Heimilisblaðið - 01.05.1977, Blaðsíða 29

8'ötu fátæks drengs. „Við eigum allir að
nJóta sama réttar.“
Og hann endaði með þessum orðum, sem
fengu góðar undirtektir hinna fjölmörgu
áheyrenda:
.iJá, á meðan við höfum. málfrelsi skul-
um við tala máli frelsisins og vinna gegn
t>i'ælahaldinu. Við viljum vinna og starfa
Þnngað til sólin skín ekki, regnið fellur
ekki og golan leikur ekki um neina mann-
eskju, sem gengur til vinnu sinnar án þess
uppskera laun fyi-ir erfiði sitt.“
Lincoln skipaði sér í flokk Republikana
(samríkissinna). Andstæðingar þeirra
yoru Demókratar (lýgveldissinnar). Enn
I öag heita tveir helztu stjórnmálaflokk-
arnir í Bandaríkjunum þessum nöfnum.
En lýðveldissinnar báru ekki nafn með
rettu. Þeir gátu ekki unnt negrunum
L'elsis.
Lincoln hafði spáð því, að þrælahaldið
myndi koma af stað blóðugum ófriði milli
Suður- og Norðurríkjanna. I Kansas hófu
"hindamæraræningj arnir“ eyðileggingar-
'9ih; þeir brenndu hús og skutu menn til
hana frá Norðurríkjunum þar sem negr-
‘U'nir voru frjálsir, til þess að hræða tals-
menn negranna.
Douglas gekk í flokk samríkissinna, til
hoss að ná kosningu í Senatið (öldunga-
rleildina). En allir vissu vel í Illinois, að
Petta var bragð hjá honum. Þeir þekktu
Ugarfar hans til negranna og frelsisbar-
áttu þeirra.
. Og nú var unnið að kosningu Lincolns.
Springfield komu kjörmennirnir sam-
'm- Þegar fundurinn hófst var borið inn
’ saiinn stórt spjald, sem á var letrað:
X'lördæmi8 handa Abraham Lincoln. Og
II u höfðu kjörmennirnir varla stjórn á
sei. Þeir stukku upp á bekkina, veifuðu
yöttunum og húrrahróp þeirra kváðu við
1 margar mínútur.
^braham hafði skrifað upp ræðu þá,
Sem hann ætlaði að flytja. Seinni hluta
a8s gekk hann inn í skrifctofu sína, læsti
H E I M I L I S B L A Ð I Ð
dyrunum og sagði við Herndon, sinn góða
vin og félaga:
„Leyfðu mér að lesa upp fyrir þig dá-
lítið af ræðu minni.“
Hann las síðan fyrir hann og spurði:
„Jæja, hvað finnst þér?“
„Þetta er sannleikur," sagði Herndon.
„En er viturlegt af þér að segja það?“
En Lincoln kærði sig ekki um það.
„Vissulega getur ekkert heimili staðizt,
þar sem sundurlyndi ríkir. Svo hefur það
verið í meira en 6000 ár. Ég mun segja
það, þótt það verði til þess að ég nái ekki
kosningu.“
Nokkrir vinir Lincolns voru kallaðir
saman og hann las upp fyrir þeim kafla
úr ræðu sinni.
„Það er fimmtíu árum of snemmt að
halda slíku fram,“ sagði einn.
„Mjög óviturlegt," sagði annar.
„Þess vegna tapar flokkur okkar,“ hróp-
aði þriðji.
„Lincoln tapar líka,“ sagði sá fjórði.
„Þú gætir aldrei sagt neitt óviturlegra.
Nú verður þú alls ekki kosinn,“ sagði sá
fimmti.
Það var aðeins Herndon, sem studdi
Liconln.
„Lestu ræðuna upp alveg eins og þú
hefur skrifað hana,“ sagði hann.
Lincoln gekk fram og aftur um gólfið.
Nam síðan staðar og sagði:
„Vinir mínir! Ég hef hugsað mikið um
þetta mál. Ég hef athugað það frá öllum
hliðum og er sannfærður um, að nú skal
það ná fram að ganga. Ef ég fell vegna
ræðu minnar þá látið mig falla. Ég ligg
þá við hlið sannleikans. Gott er að falla
með honum, að deyja fyrir það sem er
satt og rétt.“
Um kvöldið flutti Abe ræðu þá, sem
fræg varð í sögu Bandaríkjanna. Hún hefst
þannig:
„Heimili, þar sem sundurlyndi ríkir,
stenzt ekki. Til lengdar getur það ástand
ekki varað, að helmingur ríkjanna haldi
101