grimd og öskrl, cn þcgar það kom lil lians, þekli það
strax gamlan velgjörðamann sinn, fleygði sér niður við lilið hans og sleykti hendur hans.
Sögurnar af Gránunum báðum (bls. 18 og 39) í þessu helti, sýna minni þeirra
til æskustöðvanna, eftir 6 og 18 ár. Hugsun og framsýni er það líka, þegar Gráni (hls.
38) er veikur af hrossasótt, fer heim á hlað og leggst þar í þeirri von, að mennirnir
geti lijálpað honum. Ilugsun og lijálpsemi er hvötin til þess, að Gráskjóni fer lieim
á lilað til að biðja beimamenn að koma með sér, til að bjarga vini sínum Bleik, sem