Heimilisblaðið - 01.07.1977, Blaðsíða 30

„Þeir reka hann í gegn meðal fólksfjöl-
ans,“ sagði annar.
„Þeir setja eitur í matinn hans,“ sagði
sá þriðji.
„Þeir skjóta hann, þegar hann heldur
innreið sína,“ sagði sá fjórði.
Þegar hann fór frá Springfield kvaddi
hann vini sína með hjartanlegri ræðu:
„Byggðinni hér á ég það að þakka, hvað
úr mér hefur orðið. Hér hef ég búið í 25
ár og átt goða daga. Hér eru böm mín
fædd og hér hvíla jarðneskar leyfar eins
þeirra. Ég veit ekki, hvort við sjáumst
aftur, kæru vinir. Ég hlýði skyldu minni,
sem kannski er þyngri en lögð hefur verið
á herðar nokkurs annars manns síðan á
lögum Washingtons. Á hinum erfiðu tím-
um, sem framundan eru, set ég allt mitt
traust á almáttugan Guð. Kæru vinir, biðj-
ið fyrir mér, að Guð sendi mér kraft sinn,
annars get ég ekki sigrað."
Þrátt fyrir skipulagðar morðtilraunir
óvina hans fengu þeir ekki í þetta sinn
að taka líf hans.
Borgarastyrjöld.
1 fjögur ár enn fékk hann að lifa, til
þess að Ijúka ætlunarverki lífs síns.
Árið 1859 gerðist atburður, sem benti
til að borgarastyrjöld brytist út. 1 Norð-
urríkjunum var fjöldi göfugra manna
heiftugir út í þrælahaldið og hefðu fús-
lega gripið til vopna til þess að frelsa
negrana.
Skipstjóri nokkur að nafni John Brown,
kominn af enskum landnemum, og sem
hafði erft hermennsku-hugrekki forfeðra
sinna, ákvað að liefja baráttuna. Nú var
ritað og rætt um þetta mál. En það virt-
ist ekki duga til. Honum fannst, að sér-
hvert mikilvægt og gott málefni gæti því
aðeins náð fram að ganga, ef einhverjir
vildu fórna öllu fyrir það, já, jafnvel líf-
inu. Hann og 17 hvítir menn og negrar
ruddust með ófriði inn í þrælaríkið Virg-
iniu, tóku lítinn bær og vopnabúr her-
skildi og byrjuðu að safna að sér stroku-
þrælum. Sveit hermanna, 1500 manna, var
send gegn þeim. En Brown og hið fámenna
lið hans varðist hraustlega. Synir hans
féllu við hlið hans og sjálfur gafst hann
ekki upp fyrr en hann hneig niður, særð-
ur sex sárum. Hann var dæmdur til dauða
sem uppreistarmaður og hengdur. Hann
tók örlögum sínum með stillingu. Á leið-
inni til gálgans tók hann lítið negrabarn,
sem virti fyrir sér þessa einkennilegu
fylkingu, og kyssti það. En um öll Norð-
urríkin var hann talinn píslarvottur. Dauði
hans kveikti eld í sálu margra, sem frani
að þessu höfðu leitt hjá sér mál negranna.
Um öll Norðurríkin sungu menn:
„f kaldri gröfinni grotnar lík Johns Bro
„I kaldri gTöfinni grotnar lík Johns Browns,
en andi hans Iæðist yfir jörðina."
Leiðtogar Suðurríkjanna trúðu því alls
ekki að til styrjaldar kæmi, þótt Suður-
ríkin segðu skilið við Norðurríkin. Þeii'
hugsuðu sem svo, að peningarnir væru guð
fólksins þar. Þegar til kastanna kærni
myndi það því lofa Suðurríkjunum að sigD
sinn sjó. Einn embættismaður Suðurríkj-
anna bauðst meira að segja til að drekkn
allt það blóð, sem úthellt yrði í slíkri
styrjöíd. Svo öruggir voru þeir um að
friður héldist.
Og þótt til styrjaldar kæmi voru íbúai'
Suðurríkjanna vissir um sigur sinn. Ekru-
eigendurnir og verkstjórar þeirra von1
vanir að nota byssur, bæði gegn mönnuP1
og skepnum. Hermálaráðherra, sem studdi
þeirra mál, hafði byrgt þá upp af skot-
vopnum og skotfærum. Þeir áttu líka dug'
andi og göfugan herforingja, Lee herS'
höfðingja, sem barðist ekki fyrir þræla'
haldinu, en honum fannst, að hvert ríki
ætti að vera sjálfstætt.
Norðurríkjamenn voru ekki vanh'
vopnaburði. Loksins eftir langa mæðu
tókst hinum duglegu hershöfðingjuru-
138
HEIMILISBLAÐI^