Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1919, Blaðsíða 70

312
Ágúst H. Bjarnason:
I iðunn
breylt sólarljósinu eða einhverri annari tegund geisla-
orku í efnaorku. Þá mundu þessar tiltölulega óbrotnu
lifrænu sameindir fyrir sitt eigið starf og hina að-
fengnu orku geta farið að mynda stærri heildir eða
svonefndar lífrænar fjöleindir eða slímefni (colloida),
en þær mundu aftur verða að svonefndum lífkveikj-
um (biogene) fyrir það, að þær gætu endurnýjað
sig sjálfar jafnóðum og þær leystust upp. En undir
eins og þessar lifkveikjur færu að starfa saman í
samfeldu kerfi, væri lífsfrymið (eða hið svonefnda
protoplasma) orðið til, en það er eins og kunnugt er
uppistaðan í öllum lifandi verum, hversu einfaldar
eða flóknar sem þær eru.
Nú þurfa menn alls ekki að vera úrkula vonar um
að finna slíkan ólífrænan orkubreyti eða orkugjafa.
Því eins og vér vitum hefir ljósið áhrif á frumefni
eins og t. d. selenium og ýmis ólífræn efnasam-
bönd. Ljósverkanirnar við alla Ijósmyndatöku svo og
það, hversu ljósið ílýtir fyrir ýmsum efnabreytingum,
ætti og að geta gefið þeim mönnum, er við þessar rann-
sóknir kunna að fást, all-góðar vonir. Einn efnafræð-
ingur, Boch að nafni, heldur því t. d. fram, að líf"
rænt efnasamband eins og t. d. formaldehjrde, sem
grasafræðingar telja fyrsta stigið í myndun hins svo-
nefnda reyrsykurs, geti beint myndast undir áhrifum
sólarljóssins, ef kolsýru sé veitt gegnum upplausu
af úransalti. Og annar efnafræðingur, Fenton, heldur
því fram, að finna megi votta fyrir efni þessu, ef
magnesium sé látið í vatn, er mettað hafi verið
með kolsýru.
En takist það, að finna slíkt ólífrænt efnasamband,
er geti framleitt lífræn efnasambönd, þá mun það fyr
eða síðar koma á daginn, að lífið er ekki orðið til
fyrir neina tilviljun, hvorki fyrir það, að lífsfrjó hafi
borist hingað til jarðar einhversstaðar utan úr al-
heimsgeimnum, né heldur fyrir það, að sérkennileg-