Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1926, Síða 23
IÐUNN
Ofl og ábyrgö.
101
úr sögunni. Þær hafa ekki verið fólgnar í eðli hlutanna
sjálfra. Þær hafa verið fólgnar í þroskaskorti sjálfra vor.
Því meira sem vér þekkjum og skiljum tilveruna, því
dásamlegri verður hún. Því sterkari verða líkurnar fyrir
því, að í henni sé einn allsherjarvilji. Og því sennilegra
verður það, að þegar komið er á nógu hátt þroskastig,
verði það bersýnilegt, að sköpunarverkið sé í raun og
veru gætt takmarkalausri fullkomnun.
Þá komum vér að siðferðislegu hliðinni, öflunum, sem
búa í sjálfum oss. Þar er, eftir því sem eg lít á, alveg
sömu sögu að segja. Oflin eru ekki ill, þau er oss
virðast ískyggileg. En vér verðum að læra að temja
þau, beina þeim 1 rétta átt. Leggjumst vér það undir
höfuð, er voðinn vís.
Það vill svo vel til, að fyrir þessu efni hefir verið
gerð ágæt grein á íslensku — í prédikanasafni síra
Haralds Níelssonar, ræðunni »Baráttan í oss«. Eg vil
ráða mönnum til þess, þeim er hafa nokkura ánægju
af því að kynna sér, hvernig nútímamenn líta á þessi
mál, að lesa þessa prédikun. Eg leyfi mér að tilfæra
tvo stutta kafla:
„Vatnsafliö í þeirri á, sem eyöir landið, má nota til aö fram-
leiða r^fmagn, sem Iýsi og hlýi þúsundum manna. Hver „ólgandi
Þverá“ qetur oröið rafmagnsgjafi og stórfeldur menningarfrömuður.
Hverja æðandi Þjórsá má nota til áveitu og hundruðum heimila
til blessunar. Eins er um það, sem vér nefnum hið lægra eöli
mannsins. í því er fólgið mikið afl til góös, ef haft er taumhald á
því og því beint í rétta átt af því, sem æðra er; en það getur
líka orðið ógæfu- og skaðsemdaruppspretta, sé það látið eiga sig
eða því leyft að tálma andlegu lífi, í stað þess að auka þaö og
hefja á hærra stig. „Mennirnir þekkja ekkert þaö afl, sem ekki
sé unt að snúa til tjóns og skaðsemda. Blessun má snúa í bölvun.
Hin blóöuga styrjöld, sem nú er nýafstaðin, bar þess glöggust vitni.
Þar var blessun vísindanna snúiÖ margvíslega í bölvun. Þar var