Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1917, Page 75

Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1917, Page 75
IÐUNN. Tvennskonar menning. Cí) það, sem vér nefnuni einu nafni menningu. Annað orðið er: civilisation, hitt orðið: kultur. En eins og svo mörg önnur orð liafa orð þessi alt til þessa verið misþýdd og misskilin á íslenzku. Við höfum jafnvel stundum liaft liausavíxl á merkingu þeirra, þýtt orðið civilisation, sem táknar Iýðmenning^ eða heimsmenning, með orðinu »siðmenning«, sem er algerlega rangt; en orðið kultur með »lýðmenning« eða bara menning. Civilisation er dregið af orðinu civilis, er merkir borgaralega siði, þjóðfélagssiðina og hið ytra framferði, og ætli því að þýðast með orðinu týðmenning eða heimsmenning. En kultur er dregið af latínska orðinu cultiira, er þýðir uppruna- lega »ræktun« jurta og dýra, en siðar í óeiginlegri merkingu þá »göfgun andans« (cullura animij, sem hefir betrandi áhrif á vorn innra mann, og ætti því ftð þýðast með orðinu: innri menning, eða þegar 11 m siðferðileg mál er að ræða með orðinu: sið- menning. Nú vilutn við það — og heimsstyrjöldin hefir leitt það svo átakanlega í ljós, að engum getur blandast hugur um það lengur — að hinar ytri framfarir eða heimsmenning og hið innra siðgæði eða siðmenning getur verið sitt hvað og þarf alls ekki að fara saman. Heimsstyrjöldin sýnir, að þrátt fyrir liina marglofuðu ytri menningu og hinar glæsileguslu vísindalegu og verklegu framfarir berast nú helztu menningarþjóðir heimsins á banaspjótum eins og hálfgerðir eða al- gerðir siðleysingjar. Og þelta stafar alls ekki, hvorki af »afvegaleiddri ættjarðarást« eða »ást á menning- «nni« eða hugsjónum hennar, heldur hreirtt og beint «af metnaði og samkepni, og þó einkum af valda- og drotnunargirni þjóðanna, hverrar um sig, og af því, að sönn innri siðmenning hefir ekki enn náð að testa rælur hjá þeim. Þvi að ef um verulega innri siðmenning væri að ræða, þá innri siðmenningu, það
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164
Page 165
Page 166
Page 167
Page 168
Page 169
Page 170
Page 171
Page 172
Page 173
Page 174
Page 175
Page 176

x

Iðunn : nýr flokkur

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Iðunn : nýr flokkur
https://timarit.is/publication/442

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.