Kirkjuritið - 01.12.1942, Blaðsíða 20

322
Sigurgeir Sigurðsson:
Nóv.-Des.
sonar, en kallaði Guðbrand utan, eins og áður var frá
skýrt. En séra Sigurður erfði þetta ekki. Hann varð síð-
ar einn allra, ef ekki allra ráðhollasti vinur Guðbrands
biskups, og' hélzt það alla æfi. Veitli biskup honum og
inargháttaðar sæmdir og sýndi lionum vináttu með
mörgu móti. Studdu allir þessir prestar, er ég nefndi,
biskup og styrktu í embætti bans og við. hin margvís-
legu áhugamál. — Eitt liið fyrsta, sem Guðbrandur bisk-
up hófst lianda um, var að bæta úr fáfræðinni, sem var
svo almenn, að því er við kom siðbót Lúters og kenningu
hans, Auðvitað var, að á því voru margir erfiðleikar.
Landið var strjálbýlt, og ekki lilaupið að þvi að ná út á
meðal fólksins. Bækur hlutu að vera handhægasta og
bezta leiðin, og' svo auðvitað að efla sem bezt og mest
hinn nýja latínuskóla á Hólum, er stofnsettur liafði ver-
ið ári áður en Guðbrandur biskup kom lieim til embætt-
is síns. Að innræta landslýð Gnðs orð það varð pegar
i stað liin æðsta hugsjón biskups og mesta hjartans mál.
— Hér hafði Jón biskup Arason í raun réttri rutt braut-
ina. Kom hann upp prentverki, að vísu mjög frumstæðu
og fábreyttu, að Breiðabólstað í Vesturhópi. Var það liin
fyrsta prentsmiðja í landi hér. Studdu hann að þvi verki
séra Sigurður sonur lians og hinn fyrsti prentari lands-
ins, séra Jón Matthíasson. Gaf Jón Arason út Bænakver
(breviarium), sem nú er ekki lengur til. Vitað er, að
Árni Magnússon átti bænakver þetta, en það brann 1728,
Fundust síðar af því tvö blöð í bandi utan um bók. Eru
þessar síðustu leifar þess varðveittar í Svíþjóð. Ólafur
biskup Hjaltason lét prenta Guðspjallabók (manuale
sacerdotum), en eftir að Guðbrandur biskup keypti
prentverk þetta og' flutti að Hólum, tók fyrst skriður að
komast á bókaútgáfuna. Varð bann á því sviði ógleym-
anlegur afreksmaður. Hefir hann látið prenta um eða
yfir 9 tugi bóka handa þjóð sinni. Sú bók, er lengst
mun halda nafni hans á lofti —: er hin fyrsta Biblia,
er á íslandi var prentuð — enda ávalt nefnd Guð-