Iðunn : nýr flokkur - 01.12.1932, Side 90

376
Bækur.
iðunn
með nokkuð öðrum hætti en þau, sem tíðkast hefir að
segja börnum, er alist hafa U])p við sveitamenninguna ís-
lenzku. En bókin er líka annað og meira. k>að, sem höf-
segir frá, á einfaldan hátt og auðskilinn hverju barni, er
ekkert minna en þau grundvallarsannindi í félagsmálum,
sem að vísu hafa verið boðuð um langan aldur, en hið trega
og tornæma mannkyn er að læra fyrst nú á kreppuárunum.
Er offramleiðsla eins konar náttúrunauðsyn, sem hlýtur að
koma með vissu árabili, eða geta mennirnir náð valdi yfir
þessu fjarstæðukenda fyrirbrigði? Hlýtur aukin véltækni alt
af að hafa í för með sér sívaxandi atvinnuleysi, eða orka
mennirnir því að ráða einnig yfir slíkum hlutum? Er j>að
óumflýjanlegt, að eymd og vesaldómur fjöldans vaxi, í réttu
hlutfalli við aukna framleiðslugetu? öll þessi lifsspursmáí
leita á hugann undir lestri þessarar bókar. Og ekki nóg
með ]>að. Þeim er líka svarað, beint eða óbeint.
Og svörin eru þessi: Fullkomin véltækni er sama sem
stóraukin geta til að framleiða allar þær nauðsynjar og
þægindi, sein mennirnir girnast. En þegar framleiðslan er
kcmin í .það horf, að hún fullnægir þörfum allra, þá er
það ekkert annað en vitfirring að auka hana enn og skapa
þannig ofyrkju og vandræði. Það er ekkert vit í því að
rækta hveiti, kaffi eða baðmull til þess að brenna þessum
vörum, ekkert vit í að veiða síld til þess að láta liana
giotna niður eða búa til meira af skófatnaði en fólkið
getur notað. Aukin framleiðslugeta þarf heldur ekki að
skapa atvinnuleysi undir viturlegu skipulagi; hún liefir að
>eins í för með sér minna strit og fleiri tómstundir. En af
því leiðir aftur, að hún veldur engri neyð meðal mannanna,
heldur þvert á móti, ef skynsamlega er að farið. Það ætti
úr þessu að fara að verða óþarft að tyggja upp jafn-aug-
Ijós sannindi og þessi, en öll reynsla sýnir, að fram til
þessa dags hefir mannkynið tregðast við að skilja þau og
lifa eftir þeim.
Við vitum, að Rússar e.ru að byggja upp iðnað sinn og
atvinnulif yfirleitt, og að þeir hafa á síðustu árum orkað
þeim risaframkvæmdum, að slíks finnast ekki dæmi meö
nckkurri þjóð annari á jafn-skömmum tíma. Meðan á þess-
ari uppbyggingu stendur er auðvitað nóg að gera fyrir
alla, og þjóðin verður að leggja hart að sér til þess að