Iðunn : nýr flokkur - 01.12.1932, Blaðsíða 89

iðunn Bækur. 375
fyrir bör,n í efri bekkjum barnaskólanna í Rússlandi. Til-
gangur hans er að fræða liörnin um fimm ára áætlunina,
hvernig hún er framkvæmd og hverja þýðingu hún hafi
fyrir Rússland. Maður skyldi nú ekki ætla, að slík lesbók
fyrii barnaskóla gæti vakið mikla athygli utan Rússlands,
Sú liefir jió orðið raunin. Bókin hefir hlotið heimsfrægð,
verið {)ýdd á flestar þjóðtungur og viða um heim t. d.
i Ameríku — komið út í fjölda upplaga og selst í miljóna-
tali. Einn kafli úr henni — æfintýrið um liattana hefir
verið tekinn upp í blöð og tímarit svo að segja um allan
heim og vakið hina mestu eftirtekt.
Hvernig stendur nú á því, að bók, sem er skrifuð handa
börnum í Rússlandi, skuli þykja svo merkileg og vera svo
■eftn sótt af fullorðnum lesendum í hinum vestræna menn-
ingaiheimi? Er það svo að skilja, að almenningur í vest-
rær.um löndum standi á svipuðu þroskastigi og skólabörn
í Rússlandi? Kemur það nú upp úr kafinu, að við, vest-
íænir menn og kynbornir, komnir út af húnvetnskum
sauðaþjófum, skagfirzkum merai)röngurum eða öðru stór-
menni, sem af þessuin ástæðum þykjumst geta talað af
rembilæti um „útgreni rússneskrar ómenningar“ (,,Vísir“),
séum ekki annað en fávitar og tossar, sem eiga eftir að
lara þau undirstöðuatriði almennrar mentunar, sem nokkurn
veginn fullveðja menningarþjóð verður að heimta af barna-
skófim sínum?
1 aö þætti auðvitað goðgá og ganga landráðum næst að
sví.ra slíkum spurningum játandi. Af skyldugri önn fyrir
mannorðsþrifum sauðaþjófanna og hestaprangaranna og alls
jífcirra afkvæmis neita ég að falla í þá freistni. En á
hinu mætti kannske tæpa, án þess að gerast vargur i
véum, að uppfræðsla unglinganna kynni að vera lögð
nckkrum strikum nær starfrænu lífi í Rússlandi en víða
annars staðar — að þar sé börnunum ef til vill sagt minna
af frómum og fjarstæðum æfintýrum frá þessari veröld og
öðrum, en meiri stund á það lögð, að opna augu þeirra og
huga fyrir æfintýrunum, senr eru að gerast rétt í kring um
þau, og fá börnin til að taka í þeim virkan þátt. Bók sú,
er hér liggur fyrir, er í raun og veru fullgild sönnun
þess, að svo er.
Bók þessi er vissulega æfintýrakend, þótt æfintj'rið sé