Heimilisblaðið - 01.10.1948, Blaðsíða 4

164
heimilisblaðið
háskólans uin langt skeió og ágætur listmál-
ari. Hann gyllti mjög fyrir Albert alla dýró
Rómaborgar og livatti hann til utanferSar.
í bók Helga Konráðssonar um Albert Thor-
valdsen, lýsir einn af æskuvinum Thorvald-
sens lionum svo: „Thorvaldsén var 66 til 67
þumlunga hár og samsvaraði sér aðdáanlega
vel. Hann var eygður manna bezt, en aug-
un miðlungi stór. Augnaráðið var Idýlegt og
á fagurlega sköptu enni lians mátti sjá ættar-
mót hans við það liáa — það hæsta, skrifað
þar með sjálfum fingri Guðs. Thorvaldsen
var mjög dulur, ekki tortrygginn, en varkár
í orðum. Hann hafði þann liyggins hátt, að
héyra margt, en skrafa fátt, sem ef til vill
stafaði að nokkru leyti af fáfræði hans, en
þó ekki síður af þekkingarþrá. Hið fráhæra
látleysi hans brást lionum ahlrei alla ævi
né heldur sjálfstæði lians og smekkvís fram-
koma. Hann Kat verið glaður í góðra vina
liópi, gerði Iitlar kröfur 'til annarra, en var
veitull á allt það, er liann átti“.
Þrem árum eftir að Thorvaldsen varin hina
stærri gullmedalíu, lagði hann af stað til
Rómaborgar, háborgar liinnar sönnu listar.
Hann fékk meðmælabréf til fornfræðingsins
Georgs Zoega, er reyndist lionum að ýmsu
leyti vel, gagnrýndi verk Iians og veitti hon-
nm ]>á •undirstöðufræðslu, er hann þarfnað-
ist. 1 Danmörku frétlu menn fátt af Thor-
valdsen fyrstu þrjú árin, sem hann var í Róm.
Þegar Zoega var spurður um liann, svaraði
hann: „Honum er í mörgu áfátt, það er fátt,
sem hann gerir vel, og iðinn er hann ekki
heldur“. Það var að vísu ekki sannleikan-
um samkvæmt, að Tliorvaldsen væri ekki ið-
inn, því í litlu vinnustofunrii hans gaf að líta
mörg hrotin listaverk. Verk þessi liafði Thor-
valdsen gert, en fargað þeim. Fyrstu mynd-
ina af Jason hraut hann, en skapaði nýjan
og stærri Jason, er vakti jafnvel aðdáun ítalska
myndhöggvarans Canova og jók hróður og
gengi Thorvaldsens.
En fyrstu árin í Róm urðu listamanninum
býsna erfið, og hefði hann ekki átt Abilgaard
að í Danmörku, er óvíst livernig farið liefði
um framlengingu á námsstyrknum. Og þegar
(”)ll sund virtust lokuð og ekki annað sýnna
en Tliorvaldsen yrði að venda sínu kvæði í
kross og halda aftur áleiðis til Danmerkur,
rakst eriskur auðmaður, Sir Tliomas Hope
að nafni, inn í vinnustofu Tliorvaldsens og
sá Jason. Hann varð fullur aðdáunar á lista-
verkinu og bauð Thorvaldsen allliáa peninga-
upphæð fyrir myndina höggna í marmara, auk
þess greiddi liann honum töluvert fyrirfrani-
Það er engin efi á því, að kaupin á Jasons-
myndinni ráða algjörum tímamótum í hfi
Thorvaldsens. Það fór að birta til á listabraut
hans, og ekki leið á löngu, unz liann liafði
nægum störfum að sinna. Frægðin jókst og
tekjurnar jafnframt.
Eftir því sem hróður Tliorvaldsens marg-
faldaðist í Róm, fóru landar lians heima 1
Danmörku að veita honum meiri athygli en
verið liafði. Loks kom að því, að menn fóru
að ræða um í fullri alvöru að fá Thorvaldsen
og verk lians til Danmerkur og reisa þeuu
þar veglegt safnhús.
Svo var það í júlí 1838, að freigátan Rnta
lagði áleiðis lil Italíu til að sækja listanianu-
inn Albert Thorvaldsen og verk lians. Og 17-
september sama ár kom freigátan til Kaup'
mannaliafnar. Þar hlaut hinn dáði listamaður
konunglegar móttökur. H. C. Andersen, ævin-
týraskáldið fræga, segir um heimkoniu Thor-
valdsens m. a.:
„Ákveðið var að draga fána að liún a
Nikulásarturninum strax og freigálan R°ta
sæist frá Kaupmannaliöfn. En það var þok-1
uni daginn, og skipið var komið fast að borg
inni, áður en menn urðu varir við þa ^
Fólkið streymdi í stórum hópum niður a
höfninni.
Hvílík sjón! Sólin brauzt allt í einu fra,n
úr skýjunum. Þarna lá freigátan. Yfir heiu11
var dásamlegur regnbogi, „heiðurslilið rl 1
Alexander“. Fallbyssurnar þrumuðu. a
sundinu var mergð af bátum, skreyttum f ‘ul
uin. Einkennisfánar gáfu til kynna, að í ein
um bátnum væru myndhöggvarar, í öðruu1
málarar, í þeim þriðja skáld og fjórða slu
entar. Og þarna voru skraulklæddar ung*
meyjar. En í stærsta bátnum, sem róið var
frá freigátunni, sal sjálfur Tliorvaldsen llV1
ur fyrir hæruni. Fagnaðarópin kváðu V1
Öll ströndin var full af fólki, höttum og vasa
klútum veifað, fagnaðarópin margendurte
Það var veizla, fagnaðarveizla. Fólki
spennti hesta frá vögnum og fagnaði hon
Frh. á hls. 176.