Kirkjuritið - 01.03.1940, Blaðsíða 31

Kirkjuritið. Guðstrúin. 109
ætla ekki að rökræða málið frá þeirri hlið, en vil meira
að segja gjöra ráð fyrir, að það sé rétt, að benda megi á
vanmáttartilfinningu mannanna gagnvart náttúruöflun-
um í sambandi við liin frumstæðari trúarbrögð. Þetta get-
ur þá talist til skýringar á uppruna guðstrúarinnar og ein
af ástæðunum til þess, að liún varð til, en lieldur ekki
meira. Væri þessi hin eina orsök guðstrúarinnar, þá ætti
hún að bjaðna og hverfa að sama skapi, sem mönnunum
vex þroski, þekking og hæfileikar til þess að heyja lifsbar-
áttuna, en því fer fjarri. Það er líka sitt bvað, að finna
einhverja ástæðu, sem getur skýrt eitthvert fyrirbrigði i
hfinu, eða hitt, að finna frumorsökina og kafa alt það
hjúp, sem þar er á milli. Ég skal taka dæmi til skýringar.
Ef vér ekki neytum fæðu, verðum vér svangir. Sultinn,
döngunina í mat, ánægjuna af því að fá saðning og alla þá
miklu og margbrotnu líkamsstarfsemi, sem miðar að því
að fidlnægja þessari frumstæðu eðlishvöt, alt þetta má
rekja til þess, að magann skortir fæðu. En það er langt
frá þvi, að sá skortur skýri öll þau fyrirbrigði, sem hér
að lúta, svo sem það, að meltingarfærin taka lil starfa,
þegar vér sjáum matinn og finnum af bonum lyktina,
aður en nokkuð kemur ofan í magann. Á því er alt önnur
skýring. Sá maður, sem béldi því áfram, að tómleiki mag-
ans væri helzta og jafnvel eina orsök þess, að vér leggjum
stund á að afla oss viðurværis með margbrotnum aðferð-
11111 og margbreyttum búnaðarbáttum, mætti með rétlu
teljast óliæfilega fáfróður um alt lífeðli og líkamsstarf.
Það er einnig sannfæring mín, að þeir, sem telja vanmátt-
artilfinninguna hina einu orsök og undirrót guðstrúarinn-
ar> gjöri sig seka i tiltölulega engu minni grunnfærni og
fáfræði á því sviði. Vér skulum halda dæminu lítið eitt
afram. Setjum svo, að magafrumurnar, sem skifta miljón-
Um, ehis og mannkynið, væru að ígrunda rök tilverunnar
°g stjórnina í sínum heimi, þ. e. líkamanum, og að tölu-
verður hluti þeirra kæmist að þeirri niðurstöðu, að matur-
lnn kæmi ofan í magann fyrir rás viðburðanna og sam-