Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1926, Síða 66

144
Tryggvi Sveinbjörnsson:
fengu vilja sínum framgengt, m. a. að því er snertir
ákvæðin um ótímabundin sæti í ráðinu. Hlutleysi voru
menn ennfremur mjög ósammála um. Sumir hjeldu því
fram, að hlutleysi kæmi eigi til greina. Þeir sem nytu
góðs af bandalaginu ættu auðvitað að vera með í sam-
tökum gegn þeim, er rjúfa kynni friðinn. Úrslitin urðu
þau, að bein hernaðarskylda var ekki lögð mönnum á
herðar, heldur að eins kvöð um að slíta hverskonar
verslunar- og efnalegu sambandi við sáttmálabrjót. Vms
lönd, t. d. Norðurlönd, gengu í bandalagið í þeirri von,
að losna við samtakaskylduna (Sviss fjekk svona undan-
þágu, af því þar búa þrjár þjóðir, Þjóðverjar, Frakkar
og Italir). Þegar á fyrsta fundi Alþjóðabandalagsins báru
fulltrúar Norðurlanda upp þá tillögu, að ráðinu væri
heimilt að veita einstöku miðlimum leyfi til að halda
sambandi við friðrofa, þó með þeim skildaga, er ráðið
kynni að setja. Tillagan var ekki samþykt í það sinn.
Millifundanefnd var sett, og á komandi fundi voru
þessar og ýmsar aðrar breytingar á 16. grein sáttmál-
ans samþyktar í þeirri gerð, sem fulltrúar nefndra landa
höfðu farið fram á, en breytingar þessar hafa ekki
fengið fullgildingu (Ratification) enn þá. Vfir höfuð að
tala eru ákvæðin um samtakaskylduna óljós. Meðlimir
Alþjóðabandalagsins hafa enn þá ekki getað orðið ásáttir
um það, hvernig beri að skilja þau. 16. grein sáttmálans
fjallar um þetta atriði, og er svohljóðandi: »Nú grípur
einhver meðlimur bandalagsins til vopna, og hefir hann
þá gerst sekur um friðrof gegn öllum meðlimunum.
Þegar svo er ástatt, ber öllum meðlimum að rjúfa öll
verslunar- og fjárhagssambönd við sáttmálabrjót, og yfir-
leitt slíta hverskonar skiftum við hann. Þegar um frið-
rofa er að ræða, ber ráðinu að gera ríkjunum tillögur
um hve mikinn herafla hverjum meðlimi fyrir sig beri