Kirkjuritið - 01.03.1940, Side 37

Kirkjuritið.
Guðstrúin.
115
eða hraktar. Vísindamaðurinn Dalton kom fram með til-
gátu sína um ódeiliagnirnar og frumagnirnar, og með
hennar hjálp voru unnin mörg og mikil vísindaleg afrek.
Hún hefir nú verið fullkomnuð, ef svo má segja, með
hinni merku niðurstöðu um eðli atómanna og þar með
alls efnis. Þessar trúarskoðanir vísindanna, tilgáturnar,
eru ekki eingöngu til þess fallnar að svala þekkingarþrá
mannsandans, heldur eru þær mjög gagnlegir, og enda
nauðsynlegir byggingarpallar við að reisa musteri vísind-
anna. Trúin á Guð, þann mátt, sem stendur ofar því, er
vér þekkjum, sem er upphaf og stjórnandi alls, er i eðli
sínu ekki óskyld tilgátum vísindamanna um upphaf og
eðli efnisheimsins. Hvorttveggja er ávöxtur af ástundun
mannsandans eftir æðri og æðstu fullkomnun. En þar er
að vísu mikill stigmunur. Vísindamennirnir gjöra hygg-
ingarpallana hæfilega háa, svo að þeir henti til að hyggja
næstu viðhótina, en trúuðum mannsanda nægir ekki
minna en að musterið sé óendanlegt á mannlegan mæli-
kvarða. Þegar vér lítum annarsvegar á afstöðu vora til
heimsins, takmörk vor og ófullkomleika, en hinsvegar
á ómælisstærð og tilbreytni efnisheimsins, sem vísindin
virðast vera að sýna oss, að sé takmarkalaus, þá er fult
samræmi í því að trúa á mátt, sem er ótakmarkaður og
óskiljanlegur á mannlega visu. Hitt væri miklu fremur
þröngsýni og óleyfilegur þekkingarhroki, ef menn þættust
geta lýst honum að fullu og reiknað út eðli hans.
Þá er sú mótháran, að enda þótt vér getum liugsað oss
°g trúað tilveru Guðs, þá komi jafnharðan fram spurn-
mgin um upphaf hans og orsök. Hvernig liefir Guð orðið
hl? Ef vér hugsum oss einhvern uppruna lians og orsök,
þá er sú orsök aftur orðin guð, sem er höfundur að Guði
vorum o. s. frv.
í þessu sambandi er þá fyrst vert að atliuga, að það eru
Heiri atriði en guðshugmyndin, sem verða mannsandanum
ofurefli að þessu leyti. Þess var áður getið, að allur heim-
urinn væri rafmagn og að svo virðist, sem það sé alt í öllu.