Heimilisblaðið - 01.05.1977, Blaðsíða 30

þræla, en hin ekki. Ég- vona, að heimilið
— þjóðin — leysist ekki upp; en ég treysti
því, að þar ríki innbyrðis eining. Það
verður að vera samræmi á annan hvorn
veg.“
Á grundvelli þessarar ræðu var Abra-
ham fjórum árum síðar kjörinn forseti.
Og vinir hans og mótstöðumenn fengu
hann aldrei til að iðrast þess að hafa hald-
ið þessa ræðu. Án þess að vita það sjálf-
ur þá, markaði hann með henni hið síð-
ara lífsstarf sitt: afnám þrælahaldsins.
Hann hafði kvænzt og lifði hamingju-
sömu fjölskyldulífi.
En þjóð hans og einkum negrarnir
þörfnuðust hjálpar hans á öðrum vett-
vangi.
Abe kjörinn forseti.
Þann 9. maí 1860 komu kjörmenn Sam-
ríkisflokksins í Illinois saman í stórri
trébyggingu („Wigwam") í borginni De-
caton. Þeir ætluðu að tilnefna frambjóð-
anda til forsetakosninganna.
Rétt áður en umræðurnar áttu að hefj-
ast sagði fundarstjóri:
„Hérna fyrir utan stendur gamall
„demokrat". Hann biður um leyfi til að
fá að koma inn. Hann er með eitthvað,
sem hann vill sýna okkur.“
„Við skulum sjá hvað hann er með,“
var hrópað.
Og nú kom inn John Hanks, gamall
vinur Abe Lincolns. Hann bar stærðar
spjald, sem var fest á tvo gerðisstaura. Á
spjaldinu mátti lesa:
Tveir af hinum mörgu gerðisstawrum,
sem þeir
ABRAHAM LINCOLN
og
JOHN HANKS
klufu á Sangumonsláglendinu áriÖ 1830.
Gerðisstaurunum var fagnað með dynj-
andi húrrahrópum.
„Ræðu, ræðu,“ hrópuðu menn. „Við vilj-
um fá að heyra viðarhöggsmanninn tala.
Abe gamli verður að láta til sín heyra.“
Lincoln steig í ræðustólinn. Hann var
alveg utan við sig, en brosti þó og sagði:
„Herrar mínir! Þið viljið víst fá eitt-
hvað að vita um þessa náunga (hann benti
á staurana). „Þannig er mál með vexti,
að við John Hanks höfum í raun og veru
klofið svona staura í Sangamon. En í
sannleika sagt verð ég að viðurkenna, að
staurarnir, sem við klufum, voru miklu
betri en þessir tveir. 1 dag get ég klofið
þá enn betur.“
Aftur heyrðust hrifningaróp frá áheyr-
endum, og það var einróma ákveðið að
hafa Abe í framboði.
Endanlegt kjör fór fram á miklu móti
í „Wigwam“ í Chicago. 25.000 kjörmenn
voru á staðnum. Fleiri kandidatar voru í
kjöri, en að lokum stóð baráttan milli
Lincolns og' senators nokkurs, sem. Se-
ward hét. Mennirnir frá Illinois voru auð-
vitað ákafir stuðningsmenn Lincolns. Þeii'
voru fullvussir um dugnað hans.
I fyrstu umferð fékk Seward flest at-
kvæði. I annari umferð fékk Lincoln flest
atkvæði, önnur atkvæði dreifðust á marga
frambjóðendur. Við aðra atkvæðagreiðslu
stóð á fætur sá sem orð hafði fyrir kjör-
mönnum frá Vermont og sagði:
„Vermont leggur sín 10 atkvæði til
stuðnings kappa vestursins, Abraham Lin-
coln.“
Þessum orðum var svarað með miklurn
fagnaðarópum og nú var Lincoln og Se-
ward orðnir nokkuð jafnir, en hvorugui'
þeirra hafði þó meira en helming atkvæða
samkomunnar. Það varð því að kjósa í
þriðja sinn, og nú náði Lincoln kjöri.
Framh.
*
102
HEIMILISBLAÐlP